Συμφωνία για νέες βάσεις των ΗΠΑ στις Φιλιππίνες

«Είμαι βέβαιος ότι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε από κοινού για την υπεράσπιση των κοινών αξιών μας για ελευθερία, δημοκρατία και ανθρώπινη αξιοπρέπεια», διακήρυξε χθες από τη Μανίλα ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Λόιντ Οστιν, έχοντας δίπλα του τον γιο του πρώην δικτάτορα των Φιλιππίνων και νέο, αμφιλεγόμενο πρόεδρο της ασιατικής χώρας, Φέρντιναντ «Μπονγκμπόνγκ» Μάρκος τζούνιορ. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Φιλιππίνες είναι κάτι περισσότερο από σύμμαχοι», επέμεινε ο Λόιντ. Για την ακρίβεια τόνισε: «Είμαστε οικογένεια».

Κωφεύοντας στις καταγγελίες για «κουκούλωμα» των εγκλημάτων της δικτατορίας Μάρκος από τον πρόεδρο-υιό, αλλά και στις διαμαρτυρίες σημαντικού μέρους του πληθυσμού κατά της εκ νέου μετατροπής της χώρας τους σε οιονεί αποικία των ΗΠΑ, ο επικεφαλής του αμερικανικού Πενταγώνου είχε από την πλευρά του κάθε λόγο να πανηγυρίζει. Είχε μόλις οριστικοποιήσει συμφωνία με την ηγεσία της Μανίλας για επέκταση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στο συμμαχικό νησί των Φιλιππίνων. Ετσι, οι δυνάμεις των ΗΠΑ αποκτούν πρόσβαση σε τέσσερα ακόμη στρατόπεδα, πέραν των πέντε όπου έχουν ήδη παρουσία.

Αν και δεν ανακοινώθηκαν οι ακριβείς τοποθεσίες, λέγεται ότι προσφέρουν στην Ουάσινγκτον… «πρώτο τραπέζι» στην παρακολούθηση των κινήσεων της Κίνας, με θέα «πιάτο» τη Νότια Σινική Θάλασσα και την Ταϊβάν. Πρακτικά, η συμφωνία δίνει στις ΗΠΑ πρόσθετο έδαφος για αποτροπή του Πεκίνου. Ενισχύει τη συμμαχική επιρροή τους στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Παρέχει επίσης μια περαιτέρω δικλίδα ασφαλείας στη Μανίλα έναντι της περιφερειακής διαμάχης για τη στρατηγικής σημασίας Νότια Σινική Θάλασσα.

Για τον έλεγχό της ερίζουν διάφορες χώρες της περιοχής. Είναι ωστόσο η Κίνα που έχει αποκτήσει έρεισμα με την κατασκευή 10 βάσεων-τεχνητών νησιών, συμπεριλαμβανομένου ενός εντός της ΑΟΖ των Φιλιππίνων. Σε αυτό το φόντο έκλεισε η χθεσινή συμφωνία Ουάσινγκτον-Μανίλας, που επί της ουσίας αποτελεί επέκταση της Συμφωνίας Διευρυμένης Αμυντικής Συνεργασίας (EDCA), η οποία υπογράφηκε το 2014. Εγγυάται την πρόσβαση των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ σε στρατιωτικές βάσεις των Φιλιππίνων, κοινή εκπαίδευση, μεταφορά εξοπλισμού (εξαιρουμένων των πυρηνικών) και την κατασκευή στρατιωτικών υποδομών.

Τυπικά ωστόσο η αμερικανική στρατιωτική παρουσία δεν θεωρείται μόνιμη στη χώρα. Ούτως ή άλλως, το Σύνταγμα των Φιλιππίνων απαγορεύει τη λειτουργία βάσεων ξένων στρατευμάτων. Οι δε βάσεις που διέθεταν οι ΗΠΑ επί χρόνια στο νησί -από τις μεγαλύτερες εξωχώριες- έκλεισαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 με απόφαση της Γερουσίας των Φιλιππίνων, στον απόηχο της κατάρρευσης της δικτατορίας Μάρκος και ως επίλογος σε ένα «μαύρο» κεφάλαιο.

Οπως αναφέρει το BBC, «η ιστορία της βίας και της κακοποίησης από τα αμερικανικά στρατεύματα εξακολουθεί να αποτελεί ευαίσθητο θέμα» στις Φιλιππίνες. Υπολογίζεται μάλιστα ότι αποχωρώντας από τη νησιωτική χώρα, άφησαν πίσω τους 15.000 παιδιά με μητέρες ντόπιες. Ομως αυτός δεν είναι παρά ένας από τους λόγους που η ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην ασιατική χώρα προκαλεί εντός και εκτός συνόρων αντιδράσεις. Χθες έγιναν διαδηλώσεις στη Μανίλα, μάλιστα με συμβολικό κάψιμο της αμερικανικής σημαίας, την ώρα που το Πεκίνο επέκρινε τη διμερή συμφωνία.

«Οι ΗΠΑ διατηρούν μια νοοτροπία μηδενικού αθροίσματος του Ψυχρού Πολέμου, ενισχύοντας τη στρατιωτική ανάπτυξή τους στην περιοχή», σχολίασε χθες εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ. «Πρόκειται», συμπλήρωσε, «για μια πράξη που κλιμακώνει τις εντάσεις στην περιοχή και θέτει σε κίνδυνο την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα». Αναλυτές πάντως θεωρούν βέβαιο ότι Μάρκος τζούνιορ -που μέχρι πρότινος απειλούσε να πετάξει τους Αμερικανούς έξω από τις Φιλιππίνες- θα συνεχίσει το γεωπολιτικό και οικονομικό του «δίπορτο», επιδιώκοντας παράλληλα καλές σχέσεις με την Κίνα, αλλά και με τη Ρωσία.