Νόμπελ Ειρήνης με αντιπολεμικό άρωμα

Ηχηρή αποδοκιμασία της Ρωσίας συνιστά το φετινό Νόμπελ Ειρήνης, το πρώτο που απονέμεται μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Οπως ανακοίνωσε χθες η επικεφαλής της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ, Μπέριτ Ράις-Αντερσεν, το βραβείο μοιράζεται φέτος στα τρία: στον φυλακισμένο Λευκορώσο ακτιβιστή Αλες Μπιαλιάτσκι, στη ρωσική οργάνωση Memorial και στην ουκρανική οργάνωση Center for Civil Liberties (Κέντρο για τις Πολιτικές Ελευθερίες). Και οι τρεις «έχουν κάνει εξαιρετική προσπάθεια να τεκμηριώσουν εγκλήματα πολέμου, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατάχρηση εξουσίας», υπογράμμισε η Ράις-Αντερσεν. «Από κοινού καταδεικνύουν τη σημασία της κοινωνίας των πολιτών για την ειρήνη και τη δημοκρατία».

«Ανήμερα των 70ών γενεθλίων του Πούτιν, το Νόμπελ Ειρήνης απονεμήθηκε σε μια ρωσική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εκείνος έκλεισε, σε μια ουκρανική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που τεκμηριώνει τα δικά του εγκλήματα πολέμου και σε έναν ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχει φυλακίσει ο σύμμαχός του Λουκασένκο», συνόψισε δηκτικά μέσω twitter ο πρώην εκτελεστικός διευθυντής της Human Rights Watch, Κένεθ Ροθ.

«Αυτό το βραβείο δεν απευθύνεται στον πρόεδρο Πούτιν –ούτε για τα γενέθλιά του ή με οποιαδήποτε άλλη έννοια– εκτός από το ότι η κυβέρνησή του, όπως και η κυβέρνηση στη Λευκορωσία, αποτελεί μια αυταρχική κυβέρνηση που καταστέλλει ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», υποστήριξε η επικεφαλής της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ, θέλοντας πάγια (όχι όμως και πετυχημένα κάθε φορά) να τηρεί τα προσχήματα. «Πάντοτε δίνουμε βραβείο για κάτι και σε κάποιον και όχι ενάντια στον οποιονδήποτε», δικαιολογήθηκε.

Μνημονεύοντας «τις τρομερές προσωπικές κακουχίες» που έχει υποστεί ο Αλες Μπιαλιάτσκι και ευχόμενη η τιμητική του βράβευση να μη χειροτερέψει ακόμα περισσότερο «τις πολύ σκληρές συνθήκες» που βιώνει στη φυλακή, η επιτροπή ζήτησε από τη Λευκορωσία να τον απελευθερώσει για να παραστεί στην τελετή απονομής του βραβείου του στις 10 Δεκεμβρίου στο Οσλο. Ο 60χρονος παλαίμαχος ακτιβιστής –που έχει περάσει πολλά χρόνια της ζωής του πίσω από τα σίδερα– συνελήφθη ξανά τον περασμένο Ιούλιο στο πλαίσιο των ατέρμονων επιχειρήσεων καταστολής αντικυβερνητικών διαδηλωτών και αντιπάλων του Αλεξάντερ Λουκασένκο, του λεγόμενου και «τελευταίου δικτάτορα της Ευρώπης».

Σοκ και χαρά για τη βράβευση εξέφρασαν μέλη της εμβληματικής οργάνωσης Memorial, που ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και έχει αγωνιστεί για χιλιάδες πολιτικούς κρατούμενους στη Ρωσία, έκλεισε όμως με δικαστική απόφαση τον Δεκέμβριο στο πλαίσιο της συστηματικής εξουδετέρωσης κάθε ανεξάρτητης επικριτικής φωνής από το καθεστώς Πούτιν. Θερμές ευχαριστίες για την αναγνώριση του έργου τους εξέφρασαν από την πλευρά τους μέλη του ουκρανικού Κέντρου για τις Πολιτικές Ελευθερίες, το οποίο ιδρύθηκε το 2007 και πρωτοστατεί στην τεκμηρίωση εγκλημάτων πολέμου που διαπράττονται στην Ουκρανία.

Ωστόσο, παρά το ξεκάθαρα αντιρωσικό πρόσημο του φετινού βραβείου, το Κίεβο εμφανίστηκε ανικανοποίητο και πικρόχολο, μη κρύβοντας τη δυσφορία του. «Η Επιτροπή Νόμπελ έχει μια ενδιαφέρουσα αντίληψη της λέξης “ειρήνη”, αν εκπρόσωποι δύο χωρών που επιτέθηκαν σε μια τρίτη παίρνουν όλοι μαζί το βραβείο Νόμπελ», ειρωνεύτηκε στο twitter ο προεδρικός σύμβουλος Μιχαΐλο Ποντόλιακ. «Ούτε η ρωσική ούτε η λευκορωσική οργάνωση κατάφεραν να οργανώσουν αντίσταση στον πόλεμο», συμπλήρωσε. «Το φετινό Νόμπελ είναι “φοβερό”»…