FAO: Χάνεται η μεσογειακή διατροφή

Ο εξαστισμός, οι μονοκαλλιέργειες, η εξάντληση των φυσικών πηγών, η απώλεια των παραδοσιακών γνώσεων και οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες με τη εισαγωγή «ξένων» τροφών, έχουν συμβάλλει στον ταχύτατα αυξανόμενο κίνδυνο να χαθεί η μεσογειακή διατροφή, παρά τις κατά γενική ομολογίες ωφέλειές της για την υγεία.

Σε έρευνα που παρουσίασε στην Παγκόσμια Έκθεση στο Μιλάνο ο Οργανισμός Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), η μεσογειακή διατροφή, η λεγόμενη και «κρητική διατροφή», χάνεται σταδιακά από τη Μεσόγειο, με αποτέλεσμα να έχουμε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως παχυσαρκία και χρόνιες ασθένειες.

Διατροφική μετάβαση

Σύμφωνα με τον FAO, «η περιοχή της Μεσογείου υφίσταται μια διατροφική μετάβαση», καθώς απομακρύνεται από τις πανάρχαιες διατροφικές συνήθειες που θεωρούνται εδώ και πολύ καιρό το πρότυπο για μια ζωή με καλή υγεία. Η μεσογειακή διατροφή έχει αποδειχθεί από επιστημονικές μελέτες ότι προλαμβάνει τις καρδιαγγειακές παθήσεις, διότι αποτελείται κατά κύριο λόγο από φρούτα, λαχανικά, άπαχο κρέας, ψάρι και ελαιόλαδο, αντί για ζωικά λίπη. Σύμφωνα με τον Αλεξάντρ Μέιμπεκ, συντονιστή του προγράμματος Βιώσιμων Διατροφικών Συστημάτων του Οργανισμού, «η μεσογειακή διατροφή είναι θρεπτική, καλά ενσωματωμένη στους τοπικούς πολιτισμούς, σέβεται το περιβάλλον και ευνοεί τις τοπικές οικονομίες».

Ωστόσο, εισάγονται ολοένα και περισσότερα προϊόντα από άλλες περιοχές και το αγροτικό τοπίο μεταμορφώνεται από τις μονοκαλλιέργειες, τα παραδοσιακά διατροφικά συστήματα υφίστανται τις επιπτώσεις της τροποποίησης των διατροφικών συνηθειών. Ταυτόχρονα, η παγκοσμιοποίηση, οι εμπορικές συναλλαγές ειδών διατροφής και η αλλαγή του τρόπου ζωής, κυρίως η αλλαγή του ρόλου των γυναικών στην κοινωνία, μεταβάλλουν τις καταναλωτικές συνήθειες στη Μεσόγειο.

Υποσιτισμός και παχυσαρκία

Επίσης παρουσιάζεται και το φαινόμενο, «ενώ ο υποσιτισμός μαστίζει πάντα τις νότιες περιοχές της Μεσογείου, οι χώρες της περιοχής να αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερο τη μάστιγα της παχυσαρκίας», ιδίως στα παιδιά. Σύμφωνα με την έκθεσή, που συντάχθηκε σε συνεργασία με το Διεθνές Κέντρο Ανωτέρων Μεσογειακών Αγρονομικών Σπουδών (CIHEAM), η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών σε όλη τη Μεσόγειο έχει πολλές αρνητικές συνέπειες: χρόνιες ασθένειες, παχυσαρκία, αναπηρίες αλλά και πρόωρο θάνατο.

Επιπλέον, οι εκτιμήσεις των ειδικών αναφέρουν ότι μόνο το 10% των παραδοσιακών ποικιλιών φυτών καλλιεργούνται ακόμη σήμερα στην περιοχή της Μεσογείου. Ο τουρισμός, ο εντεινόμενος εξαστισμός, η εξάντληση των φυσικών πηγών και η απώλεια των παραδοσιακών γνώσεων συμβάλλουν στον ταχύτατο περιορισμό της γενετικής ποικιλομορφίας των φυτών και των ζώων σε όλη τη Μεσόγειο, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο την υγεία των ανθρώπων όσο και τη βιοποικιλότητα.