Δεκάδες νεκροί, βουνό ευθυνών στην Τουρκία μετά τον σεισμό

Παρά την τιτάνια μάχη που έδωσαν και δίνουν με τα χαλάσματα 5.000 διασώστες και δεκάδες χιλιάδες απλοί πολίτες από το μεσημέρι της Παρασκευής, ήταν φανερό ήδη από τις πρώτες ώρες ότι ο συνδυασμός των 6,7 ρίχτερ με τις «παραδοσιακές» οικοδομικές κακοτεχνίες, που οδήγησε και πάλι στην πτώση πολυώροφων κτιρίων, θα οδηγούσε νομοτελειακά σε δεκάδες απώλειες. Ειδικά η συνοικία του Μπαϊρακλί, στα προάστια της Σμύρνης, χτυπήθηκε σκληρά από τον Εγκέλαδο, καθώς μόνο στην περιοχή αυτή –όπου τα τελευταία χρόνια καταγράφηκε ραγδαία αύξηση του πληθυσμού, που έφτασε τους 300.000 πολίτες– κατέρρευσαν 17 κτίρια, με τις έρευνες να συνεχίζονται σήμερα σε οκτώ από αυτά. Τουλάχιστον άλλα 20 θα κατεδαφιστούν, αν και δεν κατέρρευσαν, αφού οι ζημιές που έχουν υποστεί δεν είναι επισκευάσιμες.

Χτες το βράδυ, με τα κατάκοπα συνεργεία να εγκαταλείπουν σιγά σιγά τις προσπάθειες, οι τουρκικές αρχές επιβεβαίωναν τον θάνατο 64 ανθρώπων, αριθμός που αναμένεται να ανέβει ακόμη αρκετά: αν και οι αρχές αρνούνται να ανακοινώσουν πόσοι είναι οι αγνοούμενοι, –ο υπουργός Υγείας είπε πως δεν σκοπεύει «να κάνει εικασίες»– τα ρεπορτάζ των τοπικών μέσων και οι αναρτήσεις συγγενών δείχνουν πως υπάρχουν ακόμη δεκάδες εγκλωβισμένοι. Οι τραυματίες ανέρχονται επισήμως σε 960, και από αυτούς οι 220 παραμένουν στα νοσοκομεία.

Οπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες τραγωδίες, τα «θαύματα» δεν έλειψαν: τη νύχτα του Σαββάτου, 33 περίπου ώρες μετά τον σεισμό, οι διασώστες κατάφεραν να βγάλουν ζωντανό έναν 70χρονο άνδρα από τα ερείπια του διαμερίσματός του στο Μπαϊρακλί. Ομως, ακόμη και οι πιο πεπειραμένοι λύγισαν, όταν λίγα τετράγωνα πιο πέρα έβγαλαν από τα χαλάσματα τα άψυχα σώματα τριών μελών της ίδιας οικογένειας, μεταξύ των οποίων και ένα μωρό. Ενας διασώστης είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι ενδέχεται δέκα ακόμη άνθρωποι να παραμένουν παγιδευμένοι εκεί – αν και μετά την παρέλευση του πρώτου 48ώρου, οι πιθανότητες να βγουν ζωντανοί θεωρούνται μηδαμινές.

Και βέβαια δεν έφταιγε μόνον η «κακιά στιγμή»: σύμφωνα με την εφημερίδα «Hurriyet», το 2012 και το 2018 οι ειδικοί μηχανικοί είχαν επισημάνει ότι δύο από τα κτίρια που κατέρρευσαν στο Μπαϊρακλί ήταν «επικίνδυνα». Σε μια από τις αναφορές τους έγραφαν ότι είχε χρησιμοποιηθεί «τσιμέντο χαμηλής ποιότητας» στην κατασκευή τους. Αλλά οι αρμόδιοι δεν έκαναν τίποτε, ή σωστότερα έκαναν τα στραβά μάτια τόσο στις φθορές που πρόωρα παρουσίαζαν κτίρια χτισμένα στη δεκαετία του 1990, αλλά και νεότερα κτίρια που κατασκευάστηκαν τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο του οικοδομικού «Ελντοράντο» που συνόδευσε τη μεγάλη αύξηση του πληθυσμού στην ευρύτερη περιφέρεια της Σμύρνης. Τώρα ο υπουργός Δικαιοσύνης διέταξε έρευνα, και είπε πως αν βρεθούν ευθύνες, οι ένοχοι θα διωχθούν… Αλλά το κακό έχει βέβαια γίνει. Να θυμίσουμε πως και τον Ιανουάριο, όταν 40 άνθρωποι σκοτώθηκαν στις επαρχίες Ελαζίγκ και Μαλάτια, στα ανατολικά, από μια σεισμική δόνηση μεγέθους 6,7 βαθμών, αποκαλύφθηκε πως πολλοί εξ αυτών θα είχαν γλιτώσει, αν είχαν τηρηθεί οι ελάχιστες αντισεισμικές προδιαγραφές.

Μια ηλικιωμένη γυναίκα που ανασύρθηκε ζωντανή από ένα από τα «καταδικασμένα κτίρια» εξήγησε πως ήταν στο μπαλκόνι της στον τρίτο όροφο, όταν ξεκίνησε η σεισμική ακολουθία: «Στην πρώτη δόνηση δεν έγινε τίποτε. Στη δεύτερη, πρώτα ο έβδομος, μετά ο έκτος και μετά ο τέταρτος όροφος κατέρρευσαν, σαν ένα σάντουιτς». Η ίδια είπε πως την ώρα του κακού στο κτίριο πρέπει να βρίσκονταν τουλάχιστον 50 άνθρωποι, πολλοί από τους οποίους παραμένουν θαμμένοι κάτω από τα μπάζα.

Την κατάσταση χειροτερεύουν οι εκατοντάδες μετασεισμοί, που έχουν σπάσει τα νευρά σε εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικους της Σμύρνης και των περιχώρων, οι οποίοι πέρασαν αναγκαστικά και τρίτη νύχτα στο ύπαιθρο, φοβούμενοι να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Αρκετές χιλιάδες σκηνές έχουν στηθεί σε γήπεδα, πλατείες και για να φιλοξενήσουν οικογένειες και εκατοντάδες εθελοντές μοιράζουν τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης για να βοηθήσουν τους άστεγους.