Η Ρωσία ζητά άρση εμποδίων για τα δικά της σιτηρά, παζαρεύει ανανέωση της συμφωνίας

Η Μόσχα ζητά από τον ΟΗΕ να τηρηθεί το μέρος της συμφωνίας για τα σιτηρά που την αφορά και ταυτόχρονα επιβεβαιώνει ότι θα συμμετάσχει στις επιθεωρήσεις πλοίων στην Κωνσταντινούπολη. Την ίδια ώρα Κίεβο διαψεύδει τους ρωσικούς ισχυρισμούς ότι έχει δώσει γραπτές εγγυήσεις στη Ρωσία ώστε να την πείσει να επιστρέψει στη συμφωνία.

Η Ρωσία επανέλαβε τη συμμετοχή της στην Πρωτοβουλία της Κωνσταντινούπολης έπειτα από τετραήμερη αναστολή, την οποία είχε ανακοινώσει καταγγέλλοντας επιθέσεις σε ρωσικά πολεμικά πλοία στο λιμάνι της Σεβαστούπολης, υποστηρίζοντας ότι έθεσαν σε κίνδυνο τη διαδικασία εξαγωγής σιτηρών.

Η Μόσχα έχει καταστήσει σαφές πως θέλει να γίνουν περισσότερα προκειμένου να διασφαλίσει ότι μπορεί να εξάγει και τους τεράστιους όγκους δικών της τροφίμων και λιπασμάτων, παρά τον καταιγισμό δυτικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν σε βάρος της ως απάντηση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η συμφωνία για τις εξαγωγές των ουκρανικών σιτηρών, που λήγει στις 19 Νοεμβρίου, προβλέπει ότι ο ΟΗΕ θα εργαστεί ώστε να διευκολύνει και την εξαγωγή ρωσικών προϊόντων και λιπασμάτων.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε από την Ιορδανία ότι η Μόσχα «εξακολουθεί να μη βλέπει οποιαδήποτε αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την απομάκρυνση των εμποδίων στην εξαγωγή ρωσικών λιπασμάτων και σιτηρών. Για άλλη μια φορά καλέσαμε τον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών να διασφαλίσει ότι εκπληρώνει τις υποχρεώσεις που συμφώνησε μέσω τις δικής του πρωτοβουλίας». Όπως είπε ο Σεργκέι Λαβρόφ, η κατάσταση πρέπει να επιλυθεί «στο πολύ εγγύς μέλλον».

Και πρόσθεσε: «Αν μιλάμε για τους εν λόγω όγκους λιπασμάτων και σιτηρών, τότε αυτοί οι όγκοι από ρωσικής πλευράς είναι ασύγκριτα υψηλότεροι από εκείνους της ουκρανικής πλευράς».

Οι εξαγωγές ρωσικών αγροτικών προϊόντων δεν εμπίπτουν ρητά στις δυτικές κυρώσεις, ωστόσο η Μόσχα λέει πως εμποδίζονται σοβαρά από περιορισμούς που έχουν επιβληθεί στον οικονομικό, επιμελητειακό και ασφαλιστικό τομέα της.

Από την πλευρά του, ο Ντμίτρι Πεσκόφ ξεκαθάρισε ότι η επιστροφή της Μόσχας στη συμφωνία δεν σημαίνει ότι θα συναινέσει σε παράταση της Πρωτοβουλίας της Κωνσταντινούπολης: «Πρέπει να αποτιμήσουμε... πώς όλες οι πλευρές της συμφωνίας εφαρμόζονται, όλες οι παράμετροι των συμφωνιών, και τότε να καταλήξουμε σε μια απόφαση», είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.

Ωστόσο, η ρωσική αντιπροσωπεία επανέλαβε την εργασία στο Κέντρο Κοινού Συντονισμού (JCC) που διαχειρίζεται τις επιχειρήσεις για τη συμφωνία σιτηρών της Μαύρης Θάλασσας στην Κωνσταντινούπολη και συμμετείχε στις κοινές επιθεωρήσεις πλοίων σήμερα. 

Κίεβο: Δεν έχουμε αναλάβει δεσμεύσεις

Η Ουκρανία πάντως διέψευσε ότι έχει αναλάβει νέες δεσμεύσεις απέναντι στη Ρωσία που να ξεπερνούν τους όρους της Πρωτοβουλίας για τα Σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα που συμφωνήθηκε τον Ιούλιο προκειμένου να πείσει τη Μόσχα να συμμετάσχει εκ νέου στη συμφωνία.

Σε ανακοίνωση στο Facebook, ο εκπρόσωπος του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών Όλεγκ Νικολένκο ξεκαθάρισε: «Το κράτος μας δεν ανέλαβε νέες δεσμεύσεις που να πηγαίνουν πέρα από αυτές που ήδη υφίστανται στη συμφωνία για τα σιτηρά».

«Θυμηθείτε ότι εντός αυτής της συμφωνίας (τον Ιούλιο) οι πλευρές δεσμεύθηκαν να εγγυώνται ένα ασφαλές και αξιόπιστο περιβάλλον λειτουργίας για τον διάδρομο των σιτηρών. Η Ουκρανία ποτέ δεν έθεσε σε κίνδυνο ένα δρομολόγιο με σιτηρά», πρόσθεσε και τόνισε ότι η Ουκρανία συμμορφώνεται ξεκάθαρα με τους όρους της συμφωνίας.

«Η Ουκρανία δεν χρησιμοποίησε και δεν σχεδίαζε να χρησιμοποιήσει τον διάδρομο των σιτηρών για στρατιωτικούς σκοπούς», δήλωσε.

Αναχώρησαν έξι πλοία με σιτηρά

Έξι φορτηγά πλοία με σιτηρά αναχώρησαν το πρωί της Πέμπτης από τα ουκρανικά λιμάνια μετά τη συμφωνία της Τετάρτης για την επανάληψη των δρομολογίων τους, ανακοίνωσε το τουρκικό υπουργείο Άμυνας. Τα πλοία θα χρησιμοποιήσουν τον ασφαλή ανθρωπιστικό διάδρομο στη Μαύρη Θάλασσα που έχει ήδη επιτρέψει την εξαγωγή 9,7 εκατ. τόνων δημητριακών κι άλλων γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία παρά τον πόλεμο, χάρη στην διεθνή συμφωνία που υπεγράφη τον Ιούλιο υπό την αιγίδα της Τουρκίας και του ΟΗΕ.

Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο επικαλείται το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, 426 πλοία έχουν ήδη ακολουθήσει αυτήν την ασφαλή διαδρομή από την 1η Αυγούστου.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι εξαγωγές ουκρανικών τροφίμων έφτασαν σήμερα τα 10 εκατομμύρια τόνους, χάρη στην Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ζήτησε να ανανεωθεί η συμφωνία αυτή, η οποία «περιορίζει τον κίνδυνο της πείνας» στον κόσμο.

«Η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για την εξαγωγή (ουκρανικών) δημητριακών κάνει τη διαφορά. Και είμαι πολύ χαρούμενος που ανακοινώνω ότι σήμερα η Πρωτοβουλία έφτασε σε ένα νέο ορόσημο», είπε, σημειώνοντας ότι η αποχώρηση της Ρωσίας από την Πρωτοβουλία, στις αρχές της εβδομάδας, ώθησε τις τιμές προς τα επάνω και έκανε τον κόσμο να αντιληφθεί τη σημασία της συμφωνίας αυτής.

Ο Αντόνιο Γκουτέρες υπογράμμισε ότι ήταν «συλλογική ευθύνη να συνεχιστεί η εφαρμογή της» ώστε «να μειωθεί ο κίνδυνος της πείνας, της φτώχειας και της αστάθειας. Καλώ όλες τις πλευρές να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους σε δύο τομείς: Αρχικά, την ανανέωση και την πλήρη εφαρμογή της Πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας», η οποία έχει ισχύ μέχρι τις 19 Νοεμβρίου. «Και δεύτερον, να αρθούν τα εμπόδια που εξακολουθούν να υπάρχουν για τις εξαγωγές ρωσικών τροφίμων και λιπασμάτων».

Επισήμανε ότι «ο κόσμος χρειάζεται συντονισμένες προσπάθειες για να αντιμετωπιστεί κατεπειγόντως η κρίσιμη κατάσταση στην αγορά λιπασμάτων», τονίζοντας ότι «η έλλειψη λιπασμάτων πλήττει ήδη τους αγρότες σε όλον τον κόσμο» και αυτή η έλλειψη δεν πρέπει να μετατραπεί σε «έλλειψη τροφίμων».