«Βόμβα» του Συμβουλίου της Ευρώπης για «διάβρωση» της ελευθερίας του Τύπου στην Ευρώπη

Η Γενική Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Μαρίγια Πεϊτσίνοβιτς Μπούριτς εξέφρασε σήμερα τη λύπη της για τη «διάβρωση» της ελευθερίας του Τύπου στην ευρωπαϊκή ήπειρο, καθώς και την ανησυχία της για τον «ανησυχητικό πολλαπλασιασμό των απειλών» εναντίον δημοσιογράφων.

Δεκαπέντε οργανώσεις εταίροι της Πλατφόρμας του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ενίσχυση της προστασίας και της ασφάλειας των δημοσιογράφων δημοσιοποίησαν σήμερα σχετική έκθεση.

Η έκθεση αυτή δείχνει πως ο αριθμός των ενημερώσεων που δέχεται η Πλατφόρμα αναφορικά με σοβαρούς κινδύνους για την ελευθερία του Τύπου στα κράτη μέλη του Συμβουλίου «αυξήθηκε από 200 το 2020 σε 282 το 2021, κάτι που αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 41%», σύμφωνα με την ανακοίνωση.

Η Πεϊτσίνοβιτς Μπούριτς «υπογράμμισε ιδιαίτερα ότι δημοσιογράφοι στοχοποιήθηκαν πρόσφατα από το ρωσικό στρατό στην εμπόλεμη Ουκρανία, κάτι που κόστισε τη ζωή σε πολλούς απ' αυτούς. Υπενθύμισε στις κυβερνήσεις ότι έχουν την υποχρέωση να λαμβάνουν μέτρα για να προστατεύουν τους δημοσιογράφους και σε καιρό πολέμου», προστίθεται στην ανακοίνωση του Συμβουλίου της Ευρώπης.

«Σήμερα στην Ευρώπη η ελευθερία της έκφρασης και η ελευθερία του Τύπου είναι αντιμέτωπες με πολυάριθμα εμπόδια. Μολονότι καταγράφονται μερικές βελτιώσεις σε ορισμένες χώρες, η γενική τάση είναι η διάβρωση αυτών των ελευθεριών. Σ' αυτούς τους καιρούς της κρίσης, που σηματοδοτούνται από την πανδημία της Covid-19, η οποία είναι πάντα παρούσα, και τη βία που μαίνεται στην Ουκρανία, οφείλουμε να διπλασιάσουμε τις προσπάθειες για να υπερασπιστούμε τις ζωτικές για τις δημοκρατίες μας αρχές, οι οποίες είναι η ελευθερία της έκφρασης και η ανεξαρτησία του Τύπου», υπογράμμισε η γενική γραμματέας.

Πέρυσι έξι δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους στην Ευρώπη κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, από τους οποίους τέσσερις στοχοθετήθηκαν εσκεμμένα, υπενθυμίζει επίσης το Συμβούλιο της Ευρώπης. Ανάμεσά τους και ο Έλληνας Γιώργος Καραϊβάζ, ο οποίος εκτελέσθηκε από οργανωμένο χτύπημα, με την υπόθεση της δολοφονίας του να παραμένει ακόμα άλυτη, ενώ παραμένουν τα φλέγοντα ερωτήματα.

Ο ίδιος οργανισμός αναφέρει επίσης 82 περιπτώσεις προσβολής της ασφάλειας και της σωματικής ακεραιότητας δημοσιογράφων, συχνά στη διάρκεια διαδηλώσεων κατά των μέτρων για την αντιμετώπιση της Covid-19, δηλαδή αύξηση κατά 51%. Και το 2021, 26 περιπτώσεις επιθέσεων εναντίον δημοσιογράφων παρέμεναν ατιμώρητες ενώ 56 δημοσιογράφοι βρίσκονταν στη φυλακή. Πολλοί είναι οι δημοσιογράφοι στην Ελλάδα που έχουν δεχθεί επιθέσεις από τις δυνάμεις καταστολής τα τελευταία χρόνια, με τα περιστατικά να λαμβάνουν γενικευμένο χαρακτήρα στη διάρκεια των απαγορεύσεων κυκλοφορίας και διαδηλώσεων για την πανδημία.

Η έκθεση επισημαίνει ακόμη την αύξηση των περιπτώσεων δικαστικού εκφοβισμού, με όλο και συχνότερη προσφυγή σε μηνύσεις για δυσφήμηση, ώστε να φιμωθούν τα μέσα ενημέρωσης. Εδώ, χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του σκανδάλου Novartis το οποίο αποκάλυψαν οι δημοσιογράφοι Κώστας Βαξεβάνης και Γιάννα Παπαδάκου, με αποτέλεσμα να ανοίξει ποινική δίωξη εις βάρος τους καθώς εμπλέκονται ανώτατα κυβερνητικά στελέχη. Πρόκειται για μία πρωτοφανή στα χρονικά οργανωμένη επιχείρηση φίμωσης της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας και επίθεσης κατά της ελευθερίας του Τύπου.

Τέλος οι εταίροι της Πλατφόρμας εκφράζουν τη λύπη τους για το γεγονός ότι τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν απάντησαν παρά μόνο στο ένα τρίτο των ενημερώσεων που δημοσιοποιήθηκαν στην πλατφόρμα κατά το 2021.

Τα προαναφερθέντα περιστατικά για τη χώρα μας εξηγούν γιατί έχει κατρακυλήσει τα τελευταία χρόνια στην λίστα των χωρών της ΕΕ στον τομέα της ελευθερίας του λόγου και του Τύπου. Συγκεκριμένα, για το 2021 η Ελλάδα βρισκόταν τέταρτη από το τέλος (μόλις πάνω από την Ουγγαρία του Όρμπαν) στην κατάταξη των 27 κρατών μελών της ΕΕ, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα.

Οι διάφοροι αντιδημοκρατικοί νόμοι που έχει ψηφίσει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εις βάρος των δημοσιογράφων και της ελευθερίας των ΜΜΕ να ερευνούν, να παρεμβαίνουν και να ενημερώνουν κατά τους δεοντολογικούς κανόνες, οι διώξεις και οι παρακολουθήσεις δημοσιογράφων (βλ. Κουκάκη), οι επιθέσεις σε ρεπόρτερ που καλύπτουν διαδηλώσεις, το ασφυκτικό πλαίσιο σιγής ιχθύος που έχει επιβληθεί στα μίντια με τις γενναιόδωρες χρηματοδοτήσεις της λίστας Πέτσα είναι μερικά από τα παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ελεύθερης έκφρασης στη χώρα μας. Ειδικά όταν αυτή στοχεύει και αποκαλύπτει τις παθογένειες της κυβερνητικής πολιτικής, με την κυβέρνηση να βρίσκεται στο επίκεντρο όταν θέλει να βάλει στο χέρι όποιον την αμφισβητεί. Μέχρι και η Κομισιόν έχει αναγκαστεί να επιβεβαιώσει ότι υπάρχει σοβαρό ζήτημα με την ελευθερία του Τύπου και του λόγου στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.

Το μόνο που μένει είναι να αλλάξει άρδην αυτή η κατάσταση.