Δυτικά Βαλκάνια και γεωστρατηγικός ρόλος της Ε.Ε. στη Σύνοδο της Σλοβενίας

Σε κοινή δήλωση σε σχέση με τα Δυτικά Βαλκάνια, η οποία εξισορροπεί μεταξύ της φιλοδοξίας για τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της διατήρησης της δυνατότητας της ΕΕ να εντάξει νέα μέλη, κατέληξαν –σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο– τα 27 κράτη μέλη κατά τη συνεδρίαση της COREPER, ενόψει της Συνόδου EΕ - Δυτικών Βαλκανίων που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 6 Οκτωβρίου στην Σλοβενία.

Στο δείπνο της Τρίτης (αύριο) που θα ξεκινήσει τη Σύνοδο, οι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν το γεωστρατηγικό ρόλο της Ε.Ε., αλλά και το θέμα της Κίνας. Τα μαθήματα που καλείται να αντλήσει η ΕΕ από την κρίση στο Αφγανιστάν και η συμμαχία AUKUS θέτουν στο τραπέζι των ηγετών θέματα άμυνας. Ωστόσο, η ειδική Σύνοδος Κορυφής για την Ευρωπαϊκή Άμυνα αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο του 2022.

Οι ηγέτες δεν αποκλείεται να κάνουν κι ένα πρώτο γύρο συζητήσεων για την αύξηση των τιμών της ενέργειας, αλλά αναλυτικά το θέμα θα συζητηθεί στη Σύνοδο της 21ης-22ας Οκτωβρίου.

Σύμφωνα με ενημέρωση για τον Τύπο στις Βρυξέλλες, οι ηγέτες αναμένεται να θέσουν ο κάθε ένας τις δικές τους θέσεις και προτεραιότητες κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ωστόσο τα κράτη μέλη συμφώνησαν σε κοινή δήλωση στην οποία θα καταγράφεται μια σειρά απτών όπως τις χαρακτήρισε, δεσμεύσεων από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η συζήτηση της Τετάρτης δεν θα περιοριστεί στο ζήτημα της διεύρυνσης αλλά θα επικεντρωθεί στη γενικότερη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στα κράτη της περιοχής, ενώ στην κοινή δήλωση δεν θα υπάρχει αναφορά σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την ένταξη των κρατών αυτών.

Όπως ανέφερε κοινοτικός αξιωματούχος, η κοινή δήλωση αποτελεί ευκαιρία για την επαναδιατύπωση της αδιαμφισβήτητης στήριξης στην ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής, αλλά και να υπογραμμιστεί κατά ξεκάθαρο τρόπο το γεγονός πως η Ε.Ε. παραμένει ο μεγαλύτερος δωρητής στην περιοχή, η κύρια πηγή επενδύσεων και ο πιο κοντινός εμπορικός εταίρος.

Μεταξύ άλλων, οι παραδοτέοι στόχοι που καταγράφονται στην κοινή δήλωση περιλαμβάνουν:

→ πρόγραμμα επενδύσεων για τα Δυτικά Βαλκάνια το οποίο θα συνεισφέρει στην προώθηση της περιφερειακής διασυνδεσιμότητας, της πράσινης ανάπτυξης και της ενεργειακής μετάβασης με 30 δισεκατομμύρια ευρώ (9 δισ. εκ των οποίων σε δωρεές, με τα υπόλοιπα να αντλούνται μέσω άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων)

→ εστίαση στην στήριξη των εμβολιασμών, καθώς έχουν ήδη σταλεί 2,9 εκατομμύρια δόσεις, με στόχο οι χώρες της περιοχής με στόχο να φτάσουν στα ίδια επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης με την ΕΕ μέχρι το τέλος του 2021,

→ κοινωνικο-οικονομική στήριξη στις χώρες της περιοχές, επιπρόσθετα των 3,3 δισ. που έχουν ήδη χορηγηθεί,

→ δέσμευση για τήρηση οδικού χάρτη για τις χρεώσεις περιαγωγής, με σταδιακή κατάργηση της περιαγωγής μεταξύ της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων, έτσι ώστε τα οφέλη να αρχίσουν να φαίνονται πριν το τέλος του οδικού χάρτη

→ συμφωνία για τη δημιουργία «πράσινων διόδων» για διευκόλυνση του εμπορίου και της διακίνησης, στο πρότυπο των πρακτικών που υιοθετήθηκαν λόγω πανδημίας,

→ εντατικοποίηση της πολιτικής συζήτησης για θέματα όπως η μετανάστευση και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας

→ δημιουργία ενός κοινού χώρου καινοτομίας μεταξύ της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων.

Όσον αφορά το ζήτημα που προκύπτει λόγω του βέτο που έχει θέσει η Βουλγαρία στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων για τη Βόρειο Μακεδονία, ο αξιωματούχος σημείωσε πως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ αναζητεί γεφυρωτικές θέσεις μεταξύ των θέσεων των δύο πλευρών και πως βρίσκεται σε εξέλιξη σειρά επαφών, επισημαίνοντας ωστόσο πως αυτή την περίοδο η Βουλγαρία βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο.