Φτάσαμε τα 300 τεύχη!

Τα κόμικς είναι μια τέχνη με τεράστιες αφηγηματικές και εικαστικές δυνατότητες και μεγάλη δυναμική. Μπορεί να καθυστέρησε η αναγνώρισή τους στην Ελλάδα και η αποδοχή τους από μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού αλλά… ποτέ δεν είναι αργά. Η κρίση στον διεθνή Τύπο τα τελευταία χρόνια σε συνδυασμό με την ελληνική οικονομική κρίση είχε αποτέλεσμα να μειωθούν τα ειδικά περιοδικά των κόμικς και οι σελίδες που τα φιλοξενούσαν σε εφημερίδες και περιοδικά ποικίλης ύλης. Οι καλλιτέχνες που τα δημιουργούν όμως είναι παρόντες και πολλαπλασιάζονται διαρκώς, εκθέτοντας τα έργα τους, βρίσκοντας εκδότες ή αυτοεκδίδοντάς τα και συμμετέχοντας σε κάθε είδους εκδηλώσεις.

Στη χώρα μας παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μια υπερπαραγωγή κόμικς από εκατοντάδες νέους δημιουργούς η οποία συνδυάζεται με τη διεξαγωγή πολλών συνεδρίων, εκθέσεων, πανεπιστημιακών μαθημάτων και φεστιβάλ σε πολλές πόλεις που εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στα κόμικς και φέρνουν σε επαφή τους καλλιτέχνες με το κοινό.

Στο πλαίσιο αυτό, ξεκινούσαμε πριν από έξι χρόνια το «Καρέ Καρέ». Προσδοκία μας δεν ήταν να φέρουμε την επανάσταση· πώς θα μπορούσαμε σε μόλις τέσσερις σελίδες κάθε εβδομάδα; Θέλαμε, όμως, να είμαστε συνεπείς και τίμιοι. Να φιλοξενήσουμε στον μικρό μας χώρο ποιοτικά έργα κορυφαίων δημιουργών και να καλύψουμε δημοσιογραφικά και κριτικά, όσο το δυνατόν με πληρότητα, τουλάχιστον την ελληνική παραγωγή, ρίχνοντας ματιές και σε όλα όσα συμβαίνουν διεθνώς. Και παράλληλα να μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε σε μια πολιτική εφημερίδα εν μέσω μιας βαθιάς οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής κρίσης.

Η πρώτη μεγάλη σειρά κόμικς που δημοσιεύσαμε ήταν «Η Μέρα της Κρίσης», στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από πενήντα δημιουργοί και κυκλοφόρησε ήδη σε ενιαία έκδοση στην Ιταλία ενώ προγραμματίζονται και άλλες εκδόσεις. Συνεχίσαμε με «Το Λεξικό της Κρίσης» με την εναλλαγή συγκεκριμένων δημιουργών στη φιλοτέχνηση των λημμάτων του, μια ομάδα που εδώ και καιρό αποτελείται σταθερά από τους Θανάση Πέτρου, Περικλή Κουλιφέτη, Γιάννη Αντωνόπουλο και Γαβριήλ Παγώνη. Παράλληλα συνεργαστήκαμε με κορυφαίους δημιουργούς (Τόμεκ, Σπύρος Δερβενιώτης, Τάσος Μαραγκός, Κώστας Κυριακάκης, Εκτορας, Πέτρος Χριστούλιας, Σταύρος Ντίλιος, Γαβριήλ Παγώνης) σε μόνιμη βάση και με δεκάδες άλλους περιστασιακά. Και πάντα στο υψηλότερο επίπεδο. Ο χώρος μας μπορεί να είναι περιορισμένος αλλά οι σελίδες μας θα είναι πάντα ανοιχτές σε νέες ιδέες, σε νέες προτάσεις.

Το πρώτο τεύχος

Το «Καρέ Καρέ» ξεκίνησε να δημοσιεύεται στην «Εφημερίδα των Συντακτών» στις 5 Απριλίου του 2014. Στο editorial μας γράφαμε τότε: «Τα κόμικς, τουλάχιστον αυτά που φιλοδοξούμε να δημοσιεύσουμε, επιδιώκουν να σπάσουν τα καρέ, τα έργα να γίνουν ένα με τα πάρεργα και τον κόσμο εκεί έξω. […] Τα κόμικς ήταν και είναι τέχνη “συλλογική”, υπό την έννοια της εγγενούς απεύθυνσής της σε πλατύ κοινό που, ωστόσο, την απολαμβάνει μοναχικά. Και ταυτόχρονα τέχνη αφηγηματική. Τέχνη που στήνει ιστορίες και τις εξελίσσει καρέ καρέ. […] Φιλοδοξία του “Καρέ Καρέ” είναι να συναντήσει αναγνώστες και αναγνώστριες, καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες, που αντί να τρομάζουν εγκλωβισμένοι στα δικά τους καρέ, θα συνδιαμορφώσουν το πρώτο καρέ μιας νέας αφήγησης που ακόμα δεν έχει γραφτεί».

Κεντρικό θέμα του πρώτου τεύχους, με τίτλο «Γιορτάζοντας την Ενατη Τέχνη», ήταν το μεγάλο, ετήσιο Φεστιβάλ του Comicdom, στο οποίο από τότε η «Εφ.Συν.» είναι χορηγός επικοινωνίας. Στη στήλη «Μια εικόνα (…) λέξεις», που τότε ήταν ακόμα μικρούλα αλλά πάντα με παράξενες λεπτομέρειες από την ιστορία των κόμικς, δυο αεροπλάνα πλησίαζαν απειλητικά τους Δίδυμους Πύργους στο «Χρονικό της Βίας» των John Wagner – Vince Locke, που είχε δημοσιευτεί τέσσερα χρόνια πριν το τραγικό γεγονός συμβεί στην πραγματική ζωή.

Στην πρώτη σελίδα οι Σταύρος Ντίλιος – Γαβριήλ Παγώνης ξεκινούσαν τη σουρεαλιστική σειρά «Σπαλτς!» με τίτλο που ήταν ακόμα και αυτός ανορθόδοξος, ο Θανάσης Πέτρου εγκαινίαζε στην τρίτη σελίδα τη σειρά «Η Μέρα της Κρίσης», που ολοκληρώθηκε έναν χρόνο αργότερα με τη συμμετοχή περισσότερων από πενήντα δημιουργών, ο Τάσος Μαραγκός στην τέταρτη σελίδα ξεκινούσε τα «Αδέσποτα Σκίτσα» με τους παπάδες, τους μπάτσους, τους χρυσαυγίτες και τους Αδώνιδες αυτού του τόπου να είναι οι σταθεροί αρνητικοί πρωταγωνιστές και ο Σπύρος Δερβενιώτης περιέγραφε με χιούμορ τη λειτουργία των, όχι αγγελικά πλασμένων, εφημερίδων επί εποχής μνημονίων στη σειρά του «Εφημερίδα: Οδηγίες Χρήσης».

Τα «ειδικά» τεύχη

Κάθε έντυπο προσπαθεί πάντα να τηρήσει μια σχετικώς μόνιμη και σταθερή μορφή και ροή των περιεχομένων του ώστε να γίνεται οικείο στους αναγνώστες του. Υπάρχουν, ωστόσο, και οι εξαιρέσεις, τα ειδικά τεύχη, τα αφιερώματα, τα θέματα ξεχωριστών περιστάσεων κ.λπ. Στο «Καρέ Καρέ» δεν ξεχνάμε το αφιέρωμα με τίτλο «Ο Τιτέφ στον Πόλεμο» (τεύχος 76), όταν και αναδημοσιεύσαμε ολόκληρο το κόμικς του Ελβετού Zep με πρωταγωνιστή τον πιτσιρικά Τιτέφ σε μια ιστορία εντελώς ξένη από το σύνηθες κλίμα των παιδικών περιπετειών του. Ο Τιτέφ «βρέθηκε» εν μέσω πυρών και βομβαρδισμών, είδε τον μπαμπά του και συμμαθητές του να σκοτώνονται, αντιμετώπισε συρματοπλέγματα που εμπόδισαν τη διαφυγή του από τον πόλεμο, σε μια ιστορία που είχε σκοπό να κάνει τους ασφαλείς αναγνώστες και εκ του ασφαλούς επικριτές των προσφύγων να (ξανα)σκεφτούν τι σημαίνει πόλεμος.

Εξίσου σημαντικό ήταν για εμάς και το αφιέρωμα (τεύχος 100) στο έργο της οργάνωσης «Stop Mare Mortum» που καλεί δημιουργούς από όλο τον κόσμο να φιλοτεχνήσουν πίνακες, γελοιογραφίες και κόμικς με στόχο να συγκεντρωθούν τόσα έργα τέχνης όσοι και οι νεκροί μετανάστες στα νερά της Μεσογείου και να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες απέναντι στην απάνθρωπη αντιμετώπιση που επιφυλάσσει η Ευρώπη στους ξεριζωμένους των πολέμων.

Στο τεύχος 12 κεντρικό μας θέμα ήταν «Οι ρίζες και το παρόν του ελληνικού φασισμού» με αφορμή το αφιέρωμα του γαλλικού περιοδικού La Revue Dessinee στη Χρυσή Αυγή. Η εφημερίδα μας ανατύπωσε το κόμικς των Sylvain Ricard και Damien Vidal σε επιμέλεια του Δημήτρη Κουσουρή και το έδωσε δωρεάν στους αναγνώστες ως μια ελάχιστη συνεισφορά στον σύγχρονο αντιναζιστικό αγώνα. Μια αντίστοιχη προσπάθεια ενάντια στη λογοκρισία ήταν η ανατύπωση του τεύχους του περιοδικού «Charlie Hebdo», που κυκλοφόρησε μετά την επίθεση στα γραφεία του από φανατικούς ισλαμιστές με αποτέλεσμα τον θάνατο 12 ανθρώπων, μεταξύ των οποίων βρίσκονταν και πέντε σκιτσογράφοι. Με επίκεντρο το έργο του Georges Wolinski, που έπεσε θύμα της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, δημοσιεύσαμε το αφιέρωμα (τεύχος 41) με τίτλο «Ούτε με Σφαίρες».

Από το «Καρέ Καρέ» αποχαιρετήσαμε και άλλους δημιουργούς που έφυγαν από κοντά μας, όπως τον κορυφαίο Γιάννη Ιωάννου («Τρίτος Δρόμος ήταν και Πέρασε», τεύχος 260), τον ρηξικέλευθο Χρήστο Δημητρίου που μας είχε τιμήσει με μια «Ημέρα της Κρίσης», τον Κούλη Αγγελόπουλο με τις μοναδικές ιδέες και την ατέλειωτη δημιουργικότητά του.

Αν και απαραίτητα, τα παραπάνω είναι δυσάρεστα θέματα. Στα «χαρούμενά» μας συγκαταλέγονται οι πολλές συνεντεύξεις με καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό (Dave Gibbons, Don Rosa, Altan, Tanino Liberatore, Zerocalcare, JP Ahonen, Edward Ross, Soloup, Δημήτρης Βανέλλης, Μιχάλης Διαλυνάς, Τάσος Αναστασίου, Βαγγέλης Χατζηδάκης, Πάνος Ζάχαρης, Θανάσης Καραμπάλιος,κ.ά.), η συνεργασία μας με ορισμένα από τα μεγαλύτερα φεστιβάλ κόμικς της Ελλάδας και η παρουσία μας αλλά και οι παρουσιάσεις που κάνουμε σε όλα (Comicdom, Athens Con, Comic Con, Φεστιβάλ Εφαρμοσμένων Τεχνών, Drama Comics, Cretan Con, Comic n’ Play, Με Πενάκι και Σκαπάνη, LA Festival κ.ά.), η δυνατότητά μας να γράφουμε για έργα τέχνης σπουδαίων δημιουργών! Η ελληνική σκηνή των κόμικς έχει τεράστια δυναμική. Το «Καρέ Καρέ» υπόσχεται να προβάλει αυτήν τη σκηνή και να αποτελεί ενεργό μέλος της.

Ο μεγάλος Καλαϊτζής

Είμαστε περήφανοι για όλους τους συνεργάτες μας από το πρώτο τεύχος μέχρι σήμερα. Μας τιμούν με τα πρωτότυπα έργα τους, με το ξεχωριστό χιούμορ τους, με την πολιτική τους ματιά στα πράγματα και δίνουν στο «Καρέ Καρέ» τον χαρακτήρα του. Η μεγαλύτερη τιμή για μας ήταν όμως ότι σε αυτές εδώ τις σελίδες δημοσιεύτηκαν τα τελευταία κόμικς του αγαπημένου φίλου και πρωτεργάτη στη δημιουργία της «Εφ.Συν.», Γιάννη Καλαϊτζή! Ο Γιάννης υποστήριξε το «Καρέ Καρέ» από την πρώτη κιόλας σκέψη για την υλοποίησή του, μας έδωσε τις συμβουλές του, μοιράστηκε μαζί μας τις εμπειρίες του και δημιούργησε μια, μικρής διάρκειας αλλά τεράστιας ποιότητας -όπως όλα του τα έργα- σειρά. Οι «Μπον και Βιβέρ», δυο πένητες αλλά πνευματώδεις περιπλανώμενοι κλοσάρ, φιλοσόφησαν περί των ανθρωπίνων και, ειδικότερα, περί λεπτών γεύσεων, φινέτσας και καλοπέρασης δίπλα σε κάδους σκουπιδιών και βρόμικα πεζοδρόμια μιας όζουσας και πάντα ρυπαρής Αθήνας. Τις μέρες αυτές συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια από τον θάνατο του Γιάννη Καλαϊτζή και δεν έχει σταματήσει ούτε μέρα να μας λείπει. Θα τον θυμόμαστε πάντα με αγάπη και σεβασμό για την καλοσύνη του, την αγάπη του, την ευρυμάθειά του, το τεράστιο ταλέντο του, τις βλάσφημες γελοιογραφίες του και τα πρωτοποριακά, μοναδικά, διονυσιακά του κόμικς.