Εκνευρισμός στην Ε.Ε. με το Κόσοβο

«Παίζουν με τη φωτιά. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε άλλη μια κρίση στην Ευρώπη. Δεν μπορεί να συμβεί». Αυτά έλεγε χθες διπλωμάτης της Ε.Ε. στους Financial Times, στον απόηχο νέας άκαρπης συνάντησης που είχαν τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες -παρουσία του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ- ο εθνικιστής πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, και ο εθνικιστής πρωθυπουργός του Κοσόβου, Αλμπιν Κούρτι.

Την τεχνητή ουσιαστικά ένταση μεταξύ τους -που θα μπορούσε όμως να γίνει φιτίλι για αναζωπύρωση βίας στην καρδιά των Βαλκανίων- εξακολουθεί να συντηρεί η επιμονή του Κούρτι να υποχρεώσει τους Σέρβους κατοίκους του βόρειου Κοσόβου να αντικαταστήσουν τις σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας των αυτοκίνητων τους με πινακίδες που θα εκδίδουν οι Αρχές στην Πρίστινα, σε έναν έμμεσο εκβιασμό προκειμένου να αναγκάσει τη σερβική μειονότητα να αναγνωρίσει την κυβέρνησή του.

Ο ίδιος εξάλλου παραδέχεται πως επιδίωξή του είναι μια ευρύτερη συμφωνία ομαλοποίησης των σχέσεων Σερβίας - Κοσόβου και η αναγνώρισή του ως ανεξάρτητο κράτος, κόντρα στην κάθετη αντίθεση του Βελιγραδίου που το θεωρεί αναπόσπαστο κομμάτι της σερβικής επικράτειας. Ο Κούρτι κατηγόρησε μάλιστα τις Βρυξέλλες ότι έχουν εγκαταλείψει αυτόν τον στόχο.

Σε μια σπάνια κίνηση πάντως, ενδεικτική του εκνευρισμού με τη στάση της Πρίστινας, ο Μπορέλ έριξε το περισσότερο φταίξιμο για το αδιέξοδο στην κοσοβάρικη πλευρά, αφού ο Κούρτι απέρριψε συμβιβαστική ευρωπαϊκή πρόταση, με βάση την οποία η κυβέρνησή του θα ανέστελλε την επιβολή προστίμου 150 ευρώ στους Σέρβους που δεν συμμορφώνονταν, με αντάλλαγμα να σταματήσει η Σερβία να εκδίδει νέες πινακίδες κυκλοφορίας - κάτι που έγινε δεκτό από τον Βούτσιτς.

«Και οι δυο φέρουν ακέραιη την ευθύνη για την αποτυχία των συνομιλιών και για οποιαδήποτε κλιμάκωση της βίας μπορεί να συμβεί στο έδαφος τις επόμενες μέρες», τόνισε ο Μπορέλ. «Υποβάλαμε πρόταση που ο Βούτσιτς αποδέχθηκε, ενώ ο Κούρτι όχι… Αυτό στέλνει ένα πολύ αρνητικό πολιτικό μήνυμα» κατήγγειλε, κάνοντας λόγο για «έλλειψη σεβασμού των διεθνών νομικών υποχρεώσεών τους κι αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το Κόσοβο».

«Ξεκαθάρισα και στους δύο ηγέτες ότι αν η ένταξη στην Ε.Ε. είναι ο απώτερος στόχος τους… περιμένουμε από αυτούς να ενεργήσουν ανάλογα», συμπλήρωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, εισπράττοντας την αποδοκιμασία της προέδρου του Κοσόβου, Βιόσα Οσμάνι, που έσπευσε να τον κατηγορήσει για μεροληψία υπέρ της Σερβίας.

Επιβεβαιώνοντας όσους θεωρούν το Κόσοβο προτεκτοράτο πρωτίστως των ΗΠΑ και δευτερευόντως της Ε.Ε., ο Κούρτι υπέκυπτε λίγο αργότερα στις έντονες πιέσεις που του άσκησε η Ουάσινγκτον μέσω του Αμερικανού πρέσβη στην Πρίστινα, Τζέφρι Χόβενιερ, ο οποίος τον έπεισε να καθυστερήσει για 48 ώρες (μέχρι αύριο δηλαδή) την έναρξη επιβολής προστίμων και να συνεχίσει τις συνομιλίες με τους Σέρβους. Οπως επισήμανε ο Αμερικανός πρέσβης στο Βελιγράδι, Κρίστοφερ Χιλ, η Ε.Ε. έχει ξεκαθαρίσει ότι θα χρειαστούν περισσότερες από 48 ώρες για να βρεθεί συμβιβαστική λύση.

Γνωστοποίησε ακόμα ότι συναντήθηκε με τον Βούτσιτς, από τον οποίο ζήτησε να συνεχίσει την εποικοδομητική στάση του στις διαπραγματεύσεις με την κοσοβάρικη πλευρά. Ο Σέρβος πρόεδρος πάντως είχε ήδη προειδοποιήσει πως η κατάσταση βρίσκεται «στο χείλος της σύγκρουσης» και θα υπάρξει «κόλαση επί Γης» στο Κόσοβο αν αρχίσουν να επιβάλλονται πρόστιμα σε Σέρβους κατοίκους του.