Κλειστές πόρτες για την Ουκρανία

Στη Λατινική Αμερική δεν υπάρχει «συμμαχία προθύμων» σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτό διαπίστωσε από πρώτο χέρι ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς κατά την περιοδεία του σε Χιλή, Αργεντινή και Βραζιλία, όπου εισέπραξε ένα ηχηρό «όχι» από τους ηγέτες και των τριών χωρών στο ζήτημα αποστολής όπλων στο μέτωπο. Αν και βασικό θέμα στην ατζέντα ήταν η σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ Ε.Ε. και Mercosur, της οικονομικής ένωσης χωρών της Νότιας Αμερικής, τέθηκε και το ζήτημα της στήριξης προς την Ουκρανία, στο οποίο όμως συνάντησε κλειστές πόρτες.

Σχετικά πιο «διαλλακτικός» ήταν ο Γκαμπριέλ Μπόριτς, ο αριστερός πρόεδρος της Χιλής που αποτέλεσε τον πρώτο σταθμό της περιοδείας του Σολτς. Ωστόσο, αν και καταδίκασε τη ρωσική εισβολή, ο Μπόριτς αρνήθηκε την αποστολή οπλισμού στο Κίεβο. Προσφέρθηκε, αντίθετα, να προσφέρει στήριξη στην Ουκρανία μετά το τέλος του πολέμου, για παράδειγμα, στον καθαρισμό από τις νάρκες.

Στην Αργεντινή, τον αμέσως επόμενο σταθμό, ο κεντροαριστερός πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες ναι μεν καταδίκασε τον πόλεμο που εξαπέλυσε η Ρωσία και ευχήθηκε να επιτευχθεί σύντομα ειρήνη, ξεκαθάρισε όμως ότι «η Αργεντινή και η Λατινική Αμερική δεν σκέφτονται να στείλουν όπλα ούτε στην Ουκρανία, ούτε σε καμία άλλη χώρα με εμπόλεμη σύρραξη».

Αλλά στη συνάντηση με τον Λούλα στην Μπραζίλια το θέμα πήρε διαστάσεις ανοιχτής διαφωνίας και μάλιστα στο πλαίσιο της κοινής συνέντευξης Τύπου. «Η Βραζιλία δεν ενδιαφέρεται να στείλει πυρομαχικά για να χρησιμοποιηθούν στον πόλεμο μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας» δήλωσε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος, τονίζοντας πως «η Βραζιλία είναι χώρα της ειρήνης. Και γι’ αυτό δεν θέλει καμία συμμετοχή σε αυτόν τον πόλεμο, ούτε καν έμμεσα».

Mερίδιο ευθύνης

Ο Λούλα όμως επεκτάθηκε κι άλλο. «Αν ο ένας δεν θέλει, δεν γίνεται να πάνε δύο σε πόλεμο» είπε στους δημοσιογράφους, υπονοώντας ότι έχει και η Ουκρανία μερίδιο ευθύνης, όπως είχε αναφέρει και σε παλιότερη συνέντευξή του στο αμερικανικό ΤΙΜΕ σχετικά με τον ρόλο του Ζελένσκι. «Πιστεύω επίσης», πρόσθεσε, «ότι θα πρέπει να διευκρινιστούν τα αίτια αυτού του πολέμου. Είναι λόγω του ΝΑΤΟ; Λόγω εδαφικών διαφορών; Για την ένταξη στην Ευρώπη; Ο κόσμος έχει ελάχιστη πληροφόρηση σχετικά με αυτό».

Αν και παραδέχτηκε πως η Ρωσία διέπραξε ένα «κλασικό λάθος» με το να εισβάλει σε ουκρανικό έδαφος, σχολίασε πως καμία πλευρά δεν φαίνεται διατεθειμένη να τελειώσει τον πόλεμο μέσω διαπραγματεύσεων. Ο Λούλα μάλιστα, επαναλαμβάνοντας την άποψή του για μια πολύπλευρη εξωτερική πολιτική που ακολουθούσε και στις δύο προηγούμενες θητείες του, προσφέρθηκε να παίξει διαμεσολαβητικό ρόλο στο πλαίσιο μιας συμμαχίας αδεσμεύτων που εκτός από τη Βραζιλία να συμπεριλαμβάνει την Κίνα, την Ινδία και την Ινδονησία.

Ο Σολτς, φανερά απογοητευμένος, επισήμανε ότι η Ρωσία πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της για να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις, ενώ τόνισε ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία χωρίς τους Ουκρανούς ή παρά τη θέλησή τους.

Θα πρέπει βέβαια να κατάλαβε ότι οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, πέρα από το γεγονός ότι δεν θέλουν να διαταράξουν τις στενές οικονομικές και εμπορικές σχέσεις του με τη Ρωσία, ακολουθούν τη δική τους ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική χωρίς να προσδένονται στο άρμα ούτε της Ευρώπης ούτε των ΗΠΑ. Υπό αυτή την οπτική αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η επίσκεψη του Λούλα στην Ουάσινγκτον και η συνάντησή του με τον Τζο Μπάιντεν στις 10 Φεβρουαρίου.