Μαζί με τις κάλπες άνοιξε και ο ασκός του Αιόλου...

Η νέα σελίδα στην πολιτική ιστορία της Γερμανίας βγήκε από τις κάλπες πιο σκοτεινή και από τις χειρότερες προεκλογικές προβλέψεις, με το ακροδεξιό AfD να μπαίνει απειλητικά στην ομοσπονδιακή Βουλή, για πρώτη φορά στα μεταπολεμικά χρονικά και μάλιστα στην τρίτη θέση, ενώ τα δύο κόμματα του μεγάλου κυβερνητικού συνασπισμού, η Ενωση Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανοκοινωνιστών και οι Σοσιαλδημοκράτες κατέγραψαν τα χαμηλότερα ποσοστά τους.

Μετά την ανακοίνωση των πρώτων εκτιμήσεων του εκλογικού αποτελέσματος από τα κανάλια της δημόσιας τηλεόρασης, ο επικεφαλής του AfD (12,8%), Αλεξάντερ Γκάουλαντ, στις πρώτες δηλώσεις του παρουσίασε τη γραμμή που θα ακολουθήσει το κόμμα, λέγοντας ότι «η κυβέρνηση θα πρέπει να προετοιμαστεί, θα τους κυνηγήσουμε και θα κυνηγήσουμε και την κυρία Μέρκελ». Και συνέχισε λέγοντας ότι «θα πάρουμε τη χώρα μας πίσω».

Το σοκ στην Ενωση CDU/CSU όπως και στο επιτελείο του SPD ήταν μεγάλο. Ο Μάρτιν Σουλτς μισή ώρα μετά την ανακοίνωση των εκτιμήσεων προχώρησε σε δηλώσεις, ξεκαθαρίζοντας ότι οι Σοσιαλδημοκράτες θα περάσουν στην αντιπολίτευση ώστε να μην αφήσουν τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο AfD. Χωρίς περιστροφές, ο πρόεδρος του SPD αναγνώρισε ότι το κόμμα του υπέστη πικρή ήττα (πήρε το χαμηλότερο ποσοστό στα μεταπολεμικά χρονικά, 20,6% σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, ενώ το 2013 είχε 25,7%) και χαρακτήρισε το μήνυμα των ψηφοφόρων ξεκάθαρο.

Αμέσως μετά τη δήλωση του Μ. Σουλτς, προέβη σε δήλωση η Α. Μέρκελ, λέγοντας ότι η Ενωση CDU/CSU έχει την εντολή από την κάλπη να προχωρήσει στον σχηματισμό κυβέρνησης και ότι, ως εκ τούτου, ο στρατηγικός στόχος στις εκλογές επιτεύχθηκε. Καμία πολιτική δύναμη δεν μπορεί να προχωρήσει σε κυβερνητικό σχήμα χωρίς την Ενωση, ωστόσο και η Ενωση δεν έχει πολλές επιλογές από τη στιγμή που οι Σοσιαλδημοκράτες ανακοίνωσαν ότι η θέση τους είναι στην αντιπολίτευση.

Το ποσοστό της Ενωσης CDU/CSU είναι το χαμηλότερο από την ίδρυσή της, το 1949 (σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, 33% από 41,5% το 2013) και δεν άφησε κανένα περιθώριο για πανηγυρισμούς στην καγκελάριο και το επιτελείο της. Ηδη οι πρώτες γκρίνιες για το αποτέλεσμα εκφράστηκαν δημοσίως από τον πρόεδρο των Χριστιανοκοινωνιστών και πρωθυπουργό της τοπικής κυβέρνησης της Βαυαρίας, Χ. Ζεεχόφερ.

Η μόνη δυνατή επιλογή που έχει η Μέρκελ είναι να προχωρήσει στον συνασπισμό «Τζαμάικα», με τη συνεργασία Χριστιανοδημοκρατών-Φιλελεύθερων και Πρασίνων και μάλιστα όσο το δυνατόν συντομότερα.

Οι Φιλελεύθεροι του Κρ. Λίντνερ πανηγύρισαν την επιστροφή τους στη Βουλή (με 10,6%), ενώ και στις τάξεις των Πρασίνων ο Τζεμ Οζντεμιρ και η συμπρόεδρος Κατρίν Γκέρινγκ-Εκαρντ εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τον ρόλο που τους έδωσαν οι πολίτες με την ψήφο τους (8,9%). Η Αριστερά μένει εκτός των μετεκλογικών διεργασιών για τον σχηματισμό κυβέρνησης, αν και αύξησε κατά τι την εκλογική της δύναμη (9,1% σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, ενώ το 2013 είχε πάρει 8,6%).

Λύση ανάγκης

Ο τρικομματικός συνασπισμός «Τζαμάικα» προβάλλει πλέον ως λύση ανάγκης, ωστόσο οι δυσκολίες προγραμματικής συμφωνίας είναι μεγάλες και θα χρειαστούν μακρές συζητήσεις για την κατάρτιση του προγράμματος και την κατανομή των υπουργικών θέσεων. Σε πολλά θέματα οι Φιλελεύθεροι βρίσκονται σε διαμετρικά αντίθετες θέσεις με τους Πράσινους, όπως στο θέμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπου οι Πράσινοι ζητούν πιο αποφασιστικά βήματα, ενώ αντιθέτως οι Φιλελεύθεροι είναι αντίθετοι με τις περαιτέρω μεταβιβάσεις πόρων και τη συνέχιση των προγραμμάτων διάσωσης.

Και στα εσωτερικά θέματα, όμως, οι απόψεις των δύο κομμάτων (για το περιβάλλον, το ντίζελ, τις ιδιωτικοποιήσεις, τη φορολογική πολιτική κ.ά.) μοιάζουν πολιτικά αγεφύρωτες. Επιπλέον και μέσα στην Ενωση CDU/CSU έχουν εκφραστεί δημοσίως επιφυλάξεις για το εάν μπορεί να συγκροτηθεί μια τρικομματική κυβέρνηση. Το πιο συντηρητικό κομμάτι θεωρεί το FDP φυσικό σύμμαχο της Χριστιανοδημοκρατίας. Δεν έχει όμως την ίδια εκτίμηση για τους Πράσινους, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη συγκρότηση ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Η ίδια η καγκελάριος, πάντως, στις προεκλογικές ομιλίες της είχε αναφερθεί με πολύ θετικά λόγια και στις δύο τοπικές κυβερνητικές συνεργασίες Χριστιανοδημοκρατών και Πρασίνων, στη Βάδη-Βυρτεμβέργη και στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία.

Οι πρώτες διαδηλώσεις κατά της εισόδου του AfD στη Βουλή έγιναν δύο ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης, στο Βερολίνο, στην Αλεξάντερπλατς, όπου βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία του ακροδεξιού κόμματος και είχε προγραμματιστεί ανοιχτή γιορτή για τους οπαδούς του. Διαδηλωτές προσπάθησαν να κλείσουν τους δρόμους και ακολούθησαν επεισόδια με τις αστυνομικές δυνάμεις. Διαδηλώσεις κατά του AfD έγιναν και στην Κολονία και τη Φρανκφούρτη.