Η Ανγκελα φεύγει, οι άλλοι τι θα κάνουν;

H αποχώρηση της Ανγκελα Μέρκελ από την ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) ανεβάζει τις εσωκομματικές πιέσεις και στους κυβερνητικούς εταίρους της: τους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) και τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD).

Τα εύσημα που πήρε η καγκελάριος για την ανάληψη της ευθύνης των αρνητικών εκλογικών αποτελεσμάτων στη Βαυαρία και στην Εση γίνονται επιτακτικά ερωτήματα για τον Χορστ Ζεεχόφερ και την Αντρέα Νάλες, που προσπαθούν να κερδίσουν λίγο χρόνο μέχρι την εκλογή της νέας ηγεσίας του CDU τον Δεκέμβριο.

Η διαδικασία αποχώρησης που επέλεξε η Μέρκελ ανοίγει εκ νέου το θέμα της κυβερνητικής σταθερότητας. Η ίδια η καγκελάριος στις δηλώσεις της χαρακτήρισε απαράδεκτη την εικόνα της κυβέρνησης, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα προχωρήσει σε αλλαγές. Για να γίνουν όμως οι αλλαγές που θέλει η καγκελάριος, θα πρέπει να συμφωνήσουν και οι άλλοι δύο αρχηγοί, όπως επίσης και ο νέος ή η νέα πρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών.

Οι αμφιβολίες ως προς την τύχη του μεγάλου συνασπισμού και την εξάντληση της τετραετίας από τη Μέρκελ εκφράζονται ήδη ανοιχτά και είναι ηχηρές.

Ο πρόεδρος της Βουλής, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε συνέντευξή του στην Deutsche Welle που θα μεταδοθεί σήμερα, επαινεί τη Μέρκελ για την απόφαση να αποχωρήσει από την ηγεσία του CDU, αλλά κρατάει επιφυλάξεις για την εξάντληση της κυβερνητικής θητείας.

«Η παρούσα κοινοβουλευτική θητεία θα διαρκέσει ακόμη τρία χρόνια. Θα δούμε αν αυτό θα ισχύσει», αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει ότι η Μέρκελ «δεν είναι σήμερα τόσο ισχυρή κι αυτό είναι ξεκάθαρο μετά τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα».

Και από την άλλη πλευρά όμως, ο πρώην πρόεδρος του SPD και πρώην αντικαγκελάριος, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, με δηλώσεις του στην εφημερίδα Die Zeit, εκτιμά ότι η Μέρκελ θα αποχωρήσει και από την καγκελαρία μετά τις ευρωεκλογές του προσεχούς Μαΐου ή και συντομότερα. Δεν αποκλείει μάλιστα στη θέση του υφιστάμενου κυβερνητικού συνασπισμού να δημιουργηθεί ένας νέος χωρίς τους Σοσιαλδημοκράτες, δηλαδή με τους Φιλελεύθερους ή και τους Πράσινους.

Η νέα ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών, όποια κι αν είναι, θα επιδιώξει να δώσει το δικό της στίγμα με τον αέρα της ανανέωσης και όχι να πάει στις επόμενες εκλογές το 2021 με τα πεπραγμένα της κυβέρνησης Μέρκελ.

Αυτό βεβαίως το γνωρίζει καλά και η ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών, ωστόσο στην κατάσταση που βρίσκεται το κόμμα δεν έχει περιθώρια πρωτοβουλιών για την επίσπευση των πολιτικών εξελίξεων.

Η Νάλες έχει κάνει σαφές πως θα περιμένει την εκλογή της νέας ηγεσίας του CDU, ενώ παράλληλα θα προσπαθήσει να επισπεύσει ορισμένα κοινωνικά μέτρα του κυβερνητικού προγράμματος και στο τέλος του χρόνου ή μέχρι τις αρχές του επόμενου θα δώσει το νέο πολιτικό και προγραμματικό της στίγμα. Εάν όλα εξελιχθούν γραμμικά, τότε η επόμενη δοκιμασία της θα είναι στις ευρωεκλογές, τον Μάιο.

Ωρα αποφάσεων

Δεν αποκλείεται όμως το SPD να πάει νωρίτερα σε αποφάσεις για τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση, στην περίπτωση που εκλεγεί στο CDU ο 38χρονος εκφραστής της δεξιάς πτέρυγας Γενς Σπαν ή ο επίσης συντηρητικός Φρίντριχ Μερτς, που φαίνεται πως διατηρεί καλή εικόνα στην κοινή γνώμη, παρά τη μακρά απουσία του από την πολιτική σκηνή.

Στην πρώτη μέτρηση που έγινε από το Ινστιτούτο Civey για το Spiegel-online ως προς τη διαδοχή της Μέρκελ, ο Μερτς προηγείται στις προτιμήσεις των πολιτών με 33% και ακολουθεί η γ.γ. του CDU, Ανεγκρετ Κραμπ-Καρενμπάουερ με 19%.

Ο Γενς Σπαν, ο Αρμιν Λάσετ και ο Ντάνιελ Γκίντερ συγκεντρώνουν από 6%. Αν εκλεγεί όμως το δεξί χέρι της Μέρκελ, η Κραμπ-Καρενμπάουερ, ή ο επίσης μετριοπαθής Λάσετ, τότε οι κινήσεις απεμπλοκής από την κυβέρνηση θα είναι πολύ δύσκολες για τη Νάλες.

Σε χειρότερη θέση βρίσκεται ο Ζεεχόφερ. Οι αιχμές της Μέρκελ για την απαράδεκτη εικόνα της κυβέρνησης πυροδότησαν νέο κύμα αντιδράσεων από στελέχη των Χριστιανοδημοκρατών κατά του προέδρου των Χριστιανοκοινωνιστών, που τον καλούν να αναλάβει τις ευθύνες του κατά το παράδειγμα της καγκελαρίου και να αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματος (και από την κυβέρνηση).

Ο χρόνος που προσπάθησε να κερδίσει ο Ζεεχόφερ μετά τις εκλογές στη Βαυαρία εξαντλείται στα μέσα Νοεμβρίου, όταν θα παρουσιάσει -όπως προανήγγειλε- τις προτάσεις του για την ανασυγκρότηση του CSU, αμέσως μετά τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης στη Βαυαρία. Τότε αναμένεται να εκφραστεί η βάση του κόμματός του, με πολλές τοπικές οργανώσεις να ζητούν ήδη τη διεξαγωγή έκτακτου συνεδρίου.