Επιμένουν τώρα ευρωπαϊκά στην Τουρκία

«Ποια θα είναι η συνέχεια;», αναρωτιέται για την κλιμακούμενη διπλωματικο-οικονομική κρίση μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας ο διευθυντής της αγγλόφωνης έκδοσης της «Χουριέτ», Μουράτ Γετκίν. «Θα υπογράψει ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ διάταγμα και θα αναθέσει στον Τζον Μπόλτον, σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, να πράξει τα δέοντα για τη “σωτηρία” του ευαγγελικού πάστορα Αντριου Μπράνσον από τη δίκη του στη Σμύρνη, όπου έχει την έδρα του το Στρατηγείο Χερσαίων Δυνάμεων του ΝΑΤΟ;».

«Μήπως θα αποσύρει οικειοθελώς την αμερικανική στρατιωτική παρουσία από τη στρατηγικής σημασίας βάση Ιντσιρλίκ και θα κλείσει τη βάση ραντάρ της αντιπυραυλικής ασπίδας του ΝΑΤΟ στη Μαλάτεια;», διερωτάται στο χθεσινό του άρθρο. «Ή θα συνεχίσει να κάνει αναρτήσεις στο twitter ενώ οι τουρκικές αγορές είναι κλειστές, επιταχύνοντας την πτώση της ήδη υποτιμημένης τουρκικής λίρας;».

Προσώρας, η Ουάσινγκτον προειδοποιεί την Αγκυρα με νέες κυρώσεις «εάν δεν αφεθεί σύντομα ελεύθερος» ο Αμερικανός πάστορας, όπως τόνισε χθες ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Στίβεν Μνούτσιν, με το πέρας συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.

Αύξηση των δασμών

Ταυτόχρονα, ο Λευκός Οίκος διαμηνύει ότι ο διπλασιασμός των δασμών στις τουρκικές εισαγωγές χαλκού και αλουμινίου θα παραμείνει σε ισχύ, ανεξαρτήτως της έκβασης της υπόθεσης Μπράνσον.

Επιβλήθηκε «για λόγους εθνικής ασφάλειας», τόνισε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Σάρα Σάντερς, χαρακτηρίζοντας «λυπηρά» τα τουρκικά αντίμετρα, με μεγάλη αύξηση δασμών σε εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων.

Φαινομενικά απτόητη, η Αγκυρα δείχνει περί άλλα να τυρβάζει. «Θα εντατικοποιήσουμε τις ενέργειες με την Ε.Ε. για την απελευθέρωση του καθεστώτος της βίζας», τόνισε ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Θέμα, για το οποίο η Αγκυρα είχε κατά το πρόσφατο παρελθόν ασκήσει ασφυκτικές πιέσεις, απειλώντας πολλάκις να τινάξει στον αέρα τη συμφωνία για το προσφυγικό.

Αφήνοντας κατά μέρος αυτή τη φορά ανάλογες κορόνες, ο Τσαβούσογλου προανήγγειλε συνάντηση το προσεχές διάστημα με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς, με επίκεντρο -ανέφερε- τις προσπάθειες της Αγκυρας να εκπληρώσει τα έξι εναπομείναντα από τα συνολικά 72 κριτήρια για κατάργηση της βίζας.

Απέφυγε πάντως να αναφερθεί στο πιο ακανθώδες ζήτημα των διαπραγματεύσεων: τη σκληρή αντιτρομοκρατική νομοθεσία στην Τουρκία, η οποία -μετά τη χαλύβδωση της προεδρίας Ερντογάν και την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης- ενισχύθηκε στη γείτονα τα μάλα...

Απερίσπαστος, εν τω μεταξύ, ο Τούρκος πρόεδρος συνεχίζει την επίθεση φιλίας και γοητείας προς τους Ευρωπαίους. Χθες, μία ημέρα μετά το τηλεφώνημα με τη Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ, είχε τηλεφωνική επικοινωνία και με τον Γάλλο ομόλογό του, κατά την οποία -αναφέρουν πηγές της τουρκικής προεδρίας- «υπογράμμισαν τη σημασία ενίσχυσης των διμερών οικονομικών κι εμπορικών σχέσεων και των αμοιβαίων επενδύσεων». Προς τούτο, Ερντογάν και Μακρόν φέρονται να κανόνισαν σύντομα συνάντηση των υπουργών Οικονομικών τους.

Για την ακρίβεια, αναφέρει η φιλοκυβερνητική «Σαμπάχ», το υπουργικό ραντεβού θα είναι τριπλό (Τουρκία, Γαλλία, Γερμανία) και ορίστηκε για τις 21 Σεπτεμβρίου, κατά τη χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του «τσάρου» της τουρκικής οικονομίας και προεδρικού γαμπρού, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Ολαφ Σολτς. Μία εβδομάδα, δηλαδή, πριν από την προγραμματισμένη επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στο Βερολίνο...

Παρά τις διερευνητικές προσπάθειες επαναπροσέγγισης με την Τουρκία, ωστόσο, Γαλλία και Γερμανία εξακολουθούν να τηρούν σιγή ασυρμάτου ως προς την προαναγγελία Ερντογάν περί τετραμερής συνόδου κορυφής μαζί με τη Ρωσία, στις 7 Σεπτεμβρίου, στην Κωνσταντινούπολη, επισήμως με επίκεντρο το Συριακό και ατύπως, υπό το βάρος των εξελίξεων, ως ένδειξη συγκρότησης ενός αντι-Τραμπ μετώπου.

Ενόσω εξάλλου η κυβέρνηση Ερντογάν προσπαθεί να ρίξει νέες γέφυρες με την Ευρώπη, οι τουρκικές αρχές προέβαιναν χθες στη σύλληψη ακόμη ενός Γερμανού πολίτη. Οπως αναφέρουν πηγές του γερμανικού ΥΠΕΞ και του δικτύου ARD, πρόκειται για κουρδικής καταγωγής 46χρονο οδηγό ταξί στο Αμβούργο, που συνελήφθη ενώ επισκεπτόταν τη μητέρα του στην ανατολική Τουρκία, με την κατηγορία της «τρομοκρατικής προπαγάνδας», απλά και μόνον επειδή είχε επικρίνει την τουρκική κυβέρνηση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Στις τουρκικές φυλακές ήδη κρατούνται με πολιτικά κριτήρια επτά Γερμανοί πολίτες, όπως επίσης και άλλοι Ευρωπαίοι - Γάλλοι, Βρετανοί, Ολλανδοί, Σουηδοί και Τσέχοι.

Εξομάλυνση σχέσεων

Οπως συνέβη πάντως με τη Ρωσία, μετά την κρίση στις διμερείς σχέσεις το 2015, έτσι και τώρα «οι διπλωματικές διενέξεις (της Τουρκίας) με την Ολλανδία και τη Γερμανία -που συνοδεύτηκαν από εμπρηστικές δηλώσεις, κυρίως όταν ο Ερντογάν τις αποκάλεσε “ναζί”- δείχνουν να οδεύουν προς εξομάλυνση», παρατηρεί σε άρθρο του στον τουρκικό ιστότοπο Ahval ο Πολ Ιντον, ανταποκριτής στη Μέση Ανατολή, με έδρα το Ερμπίλ.

«Η αρθρογράφος της "Χουριέτ", Μπαρτσίν Γινάντς, αναφέρθηκε πρόσφατα σε αυτές τις περιπτώσεις, προτείνοντας μια παρόμοια φόρμουλα για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ Αγκυρας και Ουάσινγκτον», προσθέτει. «Η Τουρκία είναι σε μεγάλο βαθμό συνδεδεμένη άλλωστε με τις δυτικές οικονομίες, για να μπορέσει να αντέξει μια μεγάλη ρήξη στις σχέσεις», καταλήγει.

Κι έτσι, «αυτό που είναι πιθανότερο να συμβεί στο εγγύς μέλλον είναι ένα status quo, στο οποίο οι ΗΠΑ και η Τουρκία θα συμφωνούν πολύ λιγότερο από πριν, ωστόσο θα διατηρούν λειτουργικές σχέσεις. Με άλλα λόγια, μπορεί για κάποιο χρονικό διάστημα να μην είναι πλέον "φίλοι", δεν πρόκειται όμως απαραιτήτως να γίνουν ανοιχτά εχθροί».