Εξατομικευμένη θεραπεία μπορεί να αλλάξει τον τρόπο αντιμετώπισης του καρκίνου

Μία νέα βρετανική μελέτη προκαλεί αισιοδοξία στους επιστήμονες για την μελλοντική διάγνωση και καταπολέμηση του καρκίνου. 

Ειδικότερα, η μελέτη «Manifest» νέων εξατομικευμένων θεραπειών για τον καρκίνο θα μπορούσε να «μεταμορφώσει» τον τρόπο αντιμετώπισης της νόσου και να δώσει εικόνα σε πραγματικό χρόνο (realtime) για το πόσο αποτελεσματικά λειτουργούν οι θεραπείες ή και να οδηγήσει σε πρώιμες διαγνώσεις. 

Πρόκειται για συνεργασία ύψους 9 εκατομμυρίων λιρών μεταξύ του Ινστιτούτου Francis Crick, του NHS, φιλανθρωπικών οργανώσεων και εταιρειών βιοεπιστήμης και αναμένεται να αφιερώσουν τέσσερα χρόνια στην εξέταση της αποτελεσματικότητας των νέων θεραπειών ανοσοθεραπείας. 

Το πρόγραμμα είναι ένα από τα πολλά νέα ερευνητικά έργα που δόθηκε το πράσινο φως από το βρετανικό υπουργείο Επιστήμης, Καινοτομίας και Τεχνολογίας ως μέρος ενός πακέτου 118 εκατομμυρίων λιρών.

Το έργο Manifest, υπό την ηγεσία του Ινστιτούτου Crick, θα εξετάσει όγκους και δείγματα αίματος από 3.000 ασθενείς που έχουν υποφέρει από καρκίνο σε μια προσπάθεια να προσδιορίσει ποιοι βιοδείκτες - όπως γονίδια, πρωτεΐνες ή μόρια - θα μπορούσαν να υποδεικνύουν εάν κάποιος έχει καρκίνο που ενδεχομένως δεν έχει ακόμα εντοπιστεί ή αν η ασθένεια μπορεί να υποτροπιάσει. 

Αυτό θα μπορούσε να καταστήσει το νέο κύμα ανοσοθεραπειών για τον καρκίνο πιο αποτελεσματικό. Η ανοσοθεραπεία θεωρείται μια πολλά υποσχόμενη μορφή θεραπείας του καρκίνου, επειδή διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς προκειμένου να «πολεμήσει» τους όγκους - μία διαφορετική προσέγγιση σε σχέση με τη χειρουργική, την ακτινοθεραπεία και τις χημειοθεραπείες.

Υπήρξε μια έκρηξη θεραπειών ανοσοθεραπείας σε όλο τον κόσμο, αλλά οι μελέτες γίνονται συχνά σε τόσο μικρή κλίμακα που μπορεί να είναι δύσκολο για τους γιατρούς να γνωρίζουν ποιες θα είναι αποτελεσματικές για συγκεκριμένους ασθενείς. Οι βιοδείκτες προσφέρουν μια πιθανή λύση.

Η καθηγήτρια Samra Turajlic, επικεφαλής κλινικής ομάδας στο Ινστιτούτο Crick και σύμβουλος ιατρός ογκολόγος στο νοσοκομείο Royal Marsden, εξετάζει το μελάνωμα, έναν καρκίνο του δέρματος, για σχεδόν 20 χρόνια.

«Όταν ξεκίνησα, άνθρωποι πέθαιναν από προχωρημένο μελάνωμα, συνήθως μέσα σε έξι μήνες», είπε. Τώρα περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους με προχωρημένο μελάνωμα που λαμβάνουν ανοσοθεραπεία επιβιώνουν για τουλάχιστον 10 χρόνια.

Το πρόβλημα είναι, είπε η Turajlic: «Δεν ξέρουμε ποιος θα ωφεληθεί και ποιος θα έχει απλώς παρενέργειες». Και οι ανοσοθεραπείες έχουν ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής μόνο για να δρουν κατά ορισμένων τύπων καρκίνου. Το έργο Manifest θα επικεντρωθεί σε τέσσερις καρκίνους: μελάνωμα, καρκίνο των νεφρών, καρκίνο της ουροδόχου κύστης και τριπλό αρνητικό καρκίνο του μαστού.

«Αυτό για το οποίο θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τους βιοδείκτες είναι να πούμε εάν η θεραπεία θα λειτουργήσει ή όχι», είπε η Turajlic. «Πιστεύουμε ότι κανένας βιοδείκτης δεν πρόκειται να μας δώσει πραγματικά την απάντηση, επειδή υπάρχει τεράστια πολυπλοκότητα στην αλληλεπίδραση μεταξύ του καρκίνου και του ανοσοποιητικού συστήματος.

«Έτσι, θα λάβουμε έναν πολύ μεγάλο αριθμό μετρήσεων από ασθενείς: δείγματα όγκου, αίμα ασθενών, από το μικροβίωμα και θα το συνδυάσουμε σε μια δοκιμή για να καταλάβουμε ποια έχει την πιο προγνωστική δύναμη. Αυτό δεν είναι κάτι που έχει γίνει σε μεγάλη κλίμακα στο παρελθόν».