Οχι στα «τεστ ομοφυλοφιλίας» από το Ευρωδικαστήριο

Η πρόσφατη απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεσμεύει και τα 28 κράτη-μέλη να μη διενεργούν ψυχολογικά τεστ σε ΛΟΑΤΚΙ πρόσφυγες για την εξακρίβωση του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, στο πλαίσιο της εξέτασης αιτήσεων ασύλου. 

Το Ευρωδικαστήριο εξέτασε την υπόθεση ενός Νιγηριανού πρόσφυγα που ζήτησε άσυλο στην Ουγγαρία τον Απρίλιο του 2015, αίτημα το οποίο απορρίφθηκε εξαιτίας της έκθεσης ενός ψυχολόγου, η οποία δεν επιβεβαίωνε την ομοφυλοφιλία του.

Το Δικαστήριο έκρινε ότι ήταν μεν αποδεκτό οι αρχές να αναζητήσουν γνωμοδοτήσεις εμπειρογνωμόνων, αλλά αυτές θα πρέπει να πραγματοποιούνται με απόλυτο σεβασμό προς την ιδιωτικότητα του ατόμου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Συγκεκριμένα διαπίστωσε ότι μία τέτοια εξέταση «ισοδυναμεί με δυσανάλογη επέμβαση στην ιδιωτική ζωή του αιτούντος ασύλου», αμφισβητώντας παράλληλα και την αξιοπιστία αυτών των γνωμοδοτήσεων. 

Δεν είναι η πρώτη φορά που το Ευρωδικαστήριο αποφαίνεται σχετικά. Τον Δεκέμβριο του 2014, σε μια υπόθεση με παρόμοια χαρακτηριστικά, έκρινε ότι οι ψυχολογικές εξετάσεις για την εξακρίβωση του σεξουαλικού προσανατολισμού παραβίαζαν τα ανθρώπινα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ προσφύγων. 

Στην Ελλάδα, μπορεί οι ΛΟΑΤΚΙ αιτούντες άσυλο να μην υπόκεινται σε τέτοιου είδους τεστ αλλά έχουν υπάρξει περιπτώσεις που οι ερωτήσεις που έγιναν κατά τη διαδικασία της προφορικής εξέτασης αιτημάτων ασύλου, δίνουν την εντύπωση ότι κινούνται στα όρια της προσβολής της προσωπικότητας και της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

«Πότε κατάλαβες ότι είσαι ομοφυλόφιλος;», «Νιώθεις γυναίκα;», «Είσαι από πάνω ή από κάτω;» είναι ορισμένα μόνο παραδείγματα. 

«Οι χειριστές των αιτημάτων ασύλου πρέπει να κατανοήσουν ότι οι άνθρωποι αυτοί έρχονται από άλλη κουλτούρα. Ερχονται από χώρες που τους κυνηγούν να τους σκοτώσουν γι' αυτό που είναι. Ακόμη κι εδώ, όμως, ξέρουν ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι απόλυτα αποδεκτή. Διστάζουν να το δηλώσουν. Φοβούνται. Ευτυχώς η κατάσταση έχει βελτιωθεί χάρη και στα σεμινάρια που έχουν γίνει στην Υπηρεσία Ασύλου με θέμα τους ΛΟΑΤΚΙ πρόσφυγες, σε συνεργασία με το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών» δηλώνει στην «Εφ.Συν.» η πρόεδρος του ΣΥΔ, Μαρίνα Γαλανού. 

Τη βελτιωμένη εικόνα της Υπηρεσίας Ασύλου ως προς της εξέταση των ΛΟΑΤΚΙ προσφύγων επιβεβαιώνει και η υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων της Υπηρεσίας Ασύλου, Ελένη Πετράκη: «Δεν προβλέπεται τέτοιου είδους ψυχολογική εξέταση στην Ελλάδα. Στην αρχή της προσφυγικής κρίσης ήταν terra incognita για εμάς και ίσως τότε να είχαμε κάποια περιστατικά “προβληματικών” ερωτήσεων. Μετά τα σεμινάρια που έγιναν στην Υπηρεσία και τη συνεχή επιμόρφωση του προσωπικού, η κατάσταση είναι σαφώς βελτιωμένη. Οι χειριστές των υποθέσεων ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες με απόλυτο σεβασμό προς τα ανθρώπινα δικαιώματα», μας λέει η κ. Πετράκη.