Τελευταίο τανγκό για το Χαλέπι...

Μεγάλες προσδοκίες συνόδευσαν την τελευταία, κατά πάσα πιθανότητα, πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση του Μπαράκ Ομπάμα με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, που πραγματοποιήθηκε χθες στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του G20 στην ανατολική Κίνα.

Οι μαραθώνιες διαβουλεύσεις των δύο υπουργών Εξωτερικών, Τζον Κέρι και Σεργκέι Λαβρόφ, και οι «θετικές» δηλώσεις των δύο προέδρων δημιούργησαν μια ατμόσφαιρα «συγκρατημένης αισιοδοξίας» για τα αποτελέσματα αυτού του τελευταίου, δυνάμει κοσμοϊστορικού, ραντεβού, όσον αφορά τα δύο μεγαλύτερα αγκάθια στις ρωσοαμερικανικές σχέσεις – τη Συρία και την Ουκρανία.

Ομως τελικά, για τους δικούς του λόγους ο καθένας, Ομπάμα και Πούτιν δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων, και οι ελπίδες εκατομμυρίων ανθρώπων για σταδιακή έστω ειρήνευση στην πολύπαθη Μέση Ανατολή συντρίφθηκαν για πολλοστή φορά υπό το βάρος των μεγάλων συμφερόντων.

Λίγους μήνες πριν από την οριστική αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο, ο Ομπάμα είχε στα χέρια του μια χρυσή ευκαιρία για να διορθώσει το μεγαλύτερο λάθος της εξωτερικής του πολιτικής – την άκρατη υποστήριξη φανατικών τζιχαντιστικών ομάδων με σκοπό την ανατροπή του Μπασάρ αλ Ασαντ και πραγματικό στόχο τη διάλυση των ρωσικών σχεδίων για επιστροφή στη μεσανατολική «σκακιέρα», για πρώτη φορά μετά την πτώση της ΕΣΣΔ.

Μιάμιση ώρα κράτησε το κρίσιμο τετ α τετ των δύο ισχυρότερων πολιτικών στον κόσμο. Τι ειπώθηκε ακριβώς, κανείς δεν ξέρει, αλλά από τις διαρροές φαίνεται πως τη συζήτηση μονοπώλησε το κοινό σχέδιο των δύο υπουργών για άμεση επιβολή εκεχειρίας στο σύνολο της συριακής επικράτειας και άμεση ανθρωπιστική βοήθεια προς τα εκατομμύρια των πολιορκημένων στο Χαλέπι και άλλες περιοχές της χώρας.

Ομως ο «λευκός καπνός» που περίμεναν όλοι δεν βγήκε, αφού οι κρίσιμες εκατέρωθεν υποχωρήσεις και συμβιβασμοί που απαιτούνταν δεν έγιναν ποτέ.

Αγκάθια και πληγές

Μετά τη συνάντηση των δύο ηγετών, ο Ρώσος πρόεδρος ανέφερε πως ένιωσε να υπάρχει «αλληλοκατανόηση και κοινή αντίληψη των προβλημάτων».

Εμφανίστηκε μάλιστα ιδιαίτερα αισιόδοξος και δεν δίστασε να δηλώσει πως Ρωσία και ΗΠΑ μπορεί να φτάσουν «εντός των επόμενων ημερών» σε συμφωνία που «θα μειώσει σημαντικά τις βιαιοπραγίες» στη Συρία, καθώς οι συνομιλίες των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών θα συνεχιστούν τις επόμενες μέρες.

Στην πραγματικότητα, ωστόσο, όλοι κατάλαβαν ότι τα δύο μεγαλύτερα «αγκάθια» -το μέλλον του Ασαντ και των ανθρώπων του στη μετεμφυλιακή Συρία και, πρωτίστως, η τύχη του Χαλεπιού, όπου τις τελευταίες ημέρες οι κυβερνητικές δυνάμεις ανέκτησαν την πρωτοβουλία των κινήσεων, σφίγγοντας πάλι τον κλοιό της πολιορκίας- παραμένουν.

Στις δηλώσεις που έκαναν οι δύο ηγέτες μετά τη συνάντησή τους δεν έλειψαν άλλωστε και τα εκατέρωθεν «καρφιά», τόσο για τη Συρία όσο και για το θέμα της Ουκρανίας και των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία για την εισβολή στην Κριμαία.

Ο Ομπάμα είπε συγκεκριμένα πως παραμένουν τα «χάσματα εμπιστοσύνης» ανάμεσά τους και ότι οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας θα παραμείνουν σε ισχύ έως ότου εφαρμοστεί η εκεχειρία στην Ουκρανία που προβλέπει η συμφωνία του Μινσκ, ιδίως όσον αφορά το παγωμένο «ειδικό καθεστώς» των εξεγερμένων ανατολικών επαρχιών, ενώ ο Πούτιν ξεκαθάρισε πως εάν οι ΗΠΑ επιθυμούν όντως να βελτιωθούν οι σχέσεις με τη Ρωσία, θα πρέπει να άρουν επιτέλους τις κυρώσεις.

Ελλειμμα εμπιστοσύνης

Ο Ομπάμα άφησε ακόμη να εννοηθεί ότι δεν μπορεί να εμπιστευτεί τον Πούτιν στο θέμα της εκεχειρίας στη Συρία όσο αυτός δεν ασκεί την επιρροή του στον Ασαντ για να σταματήσει τις αεροπορικές επιδρομές στο Χαλέπι και άλλες πολιορκημένες από τις δυνάμεις του περιοχές. Ομως ο Πούτιν δεν έχει λόγο από τη μεριά του να βιάζεται όσο ο σύμμαχός του Ασαντ προελαύνει.

Αλλωστε όταν ο Ασαντ προ τριετίας υποχωρούσε σε όλα τα μέτωπα, και οι Ρώσοι εμφανίζονταν διατεθειμένοι ακόμη και να τον «θυσιάσουν» με αντάλλαγμα μια συμφωνία, οι Δυτικοί κώφευαν...

Αυτή τη φορά, η πίεση βαραίνει περισσότερο τον Ομπάμα, που «καίγεται» να παρουσιάσει μια σημαντική διπλωματική ή πολεμική επιτυχία στην αμερικανική κοινή γνώμη πριν από τις κρίσιμες εκλογές του Νοέμβρη, ώστε να σιγουρέψει την επικράτηση της Χίλαρι Κλίντον.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίες και οι «διαρροές» από αμερικανικής πλευράς, σύμφωνα με τις οποίες ο Ομπάμα έθεσε θέμα «κρατικής κυβερνοτρομοκρατίας» από τις ρωσικές υπηρεσίες στο ζήτημα της υποκλοπής εμπιστευτικών e-mails του προεκλογικού επιτελείου της Κλίντον, προκειμένου να ευνοηθεί ο θεωρούμενος ως «ρωσόφιλος» Τραμπ.

Δυστυχώς, το νέο φιάσκο δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν· άλλωστε πρόκειται για ένα μόνο κεφάλαιο στο Μεγάλο Παιχνίδι των «πολέμων δι' αντιπροσώπων» και των διεκδικούμενων σφαιρών επιρροής μεταξύ Ρωσίας και Δύσης -παλαιότερα των Αγγλογάλλων, τώρα των ΗΠΑ- σε ολόκληρη τη γεωπολιτική σκακιέρα της Ευρασίας.

Παιχνίδι που συνεχίζεται εδώ και αιώνες, με υφέσεις και εξάρσεις, όπως και η προσπάθεια της Ρωσίας να προβάλει την ισχύ της στα «θερμά νερά» της Μεσογείου.

Και την τελευταία πενταετία, όπως βέβαια και στο παρελθόν, οι ηγέτες της Ρωσίας και της Δύσης -ακολουθώντας πιστά τα βήματα των προκατόχων τους, από τον Ντισραέλι και τον τσάρο Αλέξανδρο τον Β' μέχρι τον Στάλιν, τον Τσόρτσιλ και τον Ρούζβελτ- έχουν επανειλημμένα αποδείξει πως βλέπουν ολόκληρα κράτη και λαούς σαν πιόνια στο δικό τους ιμπεριαλιστικό, απρόσωπο παιχνίδι εξουσίας, που ξεπερνά και τους ίδιους ως φυσικά πρόσωπα και εντάσσεται σε πολύ πιο μακροπρόθεσμες στρατηγικές.

Και βέβαια τα μακροπρόθεσμα αυτά σχέδια των ισχυρών κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να ανατραπούν από τους άλλους απασφαλισμένους «παίκτες» όπως - το στριμωγμένο από παντού «Ισλαμικό κράτος», που χθες εξαπέλυσε μπαράζ επτά βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας εναντίον κυβερνητικών αλλά και κουρδικών στόχων, με δεκάδες νεκρούς, αλλά και η Τουρκία, που (πιθανότατα σε συνεννόηση με το Κρεμλίνο) εκμεταλλεύεται την παράταση των εχθροπραξιών και την ένοχη σιωπή των Δυτικών «λυκοσυμμάχων» της για να εδραιώσει τη στρατιωτική θέση της στη βόρεια Συρία και να δυναμιτίσει έμπρακτα τα κουρδικά όνειρα για ένα βιώσιμο, ανεξάρτητο κράτος...