Σκληρότερες κυρώσεις, ανησυχία για αντίμετρα

Με μία φωνή καταδίκασαν την εισβολή στην Ουκρανία οι Ευρωπαίοι ηγέτες στην έκτακτη σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε χθες στις Βρυξέλλες. Μπροστά στις εικόνες των ρωσικών τανκς να εισβάλλουν στα ανατολικά και τις σειρήνες να ηχούν για τους αμάχους, κάθε ρωγμή διαφωνίας μέσα στην Ε.Ε. εξαφανίστηκε -έστω προς το παρόν- προκειμένου να εγκριθούν οι πιο σκληρές κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας.

Το κλίμα στις Βρυξέλλες ήταν από νωρίς το πρωί βαρύ. Ενα κύμα απογοήτευσης και οργής επικρατούσε, αφού -όπως έλεγαν Ευρωπαίοι διπλωμάτες στην «Εφ.Συν.»- όλοι ήλπιζαν ότι έστω και με τις πρόσφατες κατακριτέες κινήσεις του ο Ρώσος πρόεδρος είχε στείλει το μήνυμα που ήθελε. Με αυτήν την έννοια, οι Ευρωπαίοι αιφνιδιάστηκαν, παρόλο που ετοιμάζονταν για ένα τέτοιο ενδεχόμενο εδώ και καιρό.

Τελικά οι ηγέτες ενέκριναν πολιτικά το σκληρό πακέτο των μαζικών, αλλά και στοχευμένων κυρώσεων που συμπεριλαμβάνουν μέτρα όπως περιορισμοί στις εξαγωγές και στον χρηματοπιστωτικό τομέα, πλήγματα στο εμπόριο και στις μεταφορές, «χτύπημα» στα προϊόντα διττής χρήσης (και εμπορικά και στρατιωτικά), αλλά και «φρένο» στη θεώρηση της βίζας. Επίσης, περισσότερα πρόσωπα θα προστεθούν στη λίστα των κυρώσεων.

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί σήμερα για περαιτέρω περιοριστικά μέτρα για μαζικές και σοβαρές συνέπειες στη Ρωσία για τη δράση της, σε στενό συντονισμό με τους εταίρους και συμμάχους μας. Το Συμβούλιο θα εγκρίνει χωρίς καθυστέρηση τις προτάσεις που έχουν προετοιμάσει η Επιτροπή και o ύπατος εκπρόσωπος», σημειώνεται στα συμπεράσματα. Οι κυρώσεις αναμένεται να εγκριθούν σε λιγότερο από 24 ώρες.

Σε αυτή τη φάση, ο Βλαντίμιρ Πούτιν αλλά και ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δεν θα συμπεριληφθούν στην εν λόγω λίστα. Είναι κάτι που οι Ευρωπαίοι «κρατούν» στη φαρέτρα τους ως όπλο στο επόμενο στάδιο, αν χρειαστεί.

Το ίδιο συμβαίνει και με το σύστημα διατραπεζικών πληρωμών Swift που πολλοί ηγέτες ζήτησαν να «μετατεθεί» σε επόμενο στάδιο. Ακόμα κι έτσι όμως, οι Βρυξέλλες στοχεύουν στον «στραγγαλισμό» της ρωσικής οικονομίας, ώστε ούτε ο κρατικός τομέας ούτε οι ρωσικές επιχειρήσεις να μπορούν να δανείζονται από τις αγορές.

Οι Βρυξέλλες ανησυχούν για τα αντίμετρα που αναμένεται να λάβει ο πρόεδρος Πούτιν, τα οποία όλοι αναμένουν ότι θα αφορούν τον τομέα της ενέργειας, αλλά και για την έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στη ρωσική οικονομία - το «άνοιγμα» υπολογίζεται σε 30 δισ. ευρώ.

Στο κείμενο των συμπερασμάτων προβλέπεται και ένα «πακέτο» για τη Λευκορωσία, αφού το έδαφός της χρησιμοποιήθηκε για τη ρωσική εισβολή. «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί την ταχεία προετοιμασία μιας περαιτέρω δέσμης κυρώσεων που θα καλύπτει επίσης τη Λευκορωσία», αναφέρεται. Ειδική αναφορά υπάρχει και στην προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Μολδαβίας και της Γεωργίας.

Δύο επιπλέον ανησυχίες συζητήθηκαν χθες στη σύνοδο κορυφής. Η μία αφορά το προσφυγικό κύμα που αναμένεται από την Ουκρανία. Η Κομισιόν αναμένεται να καταρτίσει ένα πλάνο υποστήριξης προς το Κίεβο, αλλά και τις χώρες που θα υποδεχθούν πρόσφυγες.

Η τελευταία, αλλά όχι λιγότερο σημαντική ανησυχία, αφορά τη χρήση πυρηνικών. Στο τραπέζι της συνόδου βρέθηκε ως ενδεχόμενο, αφού ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει απειλήσει σχετικά. Τις επόμενες μέρες, η Ε.Ε. θα συντάξει ειδικά σχέδια αντίδρασης και διαχείρισης μιας πιθανής τέτοιας κατάστασης.

«Η αναφορά των συμπερασμάτων στην ανάγκη λήψης έκτακτων μέτρων και στον τομέα της ενέργειας, ώστε -όπως είπε ο πρωθυπουργός- να υποστηριχθούν τα κράτη-μέλη απέναντι σε ενδεχόμενες απότομες αυξήσεις των τιμών ενέργειας, συμπεριλήφθηκε κατόπιν πρότασης και ενεργειών της ελληνικής πλευράς», ανέφεραν κυβερνητικές πηγές.

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πιστεύει ακράδαντα ότι η χρήση βίας και εξαναγκασμού για την αλλαγή συνόρων δεν έχει θέση στον 21ο αιώνα. Οι εντάσεις και οι συγκρούσεις θα πρέπει να επιλύονται αποκλειστικά μέσω του διαλόγου και της διπλωματίας. Η Ε.Ε. θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τους γείτονες, τους εταίρους και τους συμμάχους, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, της G7, των Ηνωμένων Εθνών και του ΟΑΣΕ», σημειώνεται στο κείμενο των συμπερασμάτων, που καταλήγει:

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί να προωθηθούν οι εργασίες για την ετοιμότητα σε όλα τα επίπεδα και καλεί την Επιτροπή, ειδικότερα, να υποβάλει μέτρα έκτακτης ανάγκης».