Annabel: το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που έμαθε να μιλά με τρόπο ανθρώπινο

Αραγε ένα υπολογιστικό δίκτυο μπορεί να μάθει να επικοινωνεί μαζί μας σε μια ανθρώπινη γλώσσα και μάλιστα με τρόπο παρόμοιο με αυτόν ενός ανθρώπινου εγκεφάλου;

Στο ερώτημα αυτό, που εδώ και χρόνια ταλανίζει τους ερευνητές της τεχνητής νοημοσύνης, φαίνεται να απαντά θετικά μια πολύ ενδιαφέρουσα ιταλοβρετανική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο τελευταίο τεύχος του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού «PLOS ONE».

Δύο στενά συνεργαζόμενες ερευνητικές ομάδες, η μια στο Πανεπιστήμιο του Σάσαρι στην Ιταλία και η δεύτερη στο Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ στη Βρετανία, ένωσαν τις πολυετείς προσπάθειές τους και τελικά κατάφεραν να δημιουργήσουν το πρώτο τεχνητό μοντέλο που είναι ικανό να μαθαίνει μια ανθρώπινη γλώσσα χωρίς να διαθέτει εξ αρχής ένα πρόγραμμα επεξεργασίας των γλωσσικών πληροφοριών.

Με άλλα λόγια, μπορεί να μαθαίνει να επικοινωνεί στοιχειωδώς όπως κάνει ο ανθρώπινος εγκέφαλος ενός παιδιού!

Πρόκειται για ένα υπολογιστικό δίκτυο που αποτελείται από 2 εκατομμύρια τεχνητούς «νευρώνες» συνδεδεμένους μεταξύ τους, στο οποίο οι ερευνητές, όπως συνηθίζεται, έδωσαν ένα ανθρώπινο όνομα.

Το βάπτισαν Annabel (Artificial Neural Network with Adaptive Behavior Exploited for Language Learning).

Το συγκεκριμένο δίκτυο διαθέτει μια αρκετά περίπλοκη αρχιτεκτονική που από την πρώτη στιγμή σχεδιάστηκε για να μπορέσουν οι ερευνητές να αναπαραγάγουν, δηλαδή να «προσομοιώσουν», μέσω ενός πολύ ισχυρού υπολογιστή τα όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα σχετικά με τη γνωστική διαδικασία που ακολουθεί ο εγκέφαλος ενός μικρού παιδιού όταν μαθαίνει να επεξεργάζεται την ανθρώπινη γλώσσα.

Το Annabel κατασκευάστηκε στην Ιταλία χάρη στη συνεργασία δύο διακεκριμένων Ιταλών ερευνητών, του Bruno Golosio από το Πανεπιστήμιο του Σάσαρι και του Angelo Cangelosi από το Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ.

Και αν αναλογιστεί κανείς τις εξαιρετικές δυσκολίες που συναντούν οι επιστήμονες για να μελετήσουν αυτές τις γνωστικές διαδικασίες στον ανθρώπινο εγκέφαλο, η υλοποίηση αυτού του τεχνητού δικτύου αποτελεί μια πολύ σημαντική πρόοδο.

«Είναι ένα είδος τεχνητού εγκεφάλου που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε πώς αναδύονται οι γλωσσικές μας ικανότητες από τις νευρωνικές διεργασίες που συμβαίνουν στον εγκέφαλό μας», όπως δήλωσε ο Bruno Golosio.

Τι μπορούν να κάνουν οι τεχνητοί «νευρώνες»;

Μολονότι το Annabel διαθέτει μόνο 2 εκατομμύρια «νευρώνες», ελάχιστους δηλαδή σε σύγκριση με τα 100 δισεκατομμύρια νευρώνες του ανθρώπινου εγκεφάλου, μπορεί ήδη να μαθαίνει -από μόνο του!- κάποιους στοιχειώδεις γλωσσικούς και συντακτικούς κανόνες ώστε να απαντά στις ανθρώπινες ερωτήσεις με ένα ρεπερτόριο 500 φράσεων, οι οποίες δεν υπήρχαν εξ αρχής στο πρόγραμμά του.

Μάλιστα οι ειδικοί συγκρίνουν τις δυνατότητες αυτού του τεχνητού εγκεφάλου να μαθαίνει συνεχώς νέα ρήματα, επίθετα, ουσιαστικά ή νέες φράσεις, με τις γλωσσικές ικανότητες ενός παιδιού τεσσάρων ετών!

Και προφανώς πρόκειται μόνο για το πρώτο βήμα, διότι το Annabel μπορεί να αναπτυχθεί και να διευρύνει τις στοιχειώδεις, για την ώρα, γλωσσικές του ικανότητες.

Για να συμβεί όμως αυτό θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των «νευρώνων», δηλαδή των μονάδων υπολογιστικής επεξεργασίας που διαθέτει. Και αυτό ακριβώς θα κάνουν οι ερευνητές στο άμεσο μέλλον.

Οι προοπτικές όμως δεν εξαντλούνται στην αναπαραγωγή των γλωσσικών μας ικανοτήτων. Φανταστείτε τις δυνατότητες ενός ρομπότ που μπορεί να βλέπει και να κινείται αν συνδεθεί με έναν τεχνητό εγκέφαλο που είναι ικανός να μαθαίνει να μιλά και να αναπτύσσει τις νοητικές του ικανότητες.