«Γαϊτανάκι» επαφών ενόψει της Γενεύης

Με την παραδοχή ότι «δεν μπορεί να υπάρξουν νικητές σε έναν πυρηνικό πόλεμο», ο οποίος «δεν θα πρέπει να αρχίσει ποτέ», τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ -ήτοι οι ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Βρετανία και Γαλλία, όλες τους πυρηνικές δυνάμεις- δεσμεύτηκαν χθες, με κοινή τους δήλωση, για «εμπόδιση της συνέχισης διάδοσης» των πυρηνικών όπλων, ενόσω οξύνονται στους κόλπους τους οι γεωπολιτικές εντάσεις.

Η δημοσιοποίηση της δήλωσης έγινε παραμονή της αναβληθείσας τελικά, λόγω κορονοϊού, διεθνούς διάσκεψης για την αναθεώρηση της σχετικής συνθήκης NPT. Και έρχεται στο προσκήνιο με φόντο το νεο-ψυχροπολεμικό σκηνικό που διαμορφώνεται μεταξύ των ΗΠΑ και της Δύσης από τη μια, της Ρωσίας και της Κίνας από την άλλη.

Στην παρούσα φάση τουλάχιστον, πλέον «καυτό» μέτωπο παραμένει το ουκρανικό, όπου οι εξελίξεις αναμένονται πυκνές με την αρχή του νέου έτους. Κατ’ αρχάς σε διπλωματικό επίπεδο, με άξονα τις αξιώσεις «εγγυήσεων ασφαλείας» από τη Μόσχα, η οποία παράλληλα αφήνει -τεχνηέντως ή μη- να πλανάται στον αέρα το ενδεχόμενο μιας νέας στρατιωτικής εισβολής στα ουκρανικά εδάφη. Προοπτική, έναντι της οποίας η Δύση προειδοποιεί με πρόσθετες «άνευ προηγουμένου» κυρώσεις.

Τα βλέμματα όλων τώρα στρέφονται στις κρίσιμες διαβουλεύσεις μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων, στις 9-10 του μήνα, στη Γενεύη (σε επίπεδο αναπληρωτών ΥΠΕΞ), που θα δώσουν τη «σκυτάλη» στη συνεδρίαση του Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας, στις 12 Ιανουαρίου, και την επομένη στις συνομιλίες στο πλαίσιο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).

Ενόψει αυτών και λίγα 24ωρα μετά τη νέα (δεύτερη μέσα στον τελευταίο μήνα) «ηλεκτρισμένη» τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, την περασμένη Πέμπτη, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν μίλησε τηλεφωνικά χθες τα ξημερώματα και με τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, παρέχοντας στο Κίεβο τις συνήθεις πια, πλην αμφίσημες δυτικές διαβεβαιώσεις.

«Ο πρόεδρος κατέστησε σαφές ότι οι ΗΠΑ, καθώς και οι σύμμαχοι και εταίροι τους, θα απαντήσουν αποφασιστικά εάν η Ρωσία εισβάλει περαιτέρω στην Ουκρανία», ανέφερε χαρακτηριστικά η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι -αν και ο Μπάιντεν έχει ξεκαθαρίσει ότι, σε μια τέτοια περίπτωση, η ανάληψη στρατιωτικής δράσης από την Ουάσινγκτον δεν είναι στο τραπέζι.

Επανέλαβε, δε, τη δέσμευση της Ουάσινγκτον... στα λόγια να μη διαπραγματεύεται επί θεμάτων στρατηγικής που επηρεάζουν την Ευρώπη, χωρίς διαβούλευση με τους συμμάχους της. Επί της ουσίας, ωστόσο, οι τελευταίοι καλούνται τώρα να γίνουν κοινωνοί των διαμειφθέντων στην επικείμενη αμερικανο-ρωσική συνάντηση της Γενεύης.

Τούτων λεχθέντων (και με τους «27» διχασμένους και ως προς το θέμα της λειτουργίας του γερμανο-ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2), ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, αρχίζει σήμερα διήμερη επίσημη επίσκεψη στην Ουκρανία -την πρώτη του για το 2022-, με πρώτο σταθμό τα ταραγμένα ανατολικά εδάφη της και επόμενο το Κίεβο, για διαβουλεύσεις.

«Εκτιμούμε την ακλόνητη υποστήριξη στην Ουκρανία», έγραψε χθες στο Twitter o Ζελένσκι, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μπάιντεν. Αυτή τη φορά, ωστόσο, ο νυν πρόεδρος και πρώην κωμικός απέφυγε κάθε αναφορά στην ενταξιακή προοπτική της χώρας του στην Ε.Ε. ή και στο ΝΑΤΟ (ειδικά η δεύτερη αποτελεί για τη Μόσχα «κόκκινη γραμμή»).

Τυπικά και... επιμελώς, εν τω μεταξύ, το «ακανθώδες» θέμα της Ουκρανίας έμεινε εκτός των επίσημων ανακοινώσεων της Μόσχας και της Αγκυρας για τη νέα τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν οι πρόεδροι Ρωσίας και Τουρκίας, Πούτιν και Ερντογάν, την Κυριακή.

Παρά τον εκνευρισμό του Κρεμλίνου για την παροχή τουρκικού εξοπλισμού στο Κίεβο, συμπεριλαμβανομένων οπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, οι δυο πλευρές δεσμεύτηκαν για ενίσχυση της «αμοιβαίας επωφελούς εταιρικής σχέσης» και της ρωσο-τουρκικής συνεργασίας σε «διεθνή ζητήματα», από τον νότιο Καύκασο έως «τη Συρία και τη Λιβύη».