Τα βλέμματα στη Γλασκώβη για την COP26 μετά τα μηδαμινά αποτελέσματα της G20 για το κλίμα

Οι παγκόσμιοι ηγέτες έχουν συγκεντρωθεί στη Γλασκώβη για την COP26, τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή που θα διαρκέσει έως τις 12 Νοεμβρίου. Σήμερα το μεσημέρι, ο οικοδεσπότης της συνόδου, Μπόρις Τζόνσον, θα εκφωνήσει ομιλία με σύνθημα «Είναι ένα λεπτό πριν από τα μεσάνυχτα και πρέπει να δράσουμε τώρα».

Όμως, η σύνοδος κορυφής του ΟΗΕ ακολουθεί ένα φρενήρες Σαββατοκύριακο διπλωματικής δραστηριότητας στη Ρώμη, στο πλαίσιο της G20, κατά το οποίο οι ηγέτες των πιο προηγμένων οικονομιών του κόσμου απέτυχαν να καταλήξουν σε συμφωνία για τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα. 

Οι περισσότεροι ηγέτες της Ε.Ε. ταξίδεψαν αεροπορικώς στη Σκωτία για την COP, αλλά οι αντιπρόσωποι με ευαισθησία για το κλίμα ταξίδεψαν με τρένο. Ωστόσο, ορισμένοι έφτασαν μετ' εμποδίων λόγω διακοπής στην κύρια διαδρομή Λονδίνο-Γλασκώβη λόγω πτώσης δέντρου.

Τι έγινε στη Ρώμη 

Οι ηγέτες των χωρών της G20 υπέγραψαν χθες δήλωση στην οποία αναγνωρίζουν τη «βασική σημασία» της επίτευξης μηδενικών εκπομπών παγκοσμίως «μέχρι τα μέσα του αιώνα ή περίπου μέχρι τα μέσα του αιώνα», σε μία πιο φιλόδοξη διατύπωση από τη δέσμευση που ανέλαβαν στο Παρίσι το 2015 για την επίτευξη αυτού του στόχου στο δεύτερο μισό του 21ου αιώνα.

Ωστόσο, δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε συγκεκριμένα μέτρα. Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες πίεσαν σκληρά αλλά απέτυχαν να πείσουν τους G20 να συμφωνήσουν σε βασικούς στόχους για τον άνθρακα που θα ήταν απαραίτητοι για την επίτευξη του στόχου του 1,5 βαθμού για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Ειδικότερα, δεν υπήρξε καμία δέσμευση για τη σταδιακή κατάργηση της ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα ή τη διακοπή της κατασκευής νέων εργοστασίων άνθρακα, λόγω της αντίθεσης της Κίνας και άλλων μεγάλων χρηστών και παραγωγών άνθρακα, όπως η Αυστραλία.

Αντ' αυτού, οι ηγέτες συμφώνησαν μόνο να τερματίσουν τη διεθνή δημόσια χρηματοδότηση νέων έργων ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα στο εξωτερικό μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και να ενισχύσουν τη χρηματοδότηση για πράσινα έργα.

Μιλώντας στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά την G20, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε ότι η Ρωσία και η Κίνα «ουσιαστικά δεν ήταν παρούσες όσον αφορά τις δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».

Συμφωνία Ε.Ε.-ΗΠΑ για άρση δασμών σε χάλυβα και αλουμίνιο 

Παράλληλα, υπήρξε κινητικότητα όσον αφορά τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης που ξεκίνησε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Η Ουάσινγκτον συμφώνησε να αντικαταστήσει τους δασμούς της στον χάλυβα της Ε.Ε. με μια ποσόστωση χωρίς δασμούς, με αντάλλαγμα οι Βρυξέλλες να αποσύρουν τα αντίποινά της σε προϊόντα όπως μπέρμπον, τζιν και Harley Davidson.

Ο Μπάιντεν και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσαν τη συμφωνία. Σε αντάλλαγμα για την εκεχειρία, οι Αμερικανοί ζήτησαν η Ένωση να περιορίσει τις εισαγωγές χάλυβα από την Κίνα, σύμφωνα με το POLITICO. 

 «Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μοιραστούν επίσης δημόσιες πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές με τους αξιωματούχους της Ε.Ε... σε θέματα όπως ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζεται η ανίχνευση της απάτης» αναφέρει η κοινή δήλωση ΕΕ-ΗΠΑ. 

Η συμφωνία περιέχει επίσης ρήτρα που απαιτεί οι εξαγωγές χάλυβα της Ε.Ε. να επεξεργάζονται στην Ε.Ε. Οι Αμερικανοί παραγωγοί χάλυβα άσκησαν πιέσεις για τον κανόνα αυτό, ώστε να αποτραπεί η πώληση χάλυβα από την Κίνα ως προϊόν της ΕΕ. «Για πάρα πολύ καιρό, η Κίνα διοχέτευε τον φθηνό χάλυβα της στις ΗΠΑ μέσω της Ευρώπης», δήλωσε η υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Τζίνα Ραϊμόντο.

 Η Φον ντερ Λάιεν και ο Μπάιντεν ανακοίνωσαν επίσης την έναρξη διαπραγματεύσεων σχετικά με μια «παγκόσμια ρύθμιση» για τη μείωση της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας χάλυβα και την οικολογικότερη παραγωγή χάλυβα. Θα είναι ανοικτή και για άλλες χώρες να συμμετάσχουν. Η συμφωνία θα «περιορίζει την πρόσβαση στην αγορά για τους μη συμμετέχοντες που δεν πληρούν τους όρους προσανατολισμού στην αγορά» και για όσους «δεν πληρούν τα πρότυπα για την ένταση χαμηλών εκπομπών άνθρακα». Τι καλύτερο από έναν συνοριακό φόρο άνθρακα για την επίτευξη και των δύο στόχων;

Ιστορική φορολογική συμφωνία 

Οι ηγέτες της G20 υπέγραψαν επίσης μια ιστορική φορολογική συμφωνία, η οποία περιλαμβάνει την αναδιανομή μέρους των κερδών των μεγάλων πολυεθνικών και τη συμφωνία για έναν παγκόσμιο ελάχιστο συντελεστή φορολογίας εταιρειών. 

Αυτο θα αναγκάσει ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου να παραδώσουν περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια σε πρόσθετα φορολογικά έσοδα κάθε χρόνο. Η ΕΕ, η οποία ξεπέρασε τις έντονες αντιδράσεις από χώρες όπως η Ιρλανδία, θα υποβάλει πρόταση της Επιτροπής για τον ελάχιστο συντελεστή φορολογίας εταιρειών πριν από το τέλος του έτους, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.