Εξι θάνατοι τη μέρα, χαστούκι στην «ισχυρή» Ευρώπη

Εξι άνθρωποι τη μέρα πέθαιναν κατά μέσο όρο την περασμένη χρονιά προσπαθώντας να περάσουν τη Μεσόγειο για να φτάσουν στις ακτές της Ευρώπης - ένας διάπλους «στο πιο φονικό θαλάσσιο πέρασμα στον κόσμο», αναφέρει νέα έκθεση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), με εύγλωττο τίτλο «Απελπισμένα Ταξίδια», που δημοσιοποιήθηκε χθες.

Τουλάχιστον 2.275 πρόσφυγες και μετανάστες εκτιμάται ότι πνίγηκαν ή χάθηκαν στα νερά της Μεσογείου το 2018, με τον ρυθμό των θανάτων να διπλασιάζεται συγκριτικά με πρόπερσι, μολονότι ο αριθμός των αφίξεων σε ευρωπαϊκό έδαφος -139.300 συνολικά- είναι ο χαμηλότερος εδώ και πέντε χρόνια...

Το γεγονός πως «αυτή η ήπειρος, με όλη της την ισχύ, τα χρήματα, την τεχνολογία, τα μέσα, αφήνει ανθρώπους να πεθαίνουν στη Μεσόγειο με ρυθμό έξι ατόμων κάθε μέρα είναι πραγματικά δραματικό» τόνισε ο επικεφαλής της UNHCR, Φιλίπο Γκράντι, καλώντας «όλους τους Ευρωπαίους να στοχαστούν πολύ βαθιά» πάνω σε αυτά τα δεδομένα.

Η κλίμακα των μαζικών θανάτων στη Μεσόγειο αποδίδεται τόσο στην «αλλαγή πολιτικής από ορισμένα νότια ευρωπαϊκά κράτη» (βλέπε κυρίως την Ιταλία του Ματέο Σαλβίνι, αλλά όχι μόνο) που αρνούνται πλέον την αποβίβαση διασωθέντων στα λιμάνια τους, όσο και στη μείωση των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης από ΜΚΟ, οι οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες με «αυξανόμενους περιορισμούς» στο ανθρωπιστικό τους έργο.

«Η διάσωση ζωών στη θάλασσα δεν είναι επιλογή, αλλά πανάρχαιη υποχρέωση», επισήμανε ο Γκράντι. «Μπορούμε να βάλουμε ένα τέλος σε αυτές τις τραγωδίες, έχοντας το κουράγιο και το όραμα να δούμε πέρα από το επόμενο πλοιάριο και να υιοθετήσουμε μια μακροχρόνια προσέγγιση, βασισμένη στην περιφερειακή συνεργασία, που να θέτει στον πυρήνα της την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια». Στου κουφού την πόρτα, όμως...

Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία

«Το να πατήσουν πόδι στην Ευρώπη είναι ο τελευταίος σταθμός ενός εφιαλτικού ταξιδιού, στη διάρκεια του οποίου [πρόσφυγες και μετανάστες] αντιμετώπισαν βασανιστήρια, βιασμούς, σεξουαλικές επιθέσεις, την απειλή απαγωγής και εγκλεισμού για πληρωμή λύτρων» σημειώνει η έκθεση, καυτηριάζοντας και τις «αποτρόπαιες συνθήκες» στα κέντρα κράτησης της Λιβύης, όπου οδηγούνται τουλάχιστον οκτώ στους 10 απ’ όσους αναχαιτίζονται στη θάλασσα από τη λιβυκή Ακτοφυλακή που έχει εντείνει αυτές τις επιχειρήσεις.

Λόγω και των περιορισμών στις διασώσεις από ΜΚΟ, την προηγούμενη χρονιά «ένας άνθρωπος πέθαινε στη θάλασσα σε κάθε 14 που έφταναν στην Ευρώπη», όταν ο αντίστοιχος μακάβριος ρυθμός το 2017 ήταν ένας στους 38.

Η UNHCR παρουσιάζει επίσης τις σημαντικές αλλαγές στους λεγόμενους διαδρόμους, στους οποίους αναγκάζονται να καταφεύγουν πρόσφυγες και μετανάστες για να φτάσουν στην ευρωπαϊκή επικράτεια μέσω κυκλωμάτων διακινητών.

Για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, η Ισπανία έγινε βασική πύλη εισόδου με 65.400 αφίξεις. Αποτέλεσμα; Οι θάνατοι στη Δυτική Μεσόγειο σχεδόν τετραπλασιάστηκαν στους 777 το 2018, όταν πρόπερσι είχαν καταγραφεί 202.

Δεύτερη έρχεται η Ελλάδα, όπου κατάφεραν να περάσουν 50.500 άνθρωποι: οι 32.500 από το Αιγαίο και οι υπόλοιποι -σχεδόν τριπλάσιοι συγκριτικά με το 2017- από τα χερσαία σύνορα με την Τουρκία. Η δε Ιταλία έπεσε στην τρίτη θέση με 23.400 αφίξεις (δίνοντας πάτημα στον ακροδεξιό Σαλβίνι να πανηγυρίζει για την άκρως «πετυχημένη» ξενοφοβική πολιτική του).