«Φανάρι», «Τζαμάικα», «GroKo» και στο βάθος λιτότητα

Tο μεγάλο παζάρι έχει ξεκινήσει στη Γερμανία, έστω και άτυπα, με τον Ολαφ Σολτς και τον Αρμιν Λάσετ να προσπαθούν να φτιάξουν κυβερνητικό σχηματισμό. Σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ευρώπης, στη Γερμανία ο νικητής δεν λαμβάνει εντολή για διερευνητικές εντολές προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση, οπότε… όλοι μπορούν να συζητούν με όλους.Το μόνο που φαίνεται σίγουρο είναι ότι οι Πράσινοι και το FDP (Φιλελεύθεροι) θα συμμετάσχουν στον επόμενο κυβερνητικό συνασπισμό, είτε είναι επικεφαλής ο Σολτς είτε ο Λάσετ.

Αυτό σημαίνει ότι δύο είναι τα κυριότερα σενάρια για την κυβέρνηση στη Γερμανία. Το βασικότερο είναι το λεγόμενο «Φανάρι», που συμπεριλαμβάνει -όπως ο φωτεινός σηματοδότης- το κόκκινο των Σοσιαλδημοκρατών, το πράσινο (για τους Πράσινους) και το κίτρινο (για τους Φιλελεύθερους). Πιθανός σχηματισμός είναι επίσης και ο συνασπισμός με το όνομα «Τζαμάικα», από τη σημαία της αντίστοιχης χώρας, όπου το μαύρο χρώμα, σήμα-κατατεθέν των Χριστιανοδημοκρατών, αντικαθιστά το κόκκινο. Φυσικά, υπάρχει πάντα και ο «μεγάλος συνασπισμός» μεταξύ δηλαδή των δύο πρώτων κομμάτων. Ναι μεν είναι εφικτός αριθμητικά, αλλά κανείς δεν θέλει να το συζητήσει.

Ηδη από το βράδυ των εκλογών, Πράσινοι και Φιλελεύθεροι συμφώνησαν να συζητήσουν μεταξύ τους και να βρουν κοινό βηματισμό σε προτεραιότητες και στόχους, προτού επιλέξουν είτε το SPD είτε το CDU για έναν συνασπισμό. Αυτό έχει σημασία γιατί αυτά τα δύο κόμματα έχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους.

Ενας ακόμα παράγοντας που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας είναι το γεγονός ότι η Αριστερά θα μπει στο Κοινοβούλιο. Παρ’ όλο που δεν συγκέντρωσε το 5%, το σύστημα λέει ότι αν κερδίσει απευθείας έδρες σε τουλάχιστον τρεις περιφέρειες, μπαίνει στη Βουλή. Η Die Linke το κατάφερε αυτό, αλλά με τέτοιο χαμηλό ποσοστό θεωρείται αμφίβολο αν θα παίξει ρόλο στις εξελίξεις, παρά το γεγονός ότι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα πίεζε τον Σολτς για συνεργασία και μαζί της.

Πάντως οι διαδικασίες είναι μακρές. Στο καλύτερο σενάριο, η Γερμανία θα έχει κυβέρνηση μέχρι το τέλος του χρόνου. Αλλά αυτό θεωρείται αρκετά αισιόδοξο. Μέχρι τότε, η Ανγκελα Μέρκελ θα παραμείνει στο τιμόνι της χώρας. Και, ανεξάρτητα από το αν η Γερμανία καταλήξει σε… Φανάρι, Τζαμάικα ή έναν ακόμη «GroKo», Mεγάλο Συνασπισμό, τα αποτελέσματα των εκλογών της Κυριακής καθησυχάζουν τις Βρυξέλλες: Ολα τα κόμματα που θα μπορούσαν ρεαλιστικά να καταλήξουν στην κυβέρνηση είναι φιλοευρωπαϊκά.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι μεταξύ τους διαφορές δεν θα έχουν σημασία. Η ισχυρή παρουσία των Πρασίνων σημαίνει ότι μια μελλοντική κυβέρνηση πιθανότατα θα πιέσει ακόμη πιο ενεργά για να προωθήσει τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κλίμα, τη λεγόμενη «Fit For 55». Αλλά τα αποτελέσματα των εκλογών θα περιπλέξουν επίσης τις συνομιλίες για τον προϋπολογισμό και τους δημοσιονομικούς κανόνες.

Το FDP επιμένει στη λιτότητα και αντιτίθεται στα ευρωομόλογα. Οι Πράσινοι και το SPD θέλουν να ενισχύσουν την Ε.Ε. και είναι ανοιχτοί στη συνέχιση κάποιας μορφής κοινής έκδοσης ομολόγων της Ενωσης - ιδίως για τη χρηματοδότηση πράσινων επενδύσεων. Ο Λάσετ του CDU έχει επίσης ζητήσει σταθερά περισσότερη «κυριαρχία» της Ε.Ε., αλλά ο Σέντερ του CSU επιμένει ότι η έκδοση ομολόγων της Ε.Ε. στο πλαίσιο του προγράμματος ανάκαμψης θα πρέπει να παραμείνει εφάπαξ.

Κατά τα άλλα, θα είναι δύσκολες οι συνεδριάσεις του Eurogroup: Ο Λίντνερ του FDP έχει καταστήσει σαφές ότι διεκδικεί το υπουργείο Οικονομικών. Αν πάρει τη θέση, οι Γάλλοι, Ιταλοί και Ισπανοί ομόλογοί του θα δυσκολευτούν πολύ να αλλάξουν τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο περιορίζει τα δημοσιονομικά ελλείμματα στο 3% του ΑΕΠ και προσπαθεί να οριοθετεί το δημόσιο χρέος στο 60%.