Νέες εντάσεις μεταξύ Βρετανίας και Ε.Ε. λόγω της Β. Ιρλανδίας

Νέα… τσαλίμια κάνει στους Ευρωπαίους η Βρετανία του Brexit, ρισκάροντας να υποστεί αντίποινα από την Ε.Ε., που ίσως φτάσουν μέχρι την κήρυξη εμπορικού πολέμου. Η αφορμή που ξαναφέρνει σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης Λονδίνο και Βρυξέλλες είναι το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας -τμήμα της συμφωνίας αποχώρησης της Βρετανίας από το ευρωπαϊκό μπλοκ- και η πολιτική παράλυση που έχει προκαλέσει πλέον στην περιοχή.

Όπως επιβεβαίωσε χθες η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας, η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον απειλεί να περάσει νόμο που θα αλλάζει μονομερώς το Πρωτόκολλο, παραβιάζοντας δυνητικά τη συμφωνία του Brexit, επειδή ορισμένα κομμάτια του (πρωτίστως το τελωνειακό σύνορο που επέβαλε ντε φάκτο μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και λοιπής Βρετανίας, ώστε να μη διαταραχθούν τα ανοιχτά σύνορα με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας) «υπονομεύουν» τις σχέσεις Μπέλφαστ - Λονδίνου, θέτοντας παράλληλα «υπό πίεση» την Ειρηνευτική Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής. Νωρίς το θυμήθηκαν βέβαια οι εθνολαϊκιστές μπρεξιστές, με πρώτο πρώτο τον Βρετανό πρωθυπουργό, θέλοντας να καλύψουν εκ των υστέρων τα εγκληματικά τους λάθη το 2019 και συγκεκριμένα τη βεβιασμένη πλην… ανέμελη διαμόρφωση των όρων του Πρωτοκόλλου, από κοινού με τους Ευρωπαίους, στο πλαίσιο πάντα του σκληρού Brexit που επέλεξαν. Τώρα, βλέποντας στην πράξη τις παρενέργειες των αποφάσεών τους, επικαλούνται ένα βολικό άλλοθι: το μπλόκο στη συγκρότηση νέας διακοινοτικής συγκυβέρνησης στη Βόρεια Ιρλανδία, από την πλευρά του υπερσυντηρητικού Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος (DUP), μετά την τσουχτερή ήττα του στις τοπικές εκλογές και την ιστορική επικράτηση του αριστερού εθνικιστικού Sinn Féin.

Πάλαι ποτέ σύμμαχος των Τόρις και θιασώτης του σκληρού Brexit, το DUP απαιτεί εκβιαστικά ριζική τροποποίηση ή και κατάργηση του Πρωτοκόλλου για να άρει το μπλόκο. Εξαιτίας του επίμαχου εγγράφου άλλωστε, τα έχει σπάσει άσχημα με την κυβέρνηση Τζόνσον, φτάνοντας σε σημείο να την κατηγορεί για προδοσία. Ο Βρετανός πρωθυπουργός πήγε τη Δευτέρα στο Μπέλφαστ και συναντήθηκε με τις ηγεσίες των κομμάτων, σε μια προσπάθεια να άρει το πολιτικό αδιέξοδο, χωρίς να καταφέρει να μεταπείσει το DUP. Διαμήνυσε ωστόσο με νόημα ότι η Βρετανία χρειάζεται «ασφάλιση» δια της νομοθεσίας, ώστε να μπορεί να παρακάμπτει μονομερώς κάποιους από τους εμπορικούς κανόνες που προβλέπονται στη συμφωνία του Brexit, αν η Ε.Ε. αρνηθεί να τους επαναδιαπραγματευτεί. «Του είπαμε ευθέως πως η προτεινόμενη μονομερής ενέργεια της νομοθέτησης στο Γουέστμινστερ είναι λανθασμένη», ξεκαθάρισε η πρόεδρος του Sinn Féin, Μέρι Λου ΜακΝτόναλντ. «Μας φαίνεται απόλυτα παράδοξο που η βρετανική κυβέρνηση θα πρότεινε να νομοθετήσει για να παραβεί τον νόμο»…

«Η παραβίαση του διεθνούς δικαίου [σ.σ. της συμφωνίας του Brexit] δεν είναι η απάντηση για να επιλυθούν τα ζητήματα του Πρωτοκόλλου», τουίταρε χθες από την πλευρά του ο Ιρλανδός υπουργός Εξωτερικών Σάιμον Κόβενι. Μιλώντας πάντως στη Βουλή των Κοινοτήτων, η Βρετανίδα ομόλογός του ισχυρίστηκε ξανά και ξανά πως η μελλοντική νομοθεσία (πιθανόν σε βάθος μηνών) δεν θα παραβαίνει τη συμφωνία του Brexit. Θα προβλέπει, λέει, ένα «διπλό ρυθμιστικό σύστημα» και δη ένα «πράσινο κανάλι», όπου θα παυθούν οι υποχρεωτικοί τελωνειακοί έλεγχοι για τα προϊόντα που θα μεταφέρονται από τη Βρετανία στη Βόρεια Ιρλανδία και όχι στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας (δηλαδή σε έδαφος της Ε.Ε. και της ευρωπαϊκής κοινής αγοράς). Αντίθετα, τα προϊόντα με τελικό προορισμό τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας θα περνούν από ένα «κόκκινο κανάλι» με υποχρεωτικούς ελέγχους.

«Μονομερείς ενέργειες, που έρχονται σε αντίθεση με μια διεθνή συμφωνία, δεν είναι αποδεκτές», τόνισε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μάρος Σέφτσοβιτς. Απείλησε δε με τη σειρά του πως «η Ε.Ε. θα αναγκαστεί να απαντήσει με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της», αν και επισήμανε πως «με πολιτική βούληση και δέσμευση, τα πρακτικά ζητήματα που εγείρονται από την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας μπορούν να επιλυθούν». Βρετανικές εφημερίδες διακρίνουν πάντως μια κάποια άμβλυνση στη ρητορική του Τζόνσον τελευταία, σε αντιδιαστολή με την -ιδιαίτερα επιθετική έναντι της Ε.Ε.- Τρας (που φημολογείται ως υποψήφια διάδοχός του στην πρωθυπουργία, αν αποπεμφθεί εσωκομματικά, λόγω του σκανδάλου «πάρτι-γκέιτ»). Ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος μάλιστα, που επικαλούνταν οι κυριακάτικοι Times, είπε χαρακτηριστικά για την επαπειλούμενη νομοθεσία: «Θέλουμε ένα όπλο πάνω στο τραπέζι, δεν θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε. Είναι σαν το αποτρεπτικό για τα πυρηνικά όπλα. Ο πρωθυπουργός δεν θέλει να τα χρησιμοποιήσει, ό,τι κι αν του λένε οι κουφιοκέφαλοι», εντάσσοντας εμμέσως πλην σαφώς ανάμεσά τους και την υπουργό Εξωτερικών…