Η συζήτηση για συνέπειες και πιθανές κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας, μετά το πρωτοφανές διπλωματικό θρίλερ που προέκυψε από την προσγείωση πτήσης από Αθήνα στο Μινσκ προκειμένου να συλληφθεί ο αντιφρονούντας δημοσιογράφος, Ρομάν Προτάσεβιτς, έχει προστεθεί στην ατζέντα της διήμερης έκτακτης Συνόδου Κορυφής που ξεκινάει σήμερα (20.00) στις Βρυξέλλες.
Λίγες ώρες πριν ξεκινήσει η συνεδρίαση, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ ζήτησε την άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτάσεβιτς που παραμένει άγνωστη η τύχη του μετά τα όσα συνέβησαν χθες στο αεροδρόμιο του Μινσκ. Παράλληλα, η ΕΕ θα εξετάσει τις συνέπειες αυτής της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κυρώσεων κατά των υπευθύνων».
Το πρωτοφανές περιστατικό έχει προκαλέσει οργή στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά και στις Βρυξέλλες, η οποία δεν έχει επιδείξει απαραίτητα την ίδια ευαισθησία σε άλλες περιπτώσεις. Φυσικά, η στενή σχέση και συνεργασία του Αλεξάντερ Λουκασένκο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν αποτελεί ακόμη ένα σημαντικό στοιχείο για την «έκρηξη» της ΕΕ ενώ παράλληλα συντηρείται το ψυχροπολεμικό κλίμα μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας.
Λευκορώσοι πράκτορες;
Ξετυλίγοντας το κουβάρι που οδήγησε στη σύλληψη του Προτάσεβιτς θα πρέπει να γυρίσουμε το χρόνο πίσω και το πώς βρέθηκε στην Ελλάδα. Ο αντιφρονούντας δημοσιογράφος ήρθε στη χώρα μας στο πλευρό της Σβετλάνας Τσιχανούσκαγια, αυτοεξόριστης, πρώην υποψήφιας για τη λευκορωσική προεδρία και ηγέτιδα της λευκορωσικής αντιπολίτευσης. Η Τσιχανούσκαγια είχε προσκληθεί για να συμμετάσχει στις εργασίες του «Φόρουμ των Δελφών».
Ο Ρομάν Προτάσεβιτς έμεινε στη χώρα αφού ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του φόρουμ προκειμένου να κάνει ολιγοήμερες διακοπές, όπως ο ίδιος ισχυρίστηκε.
Το ίδιο διάστημα, όπως άφησε να εννοηθεί ο υπουργός Εξωτερικών της Ιρλανδίας Σάιμον Κόβενι, Λευκορώσοι πράκτορες βρίσκονταν στη χώρα μας. «Πέντε ή έξι άνθρωποι αποβιβάσθηκαν. Μόνο ο ένας συνελήφθη, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν άνθρωποι των μυστικών υπηρεσιών», είπε αναφερόμενος στην επιβίβαση των συγκεκριμένων προσώπων από Αθήνα και την αποβίβαση τους στο Μινσκ.
Νωρίτερα, ο διευθύνων σύμβουλος της Ryanair είχε κάνει ανάλογες δηλώσεις: «Πεποίθησή μας είναι ότι πράκτορες αποβιβάσθηκαν επίσης στο αεροδρόμιο», είπε κάνοντας αναφορά στο περιστατικό. Ο ίδιος εκτίμησε πως οι πράκτορες βρίσκονταν στην πτήση που ξεκίνησε από την Αθήνα.
Το ερώτημα που μπαίνει βασανιστικά είναι αν οι ελληνικές αρχές γνώριζαν για τη «δραστηριότητα» των τελευταίων ημερών με δεδομένη την παρουσία της Τσιχανούσκαγια στο «Φόρουμ των Δελφών»
► Τι συνέβη στην πτήση της Ryanair από την Αθήνα έως το Μινσκ
Η Ελλάδα
Θα πρέπει να σημειώσουμε πως από την πρώτη στιγμή το γεγονός ότι το αεροπλάνο της Ryanair έφυγε από το «Ελ. Βενιζέλος» έβαλε τη χώρα μας στο επίκεντρο της κρίσης, με τον πρωθυπουργό να αναγκάζεται να τοποθετηθεί επιθετικά και τον υπουργό Εξωτερικών να πραγματοποιεί μπαράζ επαφών.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, σε δηλώσεις του στους «Financial Times», ζήτησε «ξεκάθαρες και αυστηρές συνέπειες, που θα δεν αφήσουν κανένα περιθώριο στη Λευκορωσία να αμφισβητήσει την ενότητα και την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρει πως «δεν πρέπει να επαναληφθεί το προηγούμενο η ΕΕ να μην παρουσιάζει ενιαίο μέτωπο σε εξωτερικά ζητήματα στην περίπτωση της απαράδεκτης επιθετικής ενέργειας από την Λευκορωσία», μιλώντας στη στήλη Europe Express, ενόψει της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες.
«Η αναγκαστική προσγείωση ενός επιβατικού αεροσκάφους με στόχο την παράνομη κράτηση ενός πολιτικού αντιπάλου και δημοσιογράφου είναι απολύτως καταδικαστέα και συνιστά απαράδεκτη επιθετική ενέργεια που δεν μπορεί να γίνει ανεκτή», προσθέτει ο πρωθυπουργός χωρίς να εισέρχεται σε περαιτέρω λεπτομέρειες αφήνοντας αναπάντητα ερωτήματα ως προς τη στάση των ελληνικών αρχών και αν γνώριζαν για τα όσα συνέβαιναν στην Αθήνα.
Ο Νίκος Φίλης για την αεροπειρατεία
Ο βουλευτής Α' Αθηνών ΣΥΡΙΖΑ, ρωτήθηκε (MEGA) για την χθεσινή κρατική αεροπειρατεία και απάντησε:
Ως γνωστόν, το αεροπλάνο απογειώθηκε από την Αθήνα και όπως φαίνεται μετέφερε ως δήθεν επιβάτες κάποιους πράκτορες του λευκορωσικού καθεστώτος. Μένει να διευκρινιστούν οι πτυχές του συμβάντος και το αν μπορούσε να έχει αποφευχθεί με κατάλληλη παρέμβαση των αρμόδιων ελληνικών υπηρεσιών. Δεν το γνωρίζω -θα το μάθουμε όμως στο μέλλον.
Εκείνο που έχει σημασία δεν είναι να μείνουμε στην πρώτη ανάγνωση και να καταδικάσουμε απλώς το καθεστώς Λουκασένκο για το συγκεκριμένο απαράδεκτο περιστατικό. Αυτό είναι το εύκολο κι ανέξοδο. Αλλά να αντιληφθούμε ότι η ελευθερία του Τύπου και η ασφάλεια των δημοσιογράφων είναι στο στόχαστρο πολλών εξουσιών, είτε ακραία αυταρχικών είτε άλλων με δημοκρατικό προσωπείο. Ακόμα και στις ΗΠΑ για παράδειγμα, αποκαλύπτεται ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης του πρώην προέδρου Τραμπ είχε δώσει εντολές για παρακολούθηση επικριτικών δημοσιογράφων. Στην Ευρώπη υπήρξαν δολοφονίες, είδαμε πρόσφατα στη Μάλτα και στην Ελλάδα. Και βλέπουμε επίσης ότι η χώρα μας βρίσκεται σε ντροπιαστικά κακή θέση στο ευρωπαϊκό δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, αφού κατατάσσεται στην κατηγορία «προβληματική» (δείτε τα στοιχεία εδώ). Χειρότερα από εμάς είναι μόνο η Μάλτα, η Ουγγαρία, η Σερβία, η Ουκρανία, η Βουλγαρία και η Ρωσία. Παρέα διόλου κολακευτική. Ακόμα και χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, που εκ των πραγμάτων δεν είχαν παράδοση στην ελεύθερη δημοσιογραφία, όπως η Λετονία, η Εσθονία, η Ρουμανία και άλλες είναι καλύτερα από την Ελλάδα. Είναι ή δεν είναι θλιβερό;
Αυτό να δούμε λοιπόν. Να δούμε πώς στην Ελλάδα νομιμοποιείται η χρηματοδότηση των ΜΜΕ από το κράτος (βλ. λίστα Πέτσα) και τι συνέπειες έχει κάτι τέτοιο. Και να δούμε επίσης πώς έχουμε φτάσει η πλειοψηφία των ΜΜΕ να μην ελέγχει την εξουσία όπως είχαμε μάθει εμείς οι δημοσιογράφοι ότι αποτελεί πρώτιστο καθήκον μας, αλλά αντίθετα να σπεύδει στην υπεράσπισή της μόλις στις εκπομπές ακουστεί κάτι επικριτικό για την κυβέρνηση.
Συνελήφθη και η σύντροφος του Προτάσεβιτς
Στο Βίλνιους, φυσικά, δεν έφτασε ο 26χρονος δημοσιογράφος, κεντρική φιγούρα του αντιπολιτευτικού μετώπου κατά του προέδρου Λουκασένκο, αλλά ούτε και η σύντροφός του (Σοφία Σαπέγκα), η οποία επίσης συνελλήφθη στο Μινσκ. Η 23χρονη φοιτήτρια κρατείται επίσης στη Λευκορωσία, γεγονός που επιβεβαίωσε και η οικογένειά της (Reuters).
Η Σαπέγκα, η οποία είναι Ρώσος πολίτης, πετούσε στο Βίλνιους με σκοπό να ολοκληρώσει τη διατριβή της στο Πανεπιστήμιο.
► Η εισαγγελία στη Λιθουανία άνοιξε δυο έρευνες: μια για αεροπειρατία και μια για παρανομη μεταχείριση επιβατών.
► Το υπουργείο Εξωτερικών της Λευκορωσίας κατήγγειλε τις «αβάσιμες» κατηγορίες της ΕΕ και υπογράμμισε ότι έδρασε νόμιμα μετά την αναχαίτιση αεροσκάφους της RyanAir το οποίο κατευθυνόταν στο Βίλνιους της Λιθουανίας. Η Λευκορωσία ισχυρίζεται ότι το αεροσκάφος προσγειώθηκε στο Μινσκ έπειτα από απειλή για τοποθέτηση βόμβας.
► Το υπουργείο Μεταφορών της Λευκορωσίας συγκρότησε επιτροπή για να ερευνήσει το περιστατικό με την εκτροπή και τον εξαναγκασμό σε προσγείωση στο Μινσκ του αεροσκάφους της Ryanair και θα δημοσιοποιήσει σύντομα τα αποτελέσματα της έρευνάς του, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων RIA.
► Η Ρωσία χαρακτήρισε «σοκαριστικές» τις κατηγορίες της Δύσης εναντίον της Λευκορωσίας. «Είναι σοκαριστικό που η Δύση χαρακτηρίζει ‘σοκαριστικό’ το περιστατικό στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας», σχολίασε στο Facebook η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας Μαρία Ζαχάροβα, καταγγέλλοντας ότι στο παρελθόν δυτικές χώρες έχουν επιδοθεί «σε απαγωγές, αναγκαστικές προσγειώσεις αεροσκαφών και παράνομες συλλήψεις».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας