Η Δανία «παρκάρει» ξένους κατάδικους στο Κόσοβο

Η ιδέα δεν είναι ακριβώς καινούργια. Είχε εφαρμοστεί στο πρόσφατο παρελθόν από τη Νορβηγία και το Βέλγιο, όταν κατά την περασμένη δεκαετία νοίκιασαν κελιά στην Ολλανδία για τη μεταφορά κατάδικων κρατουμένων τους, με στόχο την αποσυμφόρηση των κατάμεστων φυλακών τους.

Τώρα, ωστόσο, η Δανία πάει την πρακτική ένα βήμα παραπέρα, συνάπτοντας σχετική συμφωνία όχι με μία χώρα-μέλος της Ε.Ε., αλλά με μια αμφισβητούμενη περιοχή και εν μέρει αναγνωρισμένη οντότητα στην περιοχή των Βαλκανίων. Σε κάθε περίπτωση, οι υπογραφές έπεσαν τη Δευτέρα μεταξύ της Δανίας και του Κοσόβου, με το δεύτερο να νοικιάζει 300 κελιά στις αρχές της σκανδιναβικής χώρας, έναντι ετήσιου «ενοικίου» ύψους 15 εκατομμυρίων ευρώ.

Πρόκειται για τις φυλακές στο Γκλίλαν, 50 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πρωτεύουσας Πρίστινα, τις οποίες επιθεώρησαν τις προηγούμενες ημέρες και ενέκριναν ως «κατάλληλες» Δανοί αξιωματούχοι.

Εκεί θα μεταφερθούν, βάσει της συμφωνίας, αλλοδαποί κρατούμενοι -κυρίως μετανάστες από χώρες εκτός Ε.Ε.- οι οποίοι αναμένεται να απελαθούν από την Κοπεγχάγη μετά την έκτιση της ποινής τους.

Στα εξωχώρια κελιά -διευκρινίστηκε- θα ισχύσουν οι δανικοί νόμοι. Διευθυντής των φυλακών θα διοριστεί ένας Δανός, συνεπικουρούμενος από τοπικό προσωπικό. Μεταξύ των προς μεταφορά κρατουμένων συμφωνήθηκε να μη συμπεριλαμβάνονται κατάδικοι για τρομοκρατία και κρατούμενοι υψηλού κινδύνου.

Πέντε συν πέντε χρόνια

Αρχικής διάρκειας πέντε ετών, η διμερής συμφωνία αναμένεται να παραταθεί για άλλα πέντε χρόνια. Εντάσσεται, δε, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής της Δανίας για την αποσυμφόρηση του σωφρονιστικού συστήματός της, που τα τελευταία χρόνια έχει κορεστεί, καθώς -ανεξαρτήτως πια διακυβέρνησης- η Κοπεγχάγη έχει κάνει ένθεν κακείθεν συντηρητική στροφή στο δόγμα «του νόμου και της τάξης»: από την καταπολέμηση της εγκληματικότητας έως την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού.

Μέσα στην τελευταία εξαετία, οι δανικές φυλακές είδαν να αυξάνεται ο αριθμός των κρατουμένων κατά 20%, ενόσω -στο όνομα και της λιτότητας- μειωνόταν ο αριθμός των δεσμοφυλάκων με ανάλογους ρυθμούς.

Τώρα, ο Δανός υπουργός Δικαιοσύνης, Νικ Χέκερουπ, υποστηρίζει ότι η διμερής συμφωνία με το Κόσοβο συνάδει με το Διεθνές Δίκαιο και δηλώνει αισιόδοξος ότι δεν πρόκειται να ακυρωθεί, με ενδεχόμενη προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Το δε Κόσοβο πανηγυρίζει για τη συμφωνία και τις «δουλειές» που ανοίγουν.

Κατά τον Ερις Χάνα, νομικό σύμβουλο του υπουργείου Δικαιοσύνης του Κοσόβου και μέλος της ομάδας της Πρίστινα που συμμετείχε στις σχετικές διαπραγματεύσεις, «πρόκειται για μια ευρύτερη συμφωνία, όχι απλώς για τη μεταφορά κρατουμένων από τη Δανία».

Πέραν της μεταφοράς τεχνογνωσίας για την αναβάθμιση του κοσοβάρικου δικαστικού συστήματος και τα 150 εκατομμύρια ευρώ που θα εισπράξει η Πρίστινα, επισημαίνει τη διάθεση επιπλέον 60 εκατομμυρίων ευρώ από την Κοπεγχάγη για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σε μια περιοχή των Βαλκανίων που βασίζεται εξ ολοκλήρου στον λιγνίτη για την κάλυψη της κατανάλωσης και, λόγω ελλιπούς παραγωγής, αντιμετωπίζει καθημερινές διακοπές στην ηλεκτροδότηση.

Στρατηγική συνεργασία

«Τα κονδύλια για την “πράσινη” ατζέντα είναι μια πολύ καλή είδηση, σε μια εποχή που αυξάνονται συνεχώς οι τιμές της ενέργειας», τόνισε στην DW o Χάνα. Ομως «ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη είναι ότι η Δανία γίνεται στρατηγικός εταίρος μας», υπογράμμισε, «και ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες του Κοσόβου».

Ο προβληματισμός ακτιβιστών και αναλυτών ένθεν κι ένθεν, εν τω μεταξύ, εντείνεται για το πόσο η συμφωνία της Δανίας με το Κόσοβο αποτελεί προάγγελο έτερων εξελίξεων, και δη στη «σκιά» της παγίως πια σκληρής, ακροδεξιάς κοπής αντιμεταναστευτικής πολιτικής της Κοπεγχάγης, η οποία φλερτάρει εδώ και καιρό -όπως και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες- με την ιδέα των εξωχώριων κέντρων κράτησης αιτούντων άσυλο στην Ευρώπη…