Στην κοιλάδα και τα χωριά του Σπερχειού ποταμού

Η γέννηση του Σπερχειού ξεκινά από τα ευρυτανικά και φθιωτικά βουνά. Κατά την πορεία του το ποτάμι διαμορφώνει ένα πολυμορφικό τοπίο όπου η ανθρώπινη παρουσία είναι έντονη από τις απαρχές της Ιστορίας. Ο Σπερχειός εκβάλλει στον Μαλιακό Κόλπο, ύστερα από 82 χιλιόμετρα ροής. Εδώ, στις εύφορες όχθες του που περιβάλλονται από αγέρωχα βουνά, οι πρώτοι μόνιμοι οικισμοί εμφανίστηκαν ήδη από την 5η χιλιετία π.Χ. καθιστώντας την περιοχή μία από τις αρχαιότερες κατοικημένες στον ελλαδικό χώρο.

Αφήνοντας πίσω την εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας και μπαίνοντας στον νεότευκτο εθνικό δρόμο Ε65, ο επισκέπτης βγαίνει στην έξοδο προς Καρπενήσι. Μετά από λίγα χιλιόμετρα φτάνει στη βυζαντινή Υπάτη, τη γεωργική Μακρακώμη και τη Σπερχειάδα της Εθνικής Αντίστασης. Με αφετηρία αυτά τα τρία ιστορικά μεγαλοχώρια επιχειρούμε σύντομες ταξιδιωτικές αποδράσεις σε ενδιαφέροντες τόπους που βρίσκονται γύρω από την κοίτη του Σπερχειού, οι οποίοι σπάνια προβάλλονται σε ταξιδιωτικά sites και τουριστικούς οδηγούς.

Μακρακώμη

Η κωμόπολη είναι χτισμένη στις όχθες του Σπερχειού και οφείλει το όνομά της στην αρχαία πόλη των Αινιάνων, «Μακρά Κώμη», υπολείμματα της οποίας διακρίνονται ακόμα στο κοντινό ύψωμα του Προφήτη Ηλία. Η Μακρακώμη είναι σήμερα το γεωργικό και κτηνοτροφικό κέντρο της περιοχής και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αφετηρία για πολλές αξιόλογες εκδρομές. Σε αυτές περιλαμβάνονται τα παραποτάμια τοπία του Σπερχειού και τα ορεινά συγκροτήματα της Οίτης, του Βελουχιού, των Αγράφων, αλλά και το Καρπενήσι, το οποίο απέχει μόλις 45 χιλιόμετρα.

Αξίζει να επισκεφθείτε τον οικισμό Αρχάνι (6 χλμ.) με τα πλατάνια και τα τρεχούμενα νερά, καθώς και το Πλατύστομο (4 χλμ.) όπου αναβλύζουν οι ιαματικές πηγές, γνωστές από την αρχαιότητα και ιδανικές για ποσιθεραπεία. Στο χωριό Καστρί, εκτός από τα εντυπωσιακά παραποτάμια δάση, θα δείτε υπολείμματα κάστρου. Τέλος, στο χωριό Ασβέστι (7 χλμ. από τη Μακρακώμη) θα αναζητήσετε το μικρό τοξωτό πέτρινο γεφύρι.

🔺 Στο χωριό θα βρείτε ξενώνες, καφέ και τις ρουμελιώτικες ταβέρνες «Πιθάρι» και «Κολοτούμπας». Επίσης, εδώ λειτουργούν κρεοπωλεία με ντόπια κρέατα, χειροποίητα λουκάνικα και καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα. Στη Μακρακώμη υπάρχουν ακόμα παραδοσιακοί φούρνοι που ψήνουν με ξύλα, αλλά και ένας φούρνος ανοιχτός όλο το εικοσιτετράωρο!

Σπερχειάδα

Από τη Μακρακώμη, περνώντας τη γέφυρα του Σπερχειού, φτάνουμε στην κωμόπολη της Σπερχειάδας, χτισμένη στους πρόποδες του βουνού Γουλινάς σε υψόμετρο 250. Η Σπερχειάδα έχει μόνιμο πληθυσμό 2.500 κατοίκους, απέχει 35 χιλιόμετρα από τη Λαμία και 45 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι. Το 1944, οι Γερμανοί, στο πλαίσιο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων που είχαν σκοπό να καθυποτάξουν το ισχυρό αντάρτικο του ΕΛΑΣ και να κλονίσουν το φρόνημα των ντόπιων που τον υποστήριζαν, έκαψαν τη Σπερχειάδα καταστρέφοντας τα περισσότερα από τα παλιά πετρόκτιστα αρχοντικά και ανατινάζοντας τον παλαιό ναό του Αγίου Νικολάου. Σήμερα, το χωριό διαθέτει Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο αξίζει να επισκεφθείτε (πληροφορίες Δήμος Μακρακώμης, τηλ. 22363 50200).

Μόλις 2 χιλιόμετρα έξω από τη Σπερχειάδα βρίσκεται η θρυλική «Καλύβα του Στεφανή» που έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό, διατηρητέο μνημείο. Εδώ, τον Μάιο του 1942 ο Αρης Βελουχιώτης συναντήθηκε με ντόπιους, αποφασίζοντας την ένοπλη αντίσταση κατά των Γερμανών, Ιταλών και Βούλγαρων κατακτητών. Από την καλύβα αυτή ξεκίνησε η θρυλική πορεία προς το Κρίκελλο, τη Δομνίστα και τα ευρυτανικά βουνά.

Οδικώς αξίζει να πάτε μέχρι το όμορφο χωριό Ανω Καλλιθέα (8 χλμ.) και από εδώ να ακολουθήσετε την πεζοπορική διαδρομή που οδηγεί στην κορυφή του άγνωστου, αλλά υπέροχου βουνού Γουλινάς (1.459 μέτρα) απ’ όπου θα απολαύσετε την κοιλάδα του Σπερχειού, τα βουνά Οθρυς, Βελούχι και τη μακρόστενη κορμοστασιά της Οίτης. Αν ο καιρός το επιτρέπει και έχετε διάθεση για ορεινές περιπλανήσεις, κορυφαία σε φυσική ομορφιά θεωρείται η διαδρομή από τη Σπερχειάδα προς το ορεινό χωριό Γαρδίκι (25 χλμ.) που ξετυλίγεται σε υψόμετρο 1.100, μέσα σε μια θάλασσα από έλατα.

🔺 Στη Σπερχειάδα μπορείτε να μείνετε στον ξενώνα που λειτουργεί χωρίς να έχετε έννοια για φαγητό αφού υπάρχουν και ταβέρνες.

Υπάτη

Ακολουθώντας την εσωτερική διαδρομή από τη Σπερχειάδα, εύκολα φτάνουμε στην Υπάτη (15 χιλιόμετρα), χτισμένη στις παρυφές της Οίτης, σε υψόμετρο 400. Η Υπάτη θεωρείται το «μπαλκόνι» της κοιλάδας του Σπερχειού. Στη θέση της σημερινής κωμόπολης βρισκόταν η αρχαία πόλη Υπατα. Στα βυζαντινά χρόνια άκμασε η πόλη Νέαι Πάτραι, ενώ κατά τη φραγκοκρατία αποτέλεσε διοικητικό κέντρο του Καταλανικού Δουκάτου Αθηνών και Νέων Πατρών. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας μετονομάστηκε σε Πατραζίκ.

Στην Υπάτη θα επισκεφθείτε το βυζαντινό κάστρο, τον καταρράκτη και τον νερόμυλο Ματσούκα, ενώ οι σημαντικές βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες της περιοχής αξίζουν την προσοχή σας. Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το Βυζαντινό Μουσείο της Υπάτης.

Κάτω από την Υπάτη βρίσκονται τα Λουτρά Υπάτης όπου θα βρείτε επίσης καφέ, εστιατόρια και ξενοδοχεία. Για τους λάτρεις της πεζοπορίας προτείνεται το μονοπάτι που οδηγεί στον καταρράκτη του φαραγγιού Ροδόκαλο. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε τη Μονή Αγάθωνος (στη μέση περίπου της διαδρομής Σπερχειάδας-Υπάτης). Ηγούμενος της μονής έως το 2004 ήταν ο αρχιμανδρίτης Γερμανός, που δεν είναι άλλος από τον θρυλικό «παπα- Ανυπόμονο», στενό συνεργάτη του Αρη Βελουχιώτη.

🔺 Στο χωριό λειτουργεί ο ξενώνας και η πολύ καλή ταβέρνα «Χάνι του Ζιάκα».

Διαμονή

Μακρακώμη

● «Λείριο», τηλ. 22360 24144. Σύγχρονος ξενώνας στην είσοδο της πόλης, κοντά στις όχθες του Σπερχειού ποταμού, ιδανικός για οικογένειες.

Σπερχειάδα

● «Γόργιανη», τηλ. 22360 44800. Κατόπιν συνεννόησης οργανώνονται δραστηριότητες, όπως πεζοπορία και ποδηλασία.

Υπάτη

● «Αρχοντικό του Ζιάκα», τηλ. 22310 98080. Το ξενοδοχείο βρίσκεται σε σημείο με πανοραμική θέα στην κοιλάδα του Σπερχειού.

📍 www.viewsofgreece.com