Οι πατέντες των εμβολίων τούς κρατούν ακόμη μακριά

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Την «επανεκκίνηση» στις σχέσεις Ε.Ε.-Αφρικής σηματοδότησε η σύνοδος κορυφής που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες. Η συνάντηση των 27 ηγετών της Ε.Ε. και 40 Αφρικανών αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων -καθώς και ακόμη 11 που εκπροσωπήθηκαν από ανώτερους υπουργούς- καθυστέρησε 16 μήνες και… κάτι χρόνια. Ομως, παρά τη «σκιά» που έριξε στη συνάντηση η ουκρανική κρίση, αλλά και τις διαφωνίες Ευρώπης-Αφρικής για την πατέντα των εμβολίων, οι δύο πλευρές κατάφεραν να καταλήξουν την περασμένη Παρασκευή σε ένα κοινό ανακοινωθέν που «υπόσχεται» -μεταξύ άλλων- τουλάχιστον 450 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων στην Αφρική ώς το καλοκαίρι και ένα «γενναίο» επενδυτικό πακέτο μεγαλύτερο από 150 δισ. ευρώ στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας που ονομάστηκε Global Gateway (Παγκόσμια Πύλη, βλέπε σχετικό γράφημα).

Η κινεζική επιρροή

Η προηγούμενη αντίστοιχη συνάντηση κορυφής είχε πραγματοποιηθεί μόλις το 2014, παρά τις διαβεβαιώσεις της Ε.Ε. ότι θέλει στενές σχέσεις με την αφρικανική ήπειρο. Το σχέδιο της Κομισιόν να στρέψει την προσοχή της Ευρώπης προς τον Νότο είχε εκτροχιαστεί τους τελευταίους μήνες λόγω της πανδημίας και μιας σειράς λανθασμένων ενεργειών. Στην πραγματικότητα, οι Βρυξέλλες επιθυμούν να δελεάσουν την Αφρική να απομακρυνθεί από την κινεζική επιρροή, αλλά και να επιβεβαιώσουν την εμπορική κυριαρχία τους στην αφρικανική ήπειρο.

«Η Ευρωπαϊκή Ενωση θέλει να είναι ο κατ’ επιλογήν εταίρος της Αφρικής. Αυτή είναι ουσιαστικά η περίληψη της συνόδου κορυφής», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Από την πλευρά τους, όμως, οι Αφρικανοί ηγέτες ήρθαν στις Βρυξέλλες με μια διαφορετική λίστα επιθυμιών, απαιτώντας να υπάρξει κίνηση όσον αφορά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για τα εμβόλια, ώστε η ήπειρος να μπορεί να παράγει τα δικά της σωτήρια εμβόλια αντί να βασίζεται σε ελεημοσύνες.

Οι Ευρωπαίοι έβλεπαν το αίτημα να… έρχεται, αλλά η αντίσταση βασικών παικτών, όπως η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να μοιραστούν την τεχνολογία εμβολίων κατά του κορονοϊού κατέστησε αδύνατη μια συμφωνία. Τελικά και οι δύο πλευρές μετέθεσαν το θέμα για αργότερα. Οι Αφρικανοί ηγέτες έφυγαν από τις Βρυξέλλες με την υπόσχεση ότι η Ε.Ε. θα επιτύχει συμβιβασμό έως την άνοιξη - 18 μήνες από την πρώτη υποβολή της πρότασης.

«Οι κυβερνήσεις που πραγματικά ενδιαφέρονται σοβαρά να διασφαλίσουν ότι ο κόσμος θα έχει πρόσβαση σε εμβόλια θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι θα εγκρίνουμε την απαλλαγή από το TRIPS [Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights], όπως την έχουμε προτείνει», δήλωσε με νόημα στη συνέντευξη Τύπου στο κλείσιμο της συνόδου κορυφής ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Κιρίλ Ραμαφόζα.

Η τελική δήλωση δεν αναφέρει την παραίτηση από τα δικαιώματα. Αντ’ αυτού, αναφέρει ότι η Ε.Ε. και η Αφρικανική Ενωση θα δεσμευτούν να ασχοληθούν με «πτυχές που σχετίζονται με την πνευματική ιδιοκτησία». Τη συνάντηση ανακοίνωσε η πρόεδρος της Κομισιόν για την άνοιξη.

Με τις φαρμακευτικές

Για «χαμένη ευκαιρία» έκαναν λόγο οι ΜΚΟ ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η Oxfam χαρακτήρισε την άρνηση της Ε.Ε. να εξετάσει το ενδεχόμενο παρέκκλισης «προσβολή», με τους ηγέτες της Ε.Ε. να λένε πολλά για τη σημασία της σχέσης τους με την αφρικανική ήπειρο, ενώ στην πραγματικότητα τάχθηκαν στο πλευρό των φαρμακευτικών εταιρειών.

«Δύο Ενώσεις (Ευρωπαϊκή και Αφρικανική Ενωση), ένα κοινό όραμα. Συμφωνούμε ότι στόχος του κοινού οράματος είναι να εδραιώσει μια ανανεωμένη εταιρική σχέση για την αλληλεγγύη, την ασφάλεια, την ειρήνη και τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και ευημερία για τους πολίτες μας και για τις μελλοντικές μας γενιές, φέρνοντας κοντά τους λαούς, τις περιφέρειες και τις οργανώσεις μας», σημειώνει το κοινό ανακοινωθέν.

Μένει να δούμε πώς θα μεταφραστούν η αλληλεγγύη και η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη στην πράξη.

► Κάθε Δευτέρα η «Eφ.Συν.» ενημερώνει τους αναγνώστες της σταθερά μέσα από αυτήν τη σελίδα για ειδήσεις που «γεννιούνται» στα όργανα της θεσμικής Ευρώπης και δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας.