Σε τεντωμένο σκοινί η Τυνησία: Διεθνείς αντιδράσεις και φόβοι για «έκρηξη»

Οριακές παραμένουν οι ισορροπίες στην αφρικανική χώρα μετά την αποπομπή κυβέρνησης και πρωθυπουργού από τον πρόεδρο, ο οποίος κατηγορείται για πραξικόπημα. Σε κίνηση μπαίνει ο διεθνής παράγοντας.

Οι εξελίξεις στην Τυνησία είναι ραγδαίες από τις μεγάλες διαδηλώσεις της Κυριακής και μετά, καθώς ο Κάις Σαϊέντ έπαυσε και τους υπουργούς Άμυνας και Δικαιοσύνης, ενώ επέβαλε απαγόρευση νυχτερινής κυκλοφορίας, αλλά και συναθροίσεων για έναν μήνα. Παράλληλα απαγορεύονται οι μετακινήσεις οχημάτων από την μια πόλη στην άλλη.

Ο πρόεδρος αρνείται τις κατηγορίες περί απόπειρας πραξικοπήματος, ωστόσο οι εξελίξεις προκαλούν ανησυχία στην διεθνή κοινότητα μιας και η δημοκρατία στην Τυνησία παραμένει εξαιρετικά εύθραυστη, δέκα χρόνια μετά την Αραβική Άνοιξη.

Η Τυνησία χαρακτηρίζεται από αρκετούς η μοναδική χώρα που προχώρησε σε αληθινή δημοκρατική μετάβαση μετά το κύμα ξεσηκωμών στα αραβικά κράτη, που οδήγησε εν πρώτοις στην πτώση, τον Ιανουάριο του 2011, του αυταρχικού αστυνομικού καθεστώτος του Ζιν Ελ Αμπιντίν Μπεν Αλί.

Ένα βήμα πίσω από τον πρωθυπουργό

Χθες το βράδυ, πάντως, ο Χισάμ Μασίσι επιχείρησε να φανεί ενωτικός, δηλώνοντας ότι θα παραδώσει τα καθήκοντά του σε όποιον επιλέξει ο πρόεδρος για να τον διαδεχθεί, προκειμένου να μην υπάρξει κλιμάκωση της έντασης.

Στην ανακοίνωσή του ο αποπεμφθείς πρωθυπουργός επισήμανε ότι δεν επιθυμεί να αποτελέσει «διασπαστικο στοιχείο» και πως είναι έτοιμος να υπηρετήσει την Τυνησία από οποιοδήποτε πόστο. 

Μπαράζ αντιδράσεων, «φωτιά» στη διπλωματία

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο Άντονι Μπλίνκεν, τηλεφώνησε χθες Δευτέρα στον πρόεδρο της Τυνησίας, τον Κάις Σαϊέντ, για να τον καλέσει να «σεβαστεί τις δημοκρατικές αρχές», μετά την παύση του πρωθυπουργού Χισάμ Μασίσι και την αναστολή της λειτουργίας του κοινοβουλίου από τον αρχηγό του κράτους.

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας παρότρυνε τον Τυνήσιο πρόεδρο να «διατηρήσει ανοικτό διάλογο με όλους τους πολιτικούς παράγοντες και με τον τυνησιακό λαό», ανέφερε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε.

Επίσης «ενεθάρρυνε τον πρόεδρο Σαϊέντ να σεβαστεί τις δημοκρατικές αρχές και τα ανθρώπινα δικαιώματα που αποτελούν θεμέλια της διακυβέρνησης στην Τυνησία».

Ο Άντονι Μπλίνκεν υποσχέθηκε αμερικανική στήριξη στην τυνησιακή οικονομία και στον αγώνα εναντίον της πανδημίας του νέου κορονοϊού, η πορεία της οποίας αποτέλεσε έναυσμα των διαδηλώσεων που ώθησαν τον αρχηγό του κράτους να παύσει τον επικεφαλής της κυβέρνησης και να αναστείλει τις εργασίες της Βουλής.

Νωρίτερα χθες, η διπλωματία των ΗΠΑ κάλεσε την Τυνησία να μην ακυρώσει την εύθραυστη πρόοδο που έχει καταγραφεί στη νεαρή δημοκρατία.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε ότι το προβληματίζει «ιδιαίτερα» η κατάσταση όσον αφορά τα ΜΜΕ στην Τυνησία, μετά το κλείσιμο χωρίς εξήγηση ούτε νομική βάση του γραφείου του τηλεοπτικού δικτύου Αλ Τζαζίρα του Κατάρ στην Τύνιδα.

Πάντως η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, η Τζεν Ψάκι, απέφυγε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο όσον αφορά το ενδεχόμενο οι εξελίξεις στην Τυνησία να χαρακτηριστούν «πραξικόπημα» από την Ουάσινγκτον. Αυτόν ακριβώς τον όρο χρησιμοποίησε αμέσως καταγγέλλοντας τις ενέργειες του αρχηγού του κράτους το μεγαλύτερο κόμμα του τυνησιακού κοινοβουλίου, το ισλαμικό Ενάχντα.

Από πλευράς ΟΗΕ, ο Φαρχάν Χακ, ένας από τους εκπροσώπους του γ.γ. Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε πως τα Ηνωμένα Έθνη καλούν όλα τα μέρη στην Τυνησία «να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, να αποφύγουν τη βία και να διασφαλίσουν ότι η κατάσταση θα παραμείνει ήρεμη».

«Όλες οι διαφωνίες θα πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου», δήλωσε ο Χακ αρνούμενος να σχολιάσει αν τα Ηνωμένα Έθνη κρίνουν την κατάσταση στην Τυνησία ως πραξικόπημα ή όχι.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε από όλους τους πολιτικούς παράγοντες στην Τυνησία να σεβαστούν το Σύνταγμα της χώρας και να αποφύγουν τη βία. «Παρακολουθούμε στενά τις τελευταίες εξελίξεις στην Τυνησία», δήλωσε μια εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Καλούμε όλους τους παράγοντες της Τυνησίας να σεβαστούν το Σύνταγμα, τους θεσμούς του και το κράτος δικαίου. Παράλληλα τους καλούμε να παραμείνουν ήρεμοι και να αποφύγουν κάθε προσφυγή σε βία για να διατηρήσουν τη σταθερότητα της χώρας», ανέφερε η Ευρωπαία αξιωματούχος.

Ο Αραβικός Σύνδεσμος με ανακοίνωσή του ανέφερε πως ο γενικός γραμματέας του Συνδέσμου σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε σήμερα με τον Τυνήσιο ΥΠΕΞ ζήτησε η χώρα να επιστρέψει στη σταθερότητα και στην ηρεμία.

«Ο Αραβικός Σύνδεσμος προτρέπει την Τυνησία να ξεπεράσει γρήγορα την τρέχουσα ταραχώδη φάση, να αποκαταστήσει τη σταθερότητα και την ηρεμία και την ικανότητα του κράτους να εργαστεί αποτελεσματικά να ανταποκριθεί στις φιλοδοξίες και τις απαιτήσεις του λαού», υπογράμμισε η ανακοίνωση.

Αντιδρώντας στις ραγδαίες εξελίξεις το Παρίσι, μέσω του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών ζήτησε σεβασμό του κράτους δικαίου στην Τυνησία και κάλεσε όλες τις πολιτικές πλευρές να αποφύγουν τη βία.

Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε την «έντονη ανησυχία» του, τονίζοντας πως «είναι τώρα σημαντικό να επιστρέψει η συνταγματική τάξη το συντομότερο δυνατό».

Στη Ρωσία, ένας εκπρόσωπος του Κρεμλίνου εξέφρασε την ελπίδα ότι «τίποτα δεν θα απειλήσει τη σταθερότητα και την ασφάλεια του λαού» στην Τυνησία, προσθέτοντας ότι η ρωσική κυβέρνηση «παρακολουθεί» την κατάσταση.

Στην Τουρκία, χώρα σύμμαχο του μεγαλύτερου κόμματος του τυνησιακού Κοινοβουλίου, του ισλαμικού Ενάχντα, ένας εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τόνισε πως η Άγκυρα «απορρίπτει την αναστολή της δημοκρατικής διαδικασίας και την περιφρόνηση στην επιθυμία του λαού για δημοκρατία».

Το τουρκικό ΥΠΕΞ διατύπωσε τη «βαθιά ανησυχία» του για την πορεία των εξελίξεων, ζητώντας να «αποκατασταθεί η δημοκρατική νομιμότητα» προκειμένου να «διατηρηθούν τα δημοκρατικά επιτεύγματα της Τυνησίας».

Στην Αλγερία, το κύριο ισλαμικό κόμμα, Ισλαμικό Κίνημα για την Κοινωνία και την Ειρήνη (MSP) κατήγγειλε σε ανακοίνωσή του ένα «πραξικόπημα ενάντια στο Σύνταγμα και τη λαϊκή βούληση των Τυνήσιων αδελφών μας που εκφράστηκε στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές», καλώντας την αρχές να «υποστηρίξουν τους νόμιμους θεσμούς στην Τυνησία».

Σύμφωνα με ένα tweet της αλγερινής προεδρίας, ο Σαϊέντ συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Αλγερινό ομόλογό του, Αμπντελματζίντ Τεμπούν σχετικά με τις «τελευταίες εξελίξεις στην Τυνησία».

Το σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων SPA μετέδωσε πως ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Τυνήσιο ομόλογό του, του μεταβίβασε την προθυμία του σουνιτικού βασιλείου για ασφάλεια και σταθερότητα στην Τυνησία.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ ζήτησε «να επικρατήσουν οι φωνές της λογικής και να αποφευχθεί οποιαδήποτε κλιμάκωση»

Η Διεθνής Αμνηστία ζήτησε με ανακοίνωσή της από την πρόεδρο Σαϊέντ «σεβασμό και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και της ειρηνικής συνάθροισης».

Εξέφρασε «ανησυχία» μετά από «μια ανησυχητική επιδρομή δυνάμεων ασφαλείας στα γραφεία του (τηλεοπτικού δικτύου) Al-Jazeera στην Τύνιδα» και «απειλές του προέδρου να χρησιμοποιήσει βία εναντίον εκείνων που απειλούν την ασφάλεια του κράτους».

Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα κάλεσαν τις τυνησιακές αρχές «να σεβαστούν την ελευθερία του Τύπου και τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης, καταγγέλλοντας το κλείσιμο των τοπικών γραφείων του Al-Jazeera.