Τι σχέση έχουν οι Νεάντερταλ με τους πρωινούς τύπους;

Οι άνθρωποι που πέφτουν νωρίς για ύπνο και ξυπνούν αντίστοιχα νωρίς μπορούν να εντοπίσουν την εκκίνηση της συνήθειας αυτής του βιολογικού τους ρολογιού στους Νεάντερταλ, λένε οι επιστήμονες.

Το DNA που κληροδότησε ο μακρινός «ξάδερφος» του Homo Sapiens από την αναπαραγωγή με το δικό μας είδος θέτει τις βάσεις για αυτή την τάση, διαπίστωσαν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο. Όπως λένε, το γονίδιο αυτό καθιστά πιο εύκολο το πρωινό ξύπνημα για ορισμένους ανθρώπους και χρησιμεύει κατά βάση στα ορεινά όπου επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες και οι κάτοικοι πρέπει να εκμεταλλευτούν τη θερμότητα του ήλιου.

Ενώ τα περισσότερα γονίδια που απέκτησαν οι σύγχρονοι άνθρωποι μέσω της γονιδιακής διασταύρωσης, δεκάδες χιλιάδες χρόνια πίσω, έχουν εξαλειφθεί από την εξέλιξη, ένα μικρό κλάσμα παραμένει, απ' όταν οι Νεάντερταλ βοήθησαν τους Homo Sapiens να εγκατασταθούν στην Ευρασία όταν εγκατέλειψαν την Αφρική.

«Αναλύοντας τμήματα DNA του Νεάντερταλ που παραμένουν στα γονιδιώματα των σύγχρονων ανθρώπων, ανακαλύψαμε μια εντυπωσιακή τάση», δήλωσε ο John Capra, επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Πολλά από αυτά επηρέασαν γονίδια που ρυθμίζουν τα ρολόγια του σώματος στους σύγχρονους ανθρώπους, είπε, «αυξάνοντας την τάση να είναι κανείς πρωινός τύπος».

Μεγάλος πληθυσμός Homo sapiens μετανάστευσε από την Αφρική στην Ευρασία πριν από περίπου 70.000 χρόνια. Κατά την άφιξή τους συνάντησαν τους Νεάντερταλ, οι οποίοι είχαν ήδη προσαρμοστεί στο ψυχρότερο κλίμα της ηπείρου, καθότι είχαν εγκατασταθεί εκεί εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια νωρίτερα. Χάρη στη διασταύρωση μεταξύ ειδών, οι σημερινοί άνθρωποι φέρουν έως και 4% του DNA των Νεάντερταλ, συμπεριλαμβανομένων γονιδίων που συνδέονται με το χρώμα του δέρματος, τα μαλλιά, το λίπος και την ανοσία.

Οι ερευνητές άντλησαν δείγματα DNA από τη βρετανική τράπεζα βιολογικών δεδομένων, η οποία διαθέτει γενετικές πληροφορίες μισού εκατομμυρίου ανθρώπων. Και διαπιστώθηκε ότι όχι μόνο πολλοί άνθρωποι έφεραν τις παραλλαγές, αλλά τα γονίδια συνδέονταν σταθερά με το πρωινό ξύπνημα, γράφουν οι επιστήμονες στο επιστημονικό περιοδικό Genome Biology and Evolution.

Μπορείς να είσαι πρωινός τύπος και χωρίς τα γονίδια;

Φυσικά, για να είναι κανείς πρωινός τύπος δεν απαιτείται να διαθέτει τα γονίδια του Νεάντερταλ. Εκατοντάδες διαφορετικά γονίδια επηρεάζουν το πότε οι άνθρωποι κοιμούνται και ξυπνούν, ενώ υπάρχουν και πολλές περιβαλλοντικές και πολιτισμικές επιρροές. Συνολικά, τα γονίδια του Νεάντερταλ έχουν μικρή μόνο επίδραση, επισημαίνουν οι ερευνητές.

«Πιστεύουμε ότι το να είσαι πρωινός άνθρωπος σημαίνει ότι διαθέτεις ένα ρολόι που λειτουργεί πιο γρήγορα και μπορεί να προσαρμοστεί καλύτερα στις εποχιακές διακυμάνσεις των επιπέδων φωτός», δήλωσε ο Capra. «Σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη είναι ωφέλιμο να έχουμε ένα ρολόι που είναι πιο ευέλικτο και μπορεί καλύτερα να αλλάξει ώστε να ταιριάζει με τα μεταβαλλόμενα εποχικά επίπεδα φωτός», εξηγεί.

«Όταν οι άνθρωποι εξελίχθηκαν στην τροπική Αφρική, η διάρκεια της ημέρας ήταν κατά μέσο όρο 12 ώρες. Τώρα οι κυνηγοί-συλλέκτες ξοδεύουν μόνο το 30% του χρόνου που είναι ξύπνιοι για τη συλλογή τροφής, οπότε οι 12 ώρες είναι επαρκής χρόνος. Όσο βορειότερα όμως πηγαίνει κανείς, τόσο πιο σύντομες γίνονται οι μέρες το χειμώνα, όταν η τροφή είναι ιδιαίτερα σπάνια, οπότε είναι λογικό για τους Νεάντερταλ και τους ανθρώπους να αρχίζουν να συλλέγουν τροφή όσο υπάρχει φως», δήλωσε ο καθηγητής Mark Maslin, του University College του Λονδίνου, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.