Πού οφείλεται η υψηλή μεταδοτικότητα της παραλλαγής Δέλτα του κορονοϊού;

Η παραλλαγή Δέλτα είναι το πιο μεταδοτικό, μέχρι σήμερα, στέλεχος του κορονοϊού που προκαλεί τη νόσο Covid-19 και το επιστημονικό όνομα με το οποίο συνήθως αυτή περιγράφεται είναι «B.1.617». Πρόκειται για μiα ιδιαίτερα επίφοβη παραλλαγή, που είχε εντοπιστεί ήδη από τον Οκτώβριο του 2020 στην Ινδία – εκεί πια κυριαρχεί σχεδόν παντού και από εκεί μεταδόθηκε ταχύτατα σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Από τον περασμένο Απρίλιο και Μάιο καταγράφεται εκρηκτική εξάπλωση της παραλλαγής Δέλτα, η οποία απειλεί σοβαρά ακόμα και τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού, όπως το Ισραήλ, η Αγγλία, η Αυστραλία και η Ε.Ε.

Ομως, σύμφωνα με τον χάρτη επικινδυνότητας του ΕCDC, του Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου των Ασθενειών της Ε.Ε., το οποίο ταξινομεί όλες τις χώρες της Ε.Ε. με μέτρο τη μεταδοτικότητα των παραλλαγών του κορονοϊού και τον κίνδυνο μόλυνσης του πληθυσμού κάθε χώρας από αυτές, η παραλλαγή Δέλτα τείνει να γίνει η κυρίαρχη μορφή μετάδοσης της νόσου Covid-19 και στην Ευρώπη.

Πράγματι, από τα πιο πρόσφατα δεδομένα ανίχνευσης και γενετικής ταυτοποίησης των παραλλαγών του κορονοϊού στην Ευρώπη, όπως αυτά καταγράφονται επίσημα στις επιστημονικές εκθέσεις του ECDC αλλά και του ευρωπαϊκού τμήματος του ΠΟΥ, προκύπτει ότι μεταξύ 28 Ιουνίου και 11 Ιουλίου η Δέλτα ήταν ήδη η κυρίαρχη παραλλαγή μετάδοσης του κορονοϊού στις 19 από τις 28 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Αυτή τη χρονική περίοδο, η συχνότητα εμφάνισης της παραλλαγής Δέλτα ήταν 68,3% στις 19 χώρες που ιχνηλατούσαν συστηματικά τις παραλλαγές, υπερβαίνοντας την παραλλαγή Αλφα που μέχρι τότε ήταν η κυρίαρχη, ενώ τώρα πια η παραλλαγή Αλφα αντιστοιχεί μόνο στο 22,3% περίπου.

Το μυστικό της... επιτυχίας της παραλλαγής Δέλτα

Πώς εξηγείται η υψηλή μεταδοτικότητα της παραλλαγής Δέλτα, ποιο είναι το μυστικό της... επιτυχίας της και από τι καθορίζεται η μεγάλη ταχύτητα της διάδοσής της; Εδώ και μήνες οι σχετικές έρευνες αναζητούν στο γονιδίωμα του κορονοϊού τα πιο «καυτά σημεία» αυτής της παραλλαγής, από τα οποία και πιθανότατα εξαρτάται η πολύ υψηλή μεταδοτικότητά της.

Ο λόγος αυτών των ερευνών είναι ότι η ταυτοποίηση των γονιδιακών μεταλλάξεων που ευθύνονται για τη μεταδοτικότητα ορισμένων κορονοϊών ενδέχεται να μας επιτρέψει να αναπτύξουμε καλύτερες στρατηγικές προστασίας όσων μολύνονται.

Μολονότι δεν διαθέτουμε ακόμη μία σαφή απάντηση, αρκετές ερευνητικές ομάδες εστιάζουν στη μετάλλαξη «P681R» που σχετίζεται με την πρωτεΐνη της ακίδας του κορονοϊού. Πράγματι, αλληλουχώντας και συγκρίνοντας τα γονιδιώματα όλων των παραλλαγών που εντόπισαν στον κορονοϊό Δέλτα, μία ιδιαίτερη μετάλλαξη που ονομάζεται «P68R», η οποία, όπως κατόπιν διαπίστωσαν, καθορίζει την αντικατάσταση του αμινοξέος προλίνη με το αμινοξύ αργινίνη σε ένα ορισμένο τμήμα της πρωτεΐνης ακίδας του κορονοϊού (βλ. Σχετική φωτ.).

Σύμφωνα με κάποιες από τις πιο πρόσφατες ιολογικές έρευνες, η συγκεκριμένη μετάλλαξη παρέχει ένα σαφές πλεονέκτημα ως προς τη μολυσματικότητα της παραλλαγής Δέλτα, η οποία, ως γνωστόν, μπορεί να μολύνει ευκολότερα και αποτελεσματικότερα τα κύτταρά μας.

Ωστόσο, άλλες εξίσου πρόσφατες εργαστηριακές έρευνες, χωρίς καθόλου να αρνούνται τον αποφασιστικό ρόλο αυτής της μετάλλαξης για την υψηλότερη μεταδοτικότητα της παραλλαγής Δέλτα, έδειξαν ότι, εκτός από τη Δέλτα, υπάρχουν και άλλες παραλλαγές του κορονοϊού SARS-CoV-2, οι οποίες διαθέτουν την ίδια ακριβώς μετάλλαξη «P681R», χωρίς όμως αυτό το γεγονός να αλλάζει τη μεταδοτικότητ;a τους!

Γεγονός που υποδεικνύει σαφώς ότι, ειδικά στην παραλλαγή Δέλτα, θα πρέπει να υπάρχει ένας συνδυασμός της συγκεκριμένης μετάλλαξης με μεταλλάξεις σε άλλα γονίδια και άρα η εντυπωσιακή μεταδοτικότητα της παραλλαγής Δέλτα θα πρέπει να αποδοθεί σε αυτόν τον συνδυασμό γονιδιακών μεταλλάξεων και όχι σε μόνο μία μετάλλαξη.