Ο Ρέντσι σε σοβαρούς δικαστικούς μπελάδες

Ο Ματέο Ρέντσι αποτελεί ίσως το πιο ξεκάθαρο παράδειγμα της νέας, «ταχείας κατανάλωσης» των πολιτικών φαινομένων της εποχής μας. Πρόκειται για το πρώην παιδί-θαύμα της γειτονικής μας χώρας: στα 29 του ήταν πρόεδρος της περιφέρειας της Φλωρεντίας, στα 34 έγινε δήμαρχος της πρωτεύουσας της Αναγέννησης και στα 39 του πρωθυπουργός της Ιταλίας. Μετά από δύο χρόνια εξαναγκάστηκε σε παραίτηση και σήμερα προσπαθεί να διατηρήσει έναν κάποιο ρόλο στο πολιτικό στερέωμα της χώρας.

Το κόμμα του Ρέντσι Ζωντανή Ιταλία στην πρόθεση ψήφου βρίσκεται καθηλωμένο στο 2,2% και κανείς δεν έχει ακόμη καταλάβει με ποιον θα μπορούσε να δημιουργήσει μια σταθερή συμμαχία: τα «φλερτ» με την μπερλουσκονική Φόρτσα Ιτάλια αντικαθίστανται σε χρόνο-ρεκόρ με συζητήσεις για προγραμματική συμπόρευση με την Κεντροαριστερά του Δημοκρατικού Κόμματος.

Πέρα από την εμφανή αυτή πολιτική αστάθεια, ο πρώην πρωθυπουργός με καταγωγή από την Τοσκάνη πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει και σοβαρά δικαστικά προβλήματα. H Εισαγγελία της Φλωρεντίας ζήτησε την παραπομπή του σε δίκη μαζί με άλλους πέντε στενούς συνεργάτες του και σειρά επιχειρηματιών. Οι κατηγορίες είναι βαριές: διαφθορά, παράνομη άσκηση πίεσης σε δημόσιους λειτουργούς, όπως και έκδοση αποδείξεων για υπηρεσίες που στην πραγματικότητα δεν παρασχέθηκαν ποτέ.

Σύμφωνα με τους εισαγγελείς, ουσιαστικά ο πρώην επικεφαλής της κυβέρνησης της Ρώμης χρησιμοποίησε το πολιτιστικό ίδρυμα Open, που δημιούργησε ο ίδιος, ως ένα είδος ΑΤΜ για την κάλυψη εξόδων της πολιτικής του καριέρας. Ειδικότερα, γίνεται αναφορά σε 549 χιλιάδες ευρώ, τα οποία καταβλήθηκαν στο Open σε διάστημα έξι ετών.

«Το ίδρυμα αυτό ήταν μια κομματική διακλάδωση και ο Ματέο Ρέντσι, εκ των πραγμάτων, λειτουργούσε ως διευθυντής του», έγραψε η εφημερίδα Corriere della Sera. Οι δικαστικοί θεωρούν ότι έγιναν χάρες σε επιχειρηματίες που έχουν για παράδειγμα αναλάβει τη διαχείριση των αυτοκινητόδρομων ή που δραστηριοποιούνται στην καπνοβιομηχανία. Και ότι, σε αντάλλαγμα, ενισχύθηκε το συγκεκριμένο ίδρυμα.

O Ρέντσι, όμως, διαψεύδει τα πάντα και καταγγέλλει ότι έχει γίνει στόχος δικαστικής καταδίωξης. Aποφάσισε να μηνύσει, με τη σειρά του, τους τρεις εισαγγελείς που έχουν αναλάβει την υπόθεσή του. Θεωρεί ότι δεν είχαν το δικαίωμα να κατασχέσουν τα μέιλ του και τα μηνύματα whatsapp, ότι κατά τη διάρκεια της έρευνας παραβιάστηκε το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας, ενώ δεν παραλείπει να αναφέρει ότι «σε έναν από τους δικαστικούς αυτούς έχουν επιβληθεί κυρώσεις λόγω σεξουαλικής παρενόχλησης».

Πέρα από την προσωποποίηση της όλης αυτής σύγκρουσης, το γενικότερο ερώτημα είναι αν υπάρχουν όντως πολιτικές και ποινικές ευθύνες. Κανείς δεν θέλει και δεν μπορεί να υποκαταστήσει τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης, αλλά είναι σαφές ότι το ίδρυμα του Ρέντσι στην Ιταλία σίγουρα δεν ήταν μια μεμονωμένη περίπτωση. Πολλά άλλα μεγάλα ονόματα της πολιτικής είχαν και έχουν δημιουργήσει ανάλογους μηχανισμούς. Πιθανώς και για να μπορούν να δέχονται χρηματοδοτήσεις και για να είναι σε θέση να διαθέτουν ανέσεις που, διαφορετικά, δεν θα μπορούσαν να επιτρέψουν στον εαυτό τους.

O Μάσιμο Κατσιάρι, κεντροαριστερός πρώην δήμαρχος της Βενετίας και γνωστός φιλόσοφος, δήλωσε ότι αν οι κατηγορίες κατά του Ρέντσι αφορούν μόνο το πολιτιστικό ίδρυμα Open -και όχι συνολικά το Δημοκρατικό Κόμμα-, ουσιαστικά δεν ευσταθούν. Mένει να δούμε αν η έρευνα αυτή θα οδηγήσει σε μια γενικότερη μείωση της «ανοχής» προς τους διάφορους παράλληλους τρόπους χρηματοδότησης των πολιτικών δυνάμεων ή απλώς σε μια ατέλειωτη διαμάχη ανάμεσα στον πρώην δήμαρχο της Φλωρεντίας και τους τρεις εισαγγελείς που στοιχειοθέτησαν τις κατηγορίες σε βάρος του.