Ρίχνει λάδι στη φωτιά

Στα άκρα τραβά την κόντρα του με τις ΗΠΑ ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά με τις όλο και πιο εμπρηστικές δηλώσεις του.

Χτες, ο «σουλτάνος» ταύτισε ουσιαστικά τις αμερικανικές κυρώσεις με πολεμική ενέργεια κατά του τουρκικού έθνους, αλλά και της μουσουλμανικής θρησκείας – λίγες ώρες μετά την αναίμακτη αλλά οπωσδήποτε «ύποπτη» επίθεση με πυροβόλο όπλο στο κτίριο της αμερικανικής πρεσβείας, στην Αγκυρα, και ενώ το ίντερνετ έχει γεμίσει με βιντεάκια Τούρκων που ξεσκίζουν ή καίνε δολάρια και συνθλίβουν αμερικανικά iPhones και άλλες συσκευές με βαριοπούλες!

Η επίθεση στην πρεσβεία έγινε στις πεντέμισι τα ξημερώματα της Δευτέρας.

Οι δράστες επέβαιναν σε ένα λευκό αυτοκίνητο και ένας εξ αυτών έριξε αρκετές σφαίρες κατά του κτιρίου της πρεσβείας, προκαλώντας ζημιές σε τζάμια και μια θωρακισμένη πόρτα.

Δεν υπήρξαν θύματα –η πρεσβεία θα παραμείνει άλλωστε κλειστή όλη την εβδομάδα, λόγω της αργίας της Αϊντ αλ-Αντχα– αλλά η κινητοποίηση των αρχών ήταν μεγάλη και ώς το απόγευμα είχαν συλληφθεί δύο άτομα.

Ο εκπρόσωπος Τύπου της τουρκικής κυβέρνησης, Ιμπραχίμ Καλίν, καταδίκασε την επίθεση μέσω Twitter: «Είναι μια σαφής προσπάθεια να προκληθεί χάος. [...] Η Τουρκία είναι μια ασφαλής χώρα και όλες οι ξένες αποστολές τελούν υπό την εγγύηση των νόμων».

Παζάρια στο παρασκήνιο

Λίγες ώρες αργότερα, όμως, ο Ερντογάν συνδαύλισε τη φωτιά, διεγείροντας κι άλλο τα ήδη οξυμένα εθνικιστικά και θρησκευτικά ανακλαστικά των οπαδών του: «Η επίθεση στην τουρκική οικονομία δεν διαφέρει από μια επίθεση στην τουρκική σημαία, από μια επίθεση στο κάλεσμα για προσευχή. [...] Ο σκοπός είναι ο ίδιος.

Ο σκοπός είναι να κάνουν την Τουρκία και τον λαό της να γονατίσουν, να την αιχμαλωτίσουν» είπε χαρακτηριστικά ο Ερντογάν σε βιντεοσκοπημένο τηλεοπτικό διάγγελμά του για τη σημαντική ισλαμική γιορτή, συμπληρώνοντας ότι «η Τουρκία έχει τη δύναμη και την ικανότητα να τα ξεπεράσει όλα αυτά» και πως «αυτοί που νομίζουν ότι μπορούν να αναγκάσουν την Τουρκία να παραδοθεί μέσω της συναλλαγματικής ισοτιμίας, σύντομα θα δουν πως κάνουν λάθος».

Οπως συνηθίζει, ο Ερντογάν απέφυγε να κατονομάσει χώρες ή οργανισμούς που κρύβονται πίσω από την οικονομική επίθεση, αλλά όλοι καταλαβαίνουν πως αναφέρεται πρωτίστως στις ΗΠΑ και δευτερευόντως στους δυτικούς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, δύο εκ των οποίων (Moody’s και Standard & Poor’s), υποβάθμισαν ξανά το Σάββατο την τουρκική οικονομία.

Στο παρασκήνιο, βέβαια, τα παζάρια για εξεύρεση λύσης στο φλέγον ζήτημα της κράτησης του Αμερικανού πάστορα Αντριου Μπράνσον δίνουν και παίρνουν, αλλά χωρίς επιτυχία.

Η αμερικανική εφημερίδα «Wall Street Journal» αποκάλυψε χτες πως η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ απέρριψε προσφορά της Τουρκίας, η οποία πρότεινε να απελευθερώσει τον Αμερικανό πάστορα Αντριου Μπράνσον και άλλους Αμερικανούς και Τούρκους συνεργάτες τους που κρατούνται στη χώρα, σε αντάλλαγμα για τη διακοπή των νομικών διαδικασιών εναντίον της τουρκικής τράπεζας Halkbank, στην οποία ενδέχεται να επιβληθούν τεράστια πρόστιμα από τις ΗΠΑ, που θεωρούν ότι βοήθησε το Ιράν να παρακάμψει τις αμερικανικές κυρώσεις.

Ο πρώην αναπληρωτής γενικός διευθυντής της τράπεζας αυτής, Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, έχει ήδη καταδικαστεί από αμερικανικό δικαστήριο σε φυλάκιση 32 μηνών για τραπεζική απάτη και συνωμοσία, σε μια υπόθεση που αφορά δισεκατομμύρια δολάρια και «αγγίζει» το στενό περιβάλλον του Ταγίπ Ερντογάν.

Πάντως, ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέφαν Ζάιμπερτ, απαντώντας ουσιαστικά στις δηλώσεις της αρχηγού των συγκυβερνώντων Σοσιαλδημοκρατών, Αντρέα Νάλες, για την ανάγκη παροχής οικονομικής βοήθειας προς την Τουρκία, στο όνομα της «σταθερότητας», ξεκαθάρισε χτες ότι το Βερολίνο δεν εξετάζει «αυτή τη στιγμή» ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Ο Ζάιμπερτ επανέλαβε μεν ότι το Βερολίνο ενδιαφέρεται για μια οικονομικά σταθερή Τουρκία, αλλά απέρριψε τις υποθέσεις που θέλουν τη γερμανική κυβέρνηση να ωθεί την Αγκυρα προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο: «Είναι θέμα της Τουρκίας να αποφασίσει αν θέλει να ζητήσει βοήθεια από το ΔΝΤ» δήλωσε και διευκρίνισε ότι το ζήτημα της οικονομικής βοήθειας δεν περιλαμβάνεται ούτε στην ατζέντα των συνομιλιών που θα έχουν τον επόμενο μήνα η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, όταν ο τελευταίος θα επισκεφθεί τη Γερμανία.

Ανησυχεί σοβαρά το Βερολίνο

Η λίρα έχασε περίπου το 40% της αξίας της φέτος λόγω ανησυχιών για την επιρροή του Ερντογάν στη νομισματική πολιτική και μιας επιδεινούμενης διπλωματικής διένεξης με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η πτώση της λίρας επεκτάθηκε και σε άλλα νομίσματα αναδυόμενων αγορών και ανησυχεί πλέον σοβαρά και το Βερολίνο.

Σύμφωνα με το μηνιαίο ενημερωτικό δελτίο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, που εκδόθηκε χτες, η νομισματική κρίση στην Τουρκία εγείρει νέο εξωτερικό κίνδυνο για τη γερμανική οικονομία, διότι προστίθεται στις διενέξεις με τις ΗΠΑ για το εμπόριο και το ενδεχόμενο η Βρετανία να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση χωρίς να έχει συναφθεί συμφωνία.

Αν και οι γερμανικές τράπεζες δεν είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες πιστωτικά, οι γερμανικές επιχειρήσεις ως σύνολο είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στην Τουρκία, της οποίας φυσικά ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος παραμένει η Ε.Ε.

«Συνεχίζουν να υπάρχουν κίνδυνοι, ειδικά όσον αφορά την αβεβαιότητα για το ποια θα είναι η έκβαση (των διαπραγματεύσεων) για το Brexit καθώς και για τις μελλοντικές πολιτικές των ΗΠΑ ως προς το εμπόριο», τονίζει το υπουργείο και επισημαίνει ότι «Ο επίμονος διάλογος για τους δασμούς και η απειλή εμπορικού πολέμου προκαλούν ασφυξία στην εμπορική δραστηριότητα».