Ο οργισμένος Τραμπ και οι άλλοι διεκδικητές του χρίσματος

Ενδιαφέρον αρχίζει να αποκτά η κούρσα για το ρεπουμπλικανικό προεδρικό χρίσμα, με την ανακοίνωση της υποψηφιότητας της Νίκι Χέιλι, πρώην κυβερνήτριας της Νότιας Καρολίνας και πρώην πρεσβευτή των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Εθνη. Η κούρσα διαφαίνεται πως θα είναι πολυπρόσωπη, με τον Ντόναλντ Τραμπ να ακονίζει τα μαχαίρια των επιθέσεων και των fake news κατά των εσωκομματικών αντιπάλων του αλλά και να ευνοείται όσο περισσότερους θα έχει απέναντί του.

«Οι ΗΠΑ δεν περνούν την καλύτερη στιγμή τους, αλλά οι πολιτικοί μας πέρασαν πια τη δική τους… Ο μόνιμος πολιτικός θα έπρεπε επιτέλους να συνταξιοδοτηθεί», δήλωσε η 51χρονη ινδικής καταγωγής Χέιλι, την Τετάρτη, ενώπιον εκατοντάδων οπαδών της στο Τσάρλεστον, κατά την επίσημη ανακοίνωση της υποψηφιότητάς της για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών για τις προεδρικές του 2024. Προχωρώντας και σε μια ευθεία βολή κατά του 76χρονου Ντόναλντ Τραμπ και του 80χρονου Τζο Μπάιντεν με την πρότασή της πως όλοι οι πολιτικοί άνω των 75 ετών θα όφειλαν να αποδεικνύουν την πνευματική τους ικανότητα.

Σχολιάζοντας πως στις επτά από τις οκτώ εκλογικές αναμετρήσει το GOP έχει χάσει τη λαϊκή ψήφο, λάνσαρε το σύνθημα της καμπάνιας της: «Αν κουράστηκες να χάνεις, εμπιστεύσου τη νέα γενιά». Αυτό είναι το κεντρικό σκεπτικό της, μαζί με τις «κλασικές ρεπουμπλικανικές αξίες», όπως άλλωστε εξέφρασε εύγλωττα σε βίντεό της: «Η σοσιαλιστική Αριστερά θεωρεί ότι είναι ευκαιρία να ξαναγράψει την Ιστορία. Η Κίνα κι η Ρωσία προχωρούν. Ολοι αυτοί πιστεύουν ότι μπορεί να μας εκφοβίσουν, ότι μπορεί να μας κλοτσήσουν. Αλλά θα έπρεπε να ξέρουν κάτι για εμένα: δεν ανέχομαι τους νταήδες και όταν τους ανταποδίδεις την κλοτσιά πονά περισσότερο αν φοράς τακούνια».

Μια κούρσα για πολλούς;

Με τη Χέιλι η κούρσα για το ρεπουμπλικανικό χρίσμα έχει ήδη τρεις υποψηφίους, καθώς ο πρώτος που ανακοίνωσε πως θα αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία του Τραμπ ήταν ο πρώην δήμαρχος του Κράνστον (στο Ροντ Αϊλαντ), Στιβ Λάφι, άγνωστος πανεθνικά και άπειρος πολιτικός, με την υποψηφιότητα του οποίου σχεδόν δεν ασχολήθηκαν τα μίντια.

Κάποιοι σύμμαχοι του πρώην προέδρου επέκριναν δημόσια τη Χέιλι γι’ αυτή την απόφαση, αλλά άλλοι δήλωσαν ενθουσιασμένοι εκτιμώντας πως όσο περισσότερους αντιπάλους έχει στην κούρσα τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες του Τραμπ να κερδίσει το χρίσμα. Και φαίνεται πως δεν θα είναι λίγοι, αφού ανάμεσα στους άλλους φέρονται να δηλώνουν υποψηφιότητα ο πρώην αντιπρόεδρός τους, Μάικ Πενς, ο πρώην ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, ο γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνας, Τιμ Σκοτ, η κυβερνήτρια της Νότιας Ντακότας, Κρίσι Νόεμ, ο κυβερνήτης της Βιρτζίνια, Γκλεν Γιάνγκιν, ο κυβερνήτης του Νιου Χαμσάιρ, Κρις Σανούνου, και ο πρώην κυβερνήτης του Αρκανσο, Εϊσα Χάτσιντον. Και βέβαια η «μεγάλη απειλή» παραμένει ο κυβερνήτης της Φλόριντα, Ρον ΝτεΣάντις.

Βασισμένος και στην εκτίμηση πως η δημοτικότητα του Τραμπ είναι βαθιά εδραιωμένη (δημοσκόποι τη φέρουν στο 25%-35% του ρεπουμπλικανικού κόμματος), σύμβουλος του τέως προέδρου έλεγε στο ABC News πως όλες αυτές οι υποψηφιότητες (αν επισημοποιηθούν) απλώς θα αποδυνάμωναν τον βασικό αντίπαλο του Τραμπ, τον Ρον ΝτεΣάντις. «Είναι δύσκολο να χάσει ο Τραμπ αν υπάρξουν τέσσερις “ημι-σοβαροί” αντίπαλοι στην κούρσα. Ακόμη και 3 να είναι, στοιχηματίζω υπέρ του».

Αλλά όλα αυτά τα επιχειρήματα αγνοούν πολλές πτυχές της πραγματικότητας, όπως ότι ο Τραμπ, μετά τις κακές επιδόσεις των υποψηφίων του που παρέσυραν σε σοβαρές ήττες τους Ρεπουμπλικανούς στις ενδιάμεσες πέρσι, αντιμετωπίζει μια αυξανόμενη κριτική και μείωση της δημοτικότητάς του, ενώ έχει μπροστά του σωρεία δικαστικών ερευνών με άγνωστη προς το παρόν έκβαση για το πολιτικό του μέλλον.

Ο παράγοντας ΝτεΣάντις και η ακροδεξιά ρητορική

Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Ipsos που δημοσιεύτηκε στο Reuters στις 14 Φεβρουαρίου, ο πρώην πρόεδρος συνεχίζει να ηγείται στη ρεπουμπλικανική κούρσα με 43%, ακολουθούμενος από τον (μη επίσημα ακόμη υποψήφιο) ΝτεΣάντις με 31% και τη Χέιλι με 4%. Ωστόσο, έρευνα κοινής γνώμης της Morning Consult που δημοσίευσε το Forbes τη Δευτέρα δείχνει πως ο ΝτεΣάντις θα τα πήγαινε καλύτερα από τον Τραμπ αν κέρδιζε το χρίσμα: θα ερχόταν ισόπαλος με τον Μπάιντεν σε μια προεδρική αναμέτρηση, ενώ ο Τραμπ θα έχανε με 3 μονάδες. Και ενώ το 55% του συνόλου των ψηφοφόρων απορρίπτει τον Τραμπ, το αντίστοιχο ποσοστό για τον ΝτεΣάντις είναι 35%, ενώ ανάμεσα στους Ρεπουμπλικανούς 18% έχει αρνητική άποψη για τον Τραμπ και 9% για τον κυβερνήτη της Φλόριντα.

Οσο οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ανεβαίνουν οι πολιτικές μετοχές του ΝτεΣάντις και οι «μεγάλοι χορηγοί» του προσφέρουν άφθονο χρήμα, ο Τραμπ, με τη στρατιά των ψηφιακών «συμμάχων» του δεν έχει σταματήσει να τον σφυροκοπά, ιδίως μέσα από την πλατφόρμα του κοινωνικής δικτύωσης Truth Social. Μετά το «DeSanctimonious» (υποκριτής), όπως τον αποκάλεσε μέρες πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου, όταν σάρωσε κερδίζοντας με 60% την επανεκλογή του ως κυβερνήτης της Φλόριντα, και τη μετεκλογική απειλή του μέσα από το δίκτυο Fox «Θα πω πράγματα γι’ αυτόν που δεν θα είναι πολύ κολακευτικά – ξέρω γι’ αυτόν περισσότερα από οποιονδήποτε άλλο, εκτός ίσως από τη γυναίκα του», συνέχισε με προσβολές αποκαλώντας τον «Κεφτεδάκιας Ρον» λόγω της εμφάνισής του ή «Κλεισούρας Ρον» επειδή στην αρχή της πανδημίας του κορονοϊού επέβαλε περιορισμούς. Και έπειτα ακολούθησε και ο βρόμικος πόλεμος με πιο πρόσφατο δείγμα τον υπαινιγμό (με «διαρροή» μάλιστα κάποιων φωτογραφιών) για «ανάρμοστη» συμπεριφορά προς ανήλικα κορίτσια όταν ο ΝτεΣάντις ήταν καθηγητής.

Ο 44χρονος ΝτεΣάντις έχει ώς τώρα επιλέξει να αγνοεί τις προκλήσεις του Τραμπ χωρίς να του ανταποδίδει τη χυδαιότητα. «Ασχολούμαι με το να φέρνω αποτελέσματα για τον λαό της Φλόριντα και να δίνω μάχη κατά του Τζο Μπάιντεν. Δεν ξοδεύω τον χρόνο μου προσπαθώντας να σπιλώσω άλλους Ρεπουμπλικανούς», απάντησε όταν του ζήτησαν να σχολιάσει την τελευταία επίθεση του Τραμπ. Μια τακτική μάλλον σοφή, εκτιμά στους New York Times ο Λίαμ Ντόνοβαν, ένας έμπειρος στρατηγιστής των Ρεπουμπλικανών: «Κανένας Ρεπουμπλικανός δεν έχει αναδειχθεί ισχυρότερος έπειτα από μια αντιπαράθεση με τον Τραμπ, έτσι η φυσική τάση είναι να αγνοείς τις επιθέσεις και να αποφεύγεις τη σύγκρουση».

Αντίθετα, ο φιλόδοξος κυβερνήτης επικεντρώνει τις δυνάμεις του στο να εμφανιστεί ως το νέο και αποτελεσματικό πρόσωπο του πολιτιστικού πολέμου κατά της Αριστεράς -περιλαμβανομένων των ακτιβιστών που μάχονται κατά των διακρίσεων φύλου και του ρατσισμού, των αντιφασιστών, των ομοφυλόφιλων- αλλά και της σταυροφορίας για τις «ηθικές αξίες του έθνους». Και είναι αυτή ακριβώς την ατζέντα που ο απόφοιτος του Χάρβαρντ και βετεράνος του Ιράκ θέλει να προωθήσει νομοθετικά σε αυτήν την κοινοβουλευτική σύνοδο που τελειώνει τον Μάιο. Ανάμεσα στα πολλά σχέδια που προωθεί στο τοπικό Κογκρέσο είναι να επιτρέπεται στους πολίτες να οπλοφορούν ελεύθερα, να περιοριστεί το δικαίωμα άμβλωσης στις 12 (ή και στις 6 κατά άλλους) εβδομάδες της κύησης, να επεκταθεί περαιτέρω η απαγόρευση αναφοράς στον σεξουαλικό προσανατολισμό στα σχολεία. Ενώ πρόσφατα ανάγκασε την τοπική Επιθεώρηση Παιδείας να αλλάξει το περιεχόμενο της ύλης σε κάποια από τα μαθήματα Αφροαμερικανικής Ιστορίας. Με αυτά στο ενεργητικό του και τη Φλόριντα ως εργαστήρι της πολιτικής του ατζέντας και εφαλτήριο, αναμένεται να ανακοινώσει την υποψηφιότητά του πιθανόν τον Μάιο.

Ο κυβερνήτης της Φλόριντα προσπαθεί να εμφανιστεί ως ο νεότερος, σοβαρότερος, ευφυέστερος ακροδεξιός κληρονόμος του πρώην μέντορά του, του Τραμπ. Ενας πειθαρχημένος, εργασιομανής, στοχοπροσηλωμένος και αποτελεσματικός πολιτικός, με «συντηρητικό όραμα για το μέλλον της ΗΠΑ». Αλλά όπως απαντά ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Μπόμπι Πάουελ σε όσους νομίζουν πως ο ΝτεΣάντις είναι πιο μετριοπαθής από τον Τραμπ, «καθένας έχει τις διαφορές του, ακόμη και τα δίδυμα αδέλφια, αλλά στο τέλος έχουν το ίδιο DNA. Μια μάχη δηλαδή για μία από τα ίδια».