Η Ανγκελα δεν προλαβαίνει να περισώσει την υστεροφημία της

Ο επίλογος που σχεδίαζε η Ανγκελα Μέρκελ για το τέλος της πολιτικής της διαδρομής –βάζοντας άλλη μια προσωπική σφραγίδα στην Ευρώπη, το δεύτερο εξάμηνο του 2020, όταν η Γερμανία θα έχει την προεδρία της Ε.Ε.– θα πρέπει τώρα να ξαναγραφτεί, μετά την κρίση που πυροδότησε στο κόμμα της, τους Χριστιανοδημοκράτες, η σύμπραξη με τους ακροδεξιούς του AfD στη Θουριγγία.

Η καγκελάριος ήθελε να κλείσει τη θητεία της μέσα σε καθολική ευρωπαϊκή αναγνώριση, τακτοποιώντας δυο μεγάλες εκκρεμότητες, το προσφυγικό και τον προϋπολογισμό, δρομολογώντας παράλληλα μια βιώσιμη ειρηνευτική παρέμβαση στα μέτωπα της Συρίας και της Λιβύης, όμως οι εσωτερικές εξελίξεις δεν αφήνουν πολλά περιθώρια επιτυχίας.

Η διαδοχή της Ανεγκρέτ

Η διαδικασία διαδοχής δύο φάσεων της άρτι παραιτηθείσης Ανεγκρέτ Κραμπ-Καρενμπάουερ, έτσι όπως παρουσιάστηκε από την ίδια, με την επιλογή του προσώπου που θα ηγηθεί της Ενωσης CDU/CSU στις ομοσπονδιακές εκλογές να διεξάγεται στις αρχές καλοκαιριού, αλλά η επικύρωση να γίνεται τον Δεκέμβριο στο προγραμματισμένο συνέδριο, πυροδοτεί νέα κρίση μέσα στην κρίση, εξαιτίας της καχυποψίας που υφέρπει στους κομματικούς διαδρόμους για τις προθέσεις της απερχόμενης προέδρου και κατ’ επέκταση της ίδιας της καγκελαρίου.

Η διαδικασία αυτή μοιάζει κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της Μέρκελ, για να ολοκληρώσει την προεδρία της Ε.Ε. δίχως εσωκομματικούς και κυβερνητικούς τριγμούς, όμως συναντά ισχυρές αντιδράσεις μέσα και έξω από το κόμμα της.

Το μοντέλο της διαρχίας που δοκίμασε η Μέρκελ, έχοντας δίπλα τη «μικρή αδελφή της» κομματικά, την Κραμπ-Καρενμπάουερ, απέτυχε κατά γενική ομολογία των ηγετικών στελεχών του CDU (ΑΚΚ, Σόιμπλε, Σπαν, Μερτς κ.ά.) αλλά και της ηγεσίας των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας.

Ο πρόεδρος του CSU Μ. Σέντερ επισημαίνει τώρα ότι η αργόσυρτη διαδοχή θα βλάψει την Ενωση, ενώ από την πλευρά τους οι Σοσιαλδημοκράτες με τον Ν. Βάλτερ-Μπόργιανς και τη Σ. Εσκεν έχουν βάλει ήδη στο τραπέζι θέμα αποχώρησης εάν παραιτηθεί η Μέρκελ.

Το ερώτημα που τίθεται βασανιστικά στα στελέχη του CDU είναι τι θα συμβεί αν αναδειχθεί υποψήφιος καγκελάριος ο Φρίντριχ Μερτς, ενδεχόμενο διόλου απίθανο, αφού έχει καταφέρει να εκτονώσει την πόλωση που προκαλούσε πέρυσι και συσπειρώνει τώρα τη συντηρητική τάση, την πτέρυγα των φιλελευθέρων και ένα μέρος των κεντρώων.

Στη δημοσκόπηση του ινστιτούτου Ιnfratest dimap για το πρώτο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης ARD, επτά στους δέκα ψηφοφόρους της Ενωσης τον θεωρούν καλό υποψήφιο. Θα περιμένει την Α. Μέρκελ να ολοκληρώσει την προεδρία της Ε.Ε. και κατόπιν με συμφωνημένο (και συντεταγμένο) τρόπο θα ζητήσει να διαδεχθεί την καγκελάριο; Ακόμη και αυτό το καλό σενάριο, βάζει τη Μέρκελ υπό προθεσμία και μάλιστα ειδικού σκοπού, για την προεδρία της Ε.Ε., που δεν φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα.

Ούτως ή άλλως τα θέματα στα οποία θέλει να δώσει λύσεις η Ανγκελα Μέρκελ στην Ε.Ε. είναι αυτά που προκαλούν τις μεγαλύτερες πολιτικές εντάσεις στο εσωτερικό. Και είναι αμφίβολο αν στο κόμμα της θέλουν λύσεις, όπως επίσης αμφίβολο είναι, πλέον, αν η καγκελάριος έχει αποθέματα επιρροής πάνω στους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, στη φάση αναταραχής που βρίσκεται το Βερολίνο.

Στη Θουριγγία, εφόσον γίνουν σύντομα νέες εκλογές, το CDU θα έχει την τύχη των Σοσιαλδημοκρατών και στο Αμβούργο, όπου διεξάγονται εκλογές τον επόμενο μήνα και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν επίσης καθίζηση.

Αβεβαιότητας συνέχεια

Ενδεικτικό της πολιτικής αβεβαιότητας είναι το ερώτημα που δέχτηκε ο Σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, εάν η κυβέρνηση συζητάει σενάρια αντικατάστασης της γερμανικής προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. από άλλη χώρα (έπονται το 2021 η Πορτογαλία και κατόπιν η Σλοβενία) και η απάντηση, σε συνέντευξη στη Süddeutsche Zeitung, ήταν «όχι, δεν θα είναι απαραίτητο».

Πάντως, όπως προσθέτει, δεν έχει συναντήσει κανέναν στο εξωτερικό «ο οποίος να έχει χαρεί για τις τελευταίες εξελίξεις στη Γερμανία». Αυτή είναι η μία όψη.

Η άλλη, η χειρότερη όψη των πραγμάτων φάνηκε στις δυο πρόσφατες επισκέψεις Ευρωπαίων ηγετών στο Βερολίνο, του καγκελάριου της Αυστρίας Σ. Κουρτς και του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Β. Ορμπαν.

Και οι δυο δεν έδειξαν την παραμικρή διάθεση συμβιβασμού στις προτάσεις της η Μέρκελ, για μικρή αύξηση του προϋπολογισμού της Ε.Ε. και συμφωνία στο προσφυγικό με το γερμανικό σχέδιο ευρωπαϊκού ασύλου.

Τα δυο θέματα θα τεθούν στη σύνοδο της Ε.Ε. τον Μάρτιο, όμως ήδη συζητείται να παραπεμφθούν, λόγω των άκαμπτων διαφωνιών, στο δεύτερο εξάμηνο.