Τα καλά και τα κακά νέα για την Ομικρον

Ενας από τους βασικότερους λόγους που η Ομικρον διασπείρεται με τόσο απίστευτο ρυθμό συγκριτικά με τις προγενέστερες παραλλαγές του νέου κορονοϊού είναι το πλεονέκτημά της να παρακάμπτει ευκολότερα την ανοσία των υπαρχόντων εμβολίων. Κοινώς, η ικανότητά της να τη… σκαπουλάρει από τα εμβόλια έγινε πολύ καλύτερη. Αυτό δείχνει αρχικά μεγάλη έρευνα στη Δανία, από τα πρώτα κράτη στον κόσμο όπου η Ομικρον επικράτησε σαν αστραπή.

«Τα ευρήματά μας επιβεβαιώνουν πως η ταχεία εξάπλωση της Ομικρον μπορεί κυρίως να αποδοθεί στην ανοσολογική διαφυγή μάλλον, παρά σε μια εγγενή αύξηση της βασικής μεταδοτικότητας», αναφέρουν οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, το Statistics Denmark και το Statens Serum Institut (SSI). Μελετώντας σχεδόν 12.000 νοικοκυριά στα μέσα Δεκέμβρη, βρήκαν πως η Ομικρον είναι 2,7 με 3,7 φορές πιο μολυσματική από τη Δέλτα μεταξύ των πλήρως εμβολιασμένων Δανών, που αντιπροσωπεύουν το 78% του πληθυσμού της χώρας. Περίπου 48% εξ αυτών έχει λάβει και την ενισχυτική δόση. Με βάση την έρευνα, μάλιστα, όσοι έχουν τριπλο-εμβολιαστεί είναι λιγότερο πιθανό σε σχέση με τους ανεμβολίαστους να μεταδώσουν τον ιό, ασχέτως της παραλλαγής του.

«Παρότι θα μπορεί ακόμα να θέσει σε πίεση τα υγειονομικά μας συστήματα, όλα δείχνουν ότι είναι ηπιότερη από την παραλλαγή Δέλτα», δήλωσε η τεχνική διευθύντρια του SSI, Τίρα Γκρόβε Κράουζε, συμπληρώνοντας πως ο κίνδυνος νοσηλείας που εγκυμονεί η Ομικρον είναι ο μισός σε σχέση με τη Δέλτα. Τα επίσημα στοιχεία της Δανίας καταδεικνύουν εξάλλου ότι από τους 93 ασθενείς που είχαν εισαχθεί σε νοσοκομείο με Ομικρον στα τέλη Δεκέμβρη, λιγότεροι από πέντε χρειάζονται εντατική θεραπεία. «Ισως να είναι εκείνη που θα μας βγάλει από την πανδημία, ώστε να γίνει αυτό το τελευταίο κύμα κορονοϊού», εκτίμησε δειλά η Κράουζε.

Η Ομικρον «ίσως είναι η αρχή της εξέλιξης προς έναν πιο κοινό ιό», υποστήριξε από την πλευρά του και ο επικεφαλής του εμβολιαστικού προγράμματος της Γαλλίας, Αλέν Φισέρ. Είχε προηγηθεί μέσα στις γιορτές η δημοσιοποίηση των εργαστηριακών ευρημάτων άλλων έξι ερευνητικών ομάδων σε Βρετανία, Βέλγιο και ΗΠΑ, που βρήκαν επίσης κατά περίπτωση ότι το συγκεκριμένο στέλεχος του ιού προκαλεί δυνητικά χαμηλότερο ιικό φορτίο και μοιάζει λιγότερο φονικό, αν και σαφώς περισσότερο μεταδοτικό. Αυτό εξηγείται κι από τις συγκλίνουσες ισχυρές ενδείξεις ότι μολύνει πρωτίστως τα κύτταρα του ανώτερου αναπνευστικού –πρακτικά τον λαιμό– και λιγότερο τα κύτταρα πιο βαθιά στους πνεύμονες, όπως έκαναν οι προηγούμενες παραλλαγές.

«Οι αρχικές ενδείξεις είναι πως πρόκειται για καλό νέο, αλλά όχι για σήμα να ρίξουμε τις άμυνές μας», υπογράμμισε ο Τζέιμς Στιούαρτ από την Ερευνητική Ομάδα Μοριακής Ιολογίας του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ. «Αν είσαι κλινικά ευάλωτος, οι συνέπειες παραμένουν σοβαρές», εξήγησε, προειδοποιώντας εμφατικά να μην ξεγελαστούμε. «Υπάρχουν θάνατοι από την Ομικρον. Δεν μπορούν όλοι να σκίσουν τις μάσκες τους και να κάνουν πάρτι».

Επαληθεύοντας τώρα πρόσφατη προκαταρκτική έρευνα στη Νότια Αφρική, τα πρώτα δεδομένα από μελέτη του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης και του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας του Χονγκ Κονγκ δείχνουν πως, ακόμα κι αν η Ομικρον διαφεύγει από τα αντισώματα που αναπτύσσουμε από τα εμβόλια, η κυτταρική ανοσία ή –για να το πούμε αλλιώς– η δεύτερη γραμμή άμυνας του ανθρώπινου οργανισμού που ενισχύεται επίσης μέσω των εμβολίων, τα Τ-λεμφοκύτταρα, εξακολουθούν να προσφέρουν αποτελεσματική προστασία από τη βαριά νόσηση. «Συνολικά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι μια ευρεία διαφυγή από τα Τ-λεμφοκύτταρα είναι πολύ απίθανη», τόνισε ο Μάθιου Μακέι από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης. «Πιστεύουμε ότι αυτά αποτελούν θετικά νέα για την παγκόσμια μάχη κατά της Ομικρον».

Ενώ στο μεταξύ έχουν αρχίσει να κλιμακώνονται οι μεθεόρτιες (κυριολεκτικά) παρενέργειες της άκρως μολυσματικής παραλλαγής όχι μόνο σε επίπεδο αλλεπάλληλων ρεκόρ κρουσμάτων όσο και αύξησης εισαγωγών στα νοσοκομεία πλην λιγότερο στις ΜΕΘ, εν μέσω εντεινόμενων ελλείψεων προσωπικού στον υγειονομικό τομέα αλλά και σε άλλες κρίσιμες υπηρεσίες, π.χ. μεταφορές, λόγω μαζικής μόλυνσης και ταυτόχρονης αναρρωτικής άδειας εργαζομένων, φουντώνει παράλληλα από χώρα σε χώρα ο προβληματισμός και οι διαφοροποιήσεις για το αν και πότε είναι σκόπιμο να ξανανοίξουν τα σχολεία, με προδιαγεγραμμένη ουσιαστικά τη μόλυνση πολλών μαθητών και εκπαιδευτικών, σε συνδυασμό με τη συνέχιση της εκστρατείας ενισχυτικού εμβολιασμού.

Περί τέταρτης δόσης

Και αν στη Γαλλία, λόγου χάρη, ο επικεφαλής του εμβολιαστικού προγράμματος ξεκαθάρισε πως η απόφαση για το κατά πόσον θα εισηγηθεί τη χορήγηση τέταρτης δόσης εμβολίου κατά της Covid θα ληφθεί Φλεβάρη ή Μάρτη, όταν θα έχουν συγκεντρωθεί επαρκή επιστημονικά δεδομένα, το Ισραήλ δεν αμφιταλαντεύτηκε άλλο.

Η κυβέρνηση του Ναφτάλι Μπένετ εγκαινίασε επίσημα την επίμαχη χορήγηση δεύτερης ενισχυτικής δόσης κατά της Ομικρον σε άτομα άνω των 60 ετών, ανοσοκατεσταλμένους και ιατρικό προσωπικό, με τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Υγείας, Νάχμαν Ας, να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο επίτευξης ανοσίας της αγέλης αν συνεχιστεί η πρωτοφανής έκρηξη κρουσμάτων στη χώρα. Διευκρίνισε, βέβαια, πως η συλλογική ανοσία θα ήταν προτιμητέο να προκύψει μέσω εμβολιασμού και όχι εκτεταμένης μόλυνσης του πληθυσμού. Αλλοι Ισραηλινοί επιστήμονες αμφιβάλλουν πάντως αν είναι επιτεύξιμη, λόγω πληθώρας επαναμολύνσεων.

Ετσι κι αλλιώς, η εγωκεντρική χορήγηση τέταρτης δόσης στο Ισραήλ είναι αν μη τι άλλο πρόκληση, όχι απλά λόγω της εξωφρενικής εμβολιαστικής ανισότητας ανά την υφήλιο αλλά εξαιτίας και της απάνθρωπης αδιαφορίας για τους Παλαιστίνιους, μόνο ένα 25% των οποίων έχουν κάνει δύο δόσεις. Στη δε Γαλλία αναμενόταν να ψηφιστεί στο κοινοβούλιο αργά χθες ή νωρίς σήμερα η μετατροπή πρακτικά του υγειονομικού πάσου σε εμβολιαστικό (με αποκλεισμό των ανεμβολίαστων δηλαδή), μολονότι δεκάδες βουλευτές έχουν λάβει απειλητικά μηνύματα κατά της ζωής τους από αντι-εμβολιαστές εξοργισμένους με τον περαιτέρω περιορισμό των ελευθεριών τους.