Ελπιδοφόρα απεργιακά σκιρτήματα στην Κίνα για μισθούς και συνθήκες εργασίας

Απεργίες από δω κι από 'κει κάνουν την εμφάνισή τους στην Κίνα τους τελευταίους μήνες με αίτημα καλύτερους μισθούς στο ύψος των βιοτικών αναγκών, εξασφαλισμένα εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας με ταυτόχρονη καταπολέμηση της εργοδοτικής αυθαιρεσίας με ευθύνη του κράτους.

Σε μια περίοδο που τα εργοστάσια στην Κίνα έχουν ανάψει φουλ μηχανές, μετά τις διαταραχές που προκάλεσε η πανδημία στην παραγωγή της οικονομικής υπερδύναμης, οι εργαζόμενοι έχουν επιστρέψει σωρηδόν στους χώρους δουλειάς, αλλά οι προβληματικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν παραμένουν απαράλλαχτες.

Φέτος στην Κίνα έχουν ήδη πραγματοποιηθεί τουλάχιστον 130 απεργίες εργοστασίων, υπερτριπλάσιες σε σχέση με το 2022 συνολικά, σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από το China Labor Bulletin (CLB), μια μη κυβερνητική οργάνωση με έδρα το Χονγκ Κονγκ.

Η βάση δεδομένων του CLB είναι βέβαια ελλιπής –σύμφωνα με τη δική της εκτίμηση, καταγράφει περίπου το 5 με 10% όλων των συλλογικών δράσεων των εργαζομένων στην Κίνα. Ωστόσο, ελλείψει επίσημων στατιστικών στοιχείων, το CLB παρέχει το μοναδικό δείγμα των διαφορών και των διαπραγματεύσεων των εργαζομένων με την εργοδοσία σε ολόκληρη τη χώρα.

Στις 17 Μαΐου, μερικές δεκάδες εργαζόμενοι σε εργοστάσιο καθαρισμού αέρα στο Xiamen, μια παράκτια πόλη στην επαρχία Fujian, στη νοτιοανατολική Κίνα, συγκεντρώθηκαν για να απαιτήσουν την καταβολή των δεδουλευμένων τους, όπως είπαν, έπειτα από απαράδεκτες καθυστερήσεις εκ μέρους της εργοδοσίας. Η διαμαρτυρία ήταν ήσυχη, αλλά ήταν μία από τις 30 αντίστοιχες απεργιακές κινητοποιήσεις μόνο τον Μάιο.

Και φέτος, η Κίνα φαίνεται να εισέρχεται σε μια «νέα εποχή» απεργιών εργοστασίων μετά τον Covid, δήλωσε ο Έλι Φρίντμαν, καθηγητής στη σχολή βιομηχανικών και εργασιακών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ στη Νέα Υόρκη.

Για τις περισσότερες απεργίες, η βασική αιτία είναι τα χρήματα. Αν και η οικονομία της Κίνας ανακάμπτει σταδιακά από το χτύπημα που χρειάστηκε κατά τη διάρκεια τριών ετών αυστηρών μέτρων μηδενικής Covid, τα εργοστάσια εξακολουθούν να αγωνίζονται. Και οι επιδεινούμενες πολιτικές σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας αρχίζουν να γίνονται αισθητές στην οικονομία. Σε μια μηνιαία κυβερνητική έρευνα σε 3.000 εργοστάσια σε όλη την Κίνα, και οι 13 δείκτες οικονομικής δραστηριότητας – συμπεριλαμβανομένων των νέων παραγγελιών και τιμών – υποχώρησαν τον Απρίλιο.

Με περιορισμένα χρήματα, πολλά εργοστάσια έχουν καταφύγει στο να μην πληρώνουν εργάτες, να τους πληρώνουν καθυστερημένα ή να βρίσκουν τρόπους να τους απολύουν χωρίς να πληρώνουν απολύσεις, όπως με τη μετεγκατάσταση σε ένα μέρος που οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να ταξιδέψουν για εργασία.

Η Κίνα μπορεί να είναι ένα αυταρχικό κράτος, αλλά οι διαμαρτυρίες ενάντια στα αφεντικά των εταιρειών είναι κοινός τόπος. Παρόλο που σημειώθηκε πτώση τέτοιων περιστατικών κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μικρά, μεμονωμένα περιστατικά για συγκεκριμένα θέματα -συνήθως μη πληρωμή μισθών- είναι πανταχού παρόντα στα πατώματα των εργοστασίων και στα εργοτάξια που τροφοδοτούν την οικονομία της χώρας και του κόσμου.

Πέρυσι, εκατοντάδες εργαζόμενοι στο εργοστάσιο iPhone της Apple του ομίλου τεχνολογίας Foxconn στο Zhengzhou της επαρχίας Henan συγκρούστηκαν με την αστυνομία μετά από ατίθασες διαμαρτυρίες για καθυστερήσεις στις πληρωμές μπόνους.

Η κλίμακα αυτών των διαδηλώσεων και το γεγονός ότι ήρθαν καθώς η χώρα διογκώθηκε από την απογοήτευση για τους περιορισμούς της πανδημίας, τράβηξαν ευρεία προσοχή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Συνήθως όμως τα περιστατικά συγκρατούνται και δεν έχουν καμία σχέση με ένα ευρύτερο εργατικό κίνημα.

Ένα παράδοξο στην καρδιά του κομμουνιστικού καθεστώτος είναι ότι το κόμμα των εργαζομένων δεν ανέχεται τα ανεξάρτητα συνδικάτα.