«Μόνο το “ναι” σημαίνει “ναι”!»

Επεκτείνει το εντυπωσιακό σερί προοδευτικής νομοθέτησης υπέρ των γυναικείων δικαιωμάτων η κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλιστών - Podemos στην Ισπανία, δίνοντάς μας μια κάποια ελπίδα και παρηγοριά μέσα στη μαυρίλα και την οπισθοδρόμηση που ζούμε παγκοσμίως. Μετά την πρόσφατη ψήφιση νόμου για τις αμβλώσεις -που τις επιτρέπει πια από τα 16 χρόνια χωρίς την έγκριση των γονιών- καθώς και για τη χορήγηση ολιγοήμερης μηνιαίας άδειας στις γυναίκες με προβλήματα δυσμηνόρροιας, η ισπανική Βουλή έδωσε την Πέμπτη πράσινο φως στο εμβληματικό νομοσχέδιο που καθιστά πλέον βιασμό το σεξ χωρίς συναίνεση. Σήμα κατατεθέν του το σύνθημα που τα λέει όλα: «Μόνο το “ναι” σημαίνει “ναι”».

Το νομοσχέδιο περί Διασφάλισης της Σεξουαλικής Ελευθερίας καθιστά τη συναίνεση καταλυτικό παράγοντα για οποιαδήποτε σεξουαλική πράξη, ορίζοντας ουσιαστικά ότι η έλλειψή της συνιστά σεξουαλική επίθεση. Αποσαφηνίζει έτσι τον νεφελώδη ορισμό της συναίνεσης στο ισπανικό δίκαιο, απελευθερώνοντας τα θύματα από την υποχρέωση να αποδείξουν ότι υπέστησαν βία ή εκφοβισμό είτε ότι αντιστάθηκαν στον βιασμό τους, ώστε να μπορούν ευκολότερα να ασκούνται ποινικές διώξεις σε βάρος των θυτών. Το ιδιαίτερα προχωρημένο νομοσχέδιο ορίζει τη συναίνεση ως ρητή έκφραση της βούλησης ενός ατόμου και ξεκαθαρίζει ότι η σιωπή ή η παθητικότητα δεν εξισώνονται με αποδοχή και συναίνεση. Το μη συναινετικό σεξ μπορεί λοιπόν να θεωρηθεί επίθεση, που θα τιμωρείται με έως και 15 χρόνια φυλάκιση.

«Τα συνθήματα “Μόνο το ‘ναι’ σημαίνει ‘ναι’” και “Αδελφή σε πιστεύω” γίνονται επιτέλους νόμος» δήλωσε η -προερχόμενη από το Podemos- υπουργός Ισότητας, Ιρένε Μοντέρο, η οποία (με την ιδιότητα και της ψυχολόγου) έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη σύνταξή του. «Η σεξουαλική ελευθερία θα γίνει επιτέλους δικαίωμα στη χώρα μας. Θα αντικαταστήσουμε τη βία με την ελευθερία, θα αντικαταστήσουμε τον φόβο με την επιθυμία» συνέχισε ενθουσιασμένη. «Από σήμερα η Ισπανία είναι μια πιο ελεύθερη και πιο ασφαλής χώρα για όλες τις γυναίκες».

Σημειωτέον ότι το νομοσχέδιο καταψηφίστηκε στη Βουλή από το δεξιό Λαϊκό Κόμμα και το ακροδεξιό Vox, ενώ εκκρεμεί η έγκρισή του στη Γερουσία ώστε να γίνει και επίσημα νόμος του κράτους. Μεταξύ άλλων διευρύνει την έννοια της σεξουαλικής βίας, συμπεριλαμβανομένης π.χ. της παρενόχλησης σε δημόσιο χώρο, όπου το θύμα ταπεινώνεται μέσω αθέλητων «σεξουαλικών ή σεξιστικών εκφράσεων, συμπεριφορών ή προτάσεων». Απαγορεύει επίσης διαφημίσεις που ενισχύουν τα έμφυλα στερεότυπα ή προωθούν την πορνεία, με σκοπό «να αποθαρρύνει τη ζήτηση όλων των ειδών των υπηρεσιών που συνδέονται με σεξουαλική εκμετάλλευση, πορνεία και πορνογραφία, οι οποίες κανονικοποιούν τη σεξουαλική βία».

Στον απόηχο δε σεξουαλικών επιθέσεων με δράστες ανήλικους υποχρεώνει όσους είναι κάτω των 18 ετών και διαπράττουν σεξουαλικά εγκλήματα να παρακολουθούν εκπαιδευτικά προγράμματα για τη σεξουαλική συμπεριφορά και την ισότητα των φύλων. Ο νόμος πάντως έχει τις ρίζες του στην ανατριχιαστική υπόθεση της «αγέλης των λύκων», όπως αυτοαποκαλούνταν δηλωτικά οι πέντε άντρες που βίασαν ομαδικά μια γυναίκα στην Παμπλόνα το 2016. Είχαν καταδικαστεί πρωτόδικα σε 9 χρόνια φυλακή, καταφέρνοντας να απαλλαγούν από την κατηγορία του βιασμού με πρόφαση τη μη άσκηση βίας στο θύμα τους. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας ανέτρεψε όμως την απόφαση και τους καταδίκασε σε κάθειρξη 15 χρόνων για βιασμό.