Απομάκρυνση από τα στερεά καύσιμα

Σε άτυπη συμφωνία για τους επικαιροποιημένους κανόνες που θα ισχύσουν στην επιλογή των ενεργειακών έργων που θα ενισχυθούν με κονδύλια της Ε.Ε. κατέληξαν Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και σλοβενική προεδρία του Συμβουλίου την περασμένη Τρίτη. Τα επιλεγμένα έργα θα πρέπει να βοηθήσουν τις χώρες της Ε.Ε. να απομακρυνθούν από τα στερεά ορυκτά καύσιμα, όπως ο άνθρακας, ο λιγνίτης, η τύρφη και ο πετρελαιοειδής σχιστόλιθος. Η χρηματοδότηση που εξασφάλισε το Ευρωκοινοβούλιο αφορά έργα που αναδιοργανώνουν υφιστάμενες υποδομές φυσικού αερίου για τη μεταφορά ή αποθήκευση υδρογόνου κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου.

Αυτά τα έργα θα λάβουν χρηματοδοτική ενίσχυση από την Ε.Ε. έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027. Επίσης, το σχέδιο της συμφωνίας καθορίζει κριτήρια και τη μεθοδολογία για την επιλογή ενεργειακών έργων υποδομής κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ), όπως οι γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης, οι αγωγοί, οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας ή τα ευφυή δίκτυα, τα οποία θα επωφελούνται από ταχείες διοικητικές διαδικασίες και θα είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την Ε.Ε.

Η συμφωνία εστιάζει στην προώθηση της χρήσης υδρογόνου (με χρηματοδότηση της ανάπτυξης υποδομών υδρογόνου, όπως οι ηλεκτρολυτικές κυψέλες) και στη σταδιακή κατάργηση του φυσικού αερίου. Ως γνωστόν, τα έργα που βασίζονται στο φυσικό αέριο δεν θα είναι πλέον επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την Ε.Ε. Ωστόσο, όπως αναφέρεται και στην επίσημη ανακοίνωση του Γραφείου του Ευρωκοινοβουλίου στην Αθήνα, «μια προσωρινή παρέκκλιση θα επιτρέψει στην Κύπρο και στη Μάλτα να λάβουν χρηματοδότηση για ένα έργο ανά χώρα, με στόχο να ολοκληρωθεί η σύνδεσή τους με το ενεργειακό δίκτυο της Ε.Ε., με αυστηρούς περιορισμούς και την προϋπόθεση ότι θα μπορεί να μετατραπεί για τη μεταφορά υδρογόνου».

Η νέα νομοθεσία, εφόσον στη συνέχεια εγκριθεί από την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου και το Συμβούλιο για να τεθεί σε ισχύ, δεν θα επηρεάσει το δικαίωμα μιας χώρας να καθορίζει τον τρόπο χρήσης των ενεργειακών της πόρων και το δικό της ενεργειακό μείγμα. Οι ευρωβουλευτές επαναλαμβάνουν ότι τα επιλέξιμα έργα πρέπει να είναι σύμφωνα με την αρχή «προτεραιότητα στην ενεργειακή απόδοση», η οποία ορίζει ότι η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ο ευκολότερος τρόπος εξοικονόμησης χρημάτων για τους καταναλωτές και μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το κόστος των έργων θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι καταναλωτές δεν επιβαρύνονται δυσανάλογα, ιδίως εάν αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ενεργειακή φτώχεια.

Το 2030 η μεγάλη αύξηση της απασχόλησης για τη μετάβαση στις ΑΠΕ

Πώς και πόσο θα επηρεαστεί η απασχόληση στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. από τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας; Στο ερώτημα επιχειρεί να απαντήσει έρευνα που δημοσιοποίησε ως έγγραφο εργασίας το ερευνητικό ινστιτούτο της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων, το ETUI.

Σύμφωνα με το μοντελοποιημένο σενάριο «100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» -γνωστό και ως WWS-, οι σημαντικότεροι «νικητές» έως το 2050 στην απασχόληση θα είναι η Ουγγαρία και η Κύπρος (πάνω από έντεκα και δέκα φορές περισσότερες θέσεις εργασίας στους τομείς ηλεκτρικής ενέργειας και προμήθειας από το 2015), ακολουθούμενες από τη Λετονία (πάνω από επτά φορές), τη Λιθουανία (λίγο περισσότερο από τέσσερις φορές) και το Βέλγιο (περίπου τρεις φορές περισσότερες). Μόνο μία χώρα θα έχανε θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2050 (-10 τοις εκατό στη Ρουμανία). Οι προβλέψεις δείχνουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις σε χώρες όπου επί του παρόντος το μείγμα ενέργειας βασίζεται μάλλον στα ορυκτά καύσιμα. Η Ελλάδα έχει τη δεύτερη χειρότερη επίδοση, μετά τη Ρουμανία, ως προς το προσδοκώμενο όφελος στην απασχόληση.

Πηγές με σχετικά υψηλότερους συντελεστές απασχόλησης (σε σύγκριση με την κατάσταση του 2015) αναμένεται να έχουν ιδιαίτερα οφέλη από το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Κι αυτό θα έχει ιδιαίτερη ισχύ το 2050 ειδικά για την Κύπρο με υπεράκτια αιολική και ηλιακή φωτοβολταϊκή μονάδα υπεράκτιας παραγωγής ηλεκτρικής, την Ουγγαρία με ηλιακά φωτοβολταϊκά, αιολικά και γεωθερμικά πάρκα και τη Λετονία, εφόσον αναπτύξει ηλιακά φωτοβολταϊκά και αιολικά.

Συνολικά τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν αύξηση της ζήτησης εργασίας καθώς ανεβαίνει το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στο σενάριο «100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», ο τομέας ηλεκτρικής ενέργειας θα έχει διπλασιάσει τη συνολική ζήτηση εργατικού δυναμικού την περίοδο έως το 2050. Ωστόσο, η απασχόληση που δημιουργείται από τις επενδύσεις κεφαλαίων θα πραγματοποιηθεί μόνο σε προσωρινή βάση, σηματοδοτώντας μια έκρηξη στη ζήτηση εργασίας κατά την πρώτη φάση της μετάβασης (περίπου μέχρι το 2030), ακολουθούμενη από μείωση που θα συνεχιστεί έως το 2050.

Πάντως σύμφωνα με τους συντάκτες της ίδιας έρευνας, οι βιομηχανίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δημιούργησαν 11,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας το 2019. Η βιομηχανία ηλιακών φωτοβολταϊκών (PV) πρωτοστάτησε (με 3,75 εκατομμύρια άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας παγκοσμίως το 2019.) Ακολουθείται από τη βιοενέργεια (3,58 εκατομμύρια) και την αιολική ενέργεια (1,17 εκατομμύρια). Η Λετονία, η Εσθονία, η Δανία και η Φινλανδία είναι οι κορυφαίες χώρες όσον αφορά την κατά κεφαλήν απασχόληση από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως στη βιομάζα για τη Λετονία, την Εσθονία και τη Φινλανδία και την αιολική ενέργεια για τη Δανία.

ΑΤΖΕΝΤΑ

Ραντεβού τον... Ιανουάριο, μετά τις 18 για το Συμβούλιο, με την προγραμματισμένη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών εκείνη την ημέρα, αφού η μόνη συνεδρίαση της εβδομάδας είναι το Συμβούλιο υπουργών Περιβάλλοντος σήμερα.

Κάθε Δευτέρα η «Eφ.Συν.» ενημερώνει τους αναγνώστες της σταθερά μέσα από αυτήν τη σελίδα για ειδήσεις που «γεννιούνται» στα όργανα της θεσμικής Ευρώπης και δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας