Μετάγγιση ελπίδας

Μπορούν εκείνοι που έχουν αναρρώσει να βοηθήσουν τους νοσούντες να πολεμήσουν τον Covid-19; Μπορεί το αίμα του ενός να βοηθήσει τον άλλον να θεραπευτεί; Νέα, πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη στο JAMA των Shen et al. δίνει ελπίδα ότι κάτι τέτοιο μπορεί να αποτελέσει λύση ώστε να σωθούν ζωές.

Πέντε ασθενείς με Covid-19 που νοσηλεύονταν σε σοβαρή κατάσταση στη Σενζέν της Κίνας έλαβαν με μετάγγιση πλάσμα προερχόμενο από άτομα που είχαν αναρρώσει από την ιογενή λοίμωξη. Ολοι οι ασθενείς είχαν σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια και λάμβαναν μηχανικό αερισμό, ενώ σε έναν απαιτήθηκε οξυγόνωση με εξωσωματική μεμβράνη (ECMO).

Τέσσερις από τους ασθενείς, χωρίς συννοσηρότητα, έλαβαν το πλάσμα τη 19η-22η ημέρα νοσηλείας, ενώ ένας με υπέρταση και ανεπάρκεια μιτροειδούς έλαβε το πλάσμα τη 10η ημέρα. Αν και οι ασθενείς συνέχιζαν να λαμβάνουν αντιιική θεραπεία (κυρίως με λοπιναβίρη/ριτοναβίρη και ιντερφερόνη), η χρήση του πλάσματος φάνηκε να συμβάλει στην ανάρρωσή τους, με κλινική βελτίωση, αύξηση του τίτλου των αντισωμάτων έναντι του ιού και αρνητικοποίηση για ιικό γενετικό υλικό 1-12 ημέρες μετά τη μετάγγιση.

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας, καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων Σωτήρης Τσιόδρας, αναφερόμενος στη μελέτη προχθές είπε ότι «τα πρώιμα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά» αλλά, όπως εξήγησε, ακόμα δεν υπάρχει «μαγική συνταγή, καθώς κανένα φάρμακο δεν είναι πανάκεια προς το παρόν».

«Τα ευρήματα των Shen et al. είναι πολλά υποσχόμενα, ωστόσο η μελέτη έχει περιορισμούς», τονίζει ο Θάνος Δημόπουλος, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η παρέμβαση δεν αξιολογήθηκε σε τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή συγκριτικά με ομάδα ελέγχου, ενώ επισημαίνεται ότι οι ασθενείς λάμβαναν και άλλες θεραπείες. Ακόμα, παραμένει άγνωστος ο ιδανικός χρόνος χορήγησης, αν και αναμένεται η χορήγηση να είναι πιο αποτελεσματική στους ασθενείς που δεν έχουν αναπτύξει χημική ανοσία στον ιό SARS-CoV-2.

Η μετάγγιση πλάσματος, προσθέτει ο πρύτανης, έχει το πλεονέκτημα ότι και άλλα συστατικά του μπορούν επίσης να ασκήσουν ευεργετικά αποτελέσματα, όπως είχε παρατηρηθεί με την αναπλήρωση των παραγόντων πήξης στη λοίμωξη από τον ιό Ebola. Δεν έχουν ωστόσο διερευνηθεί ενδελεχώς οι ανεπιθύμητες ενέργειες και η βέλτιστη φαρμακοτεχνική μορφή (πλάσμα ή υπεράνοσος σφαιρίνη) για την παρέμβαση.

Οι αρμόδιοι υγειονομικοί φορείς, εξηγεί ο Θ. Δημόπουλος, θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τους ασθενείς που έχουν προσβληθεί από Covid-19 να γίνουν δότες πλάσματος, σε κατάλληλο χρονικό διάστημα μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο. Tο πλάσμα από το παρόν επιδημικό κύμα, σημειώνει, μπορεί να αποθηκευτεί για χρήση όχι μόνο τώρα, αλλά και σε ενδεχόμενες μελλοντικές περιόδους έξαρσης των κρουσμάτων.

Η ερευνητική χρήση άνοσου ορού

Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει εκδώσει απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις σχετικά με την ερευνητική χρήση άνοσου ορού σε ασθενείς με Covid-19.

• Τι είναι ο άνοσος ορός;

Είναι το υγρό μέρος του αίματος που συλλέγεται από ασθενείς που έχουν αναρρώσει από μια λοίμωξη. Τα αντισώματα που υπάρχουν στον ορό ιαθέντων ασθενών είναι πρωτεΐνες που μπορεί να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της λοίμωξης.

• Γιατί διερευνάται για τη θεραπεία ασθενών με Covid-19;

Επειδή δεν υπάρχει εγκεκριμένη θεραπεία για αυτή την ασθένεια και υπάρχουν κάποιες πληροφορίες που υποδηλώνουν ότι μπορεί να βοηθήσει ορισμένους ασθενείς να ανακάμψουν. Περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη για να διαπιστωθεί εάν ο άνοσος ορός μπορεί να συντομεύσει τη διάρκεια της ασθένειας, να μειώσει τη νοσηρότητα ή να αποτρέψει τον θάνατο που σχετίζεται με τη λοίμωξη Covid-19.

• Είναι ο άνοσος ορός ασφαλής και αποτελεσματικός έναντι του SARS-CoV-2;

Δεν είναι γνωστό εάν ο άνοσος ορός είναι μια αποτελεσματική θεραπεία έναντι του SARS-CoV-2. Οι μεταγγίσεις πλάσματος είναι γενικά ασφαλείς και καλά ανεκτές από τους περισσότερους ασθενείς, αλλά μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις και άλλες παρενέργειες. Επίσης, δεν είναι γνωστό αν οι ασθενείς με Covid-19 θα μπορούσαν να έχουν άλλου τύπου αντιδράσεις στη χορήγηση άνοσου ορού. Παρ' όλο που δεν είναι γνωστό εάν ο άνοσος ορός είναι ασφαλής και αποτελεσματικός έναντι της λοίμωξης Covid-19, υπάρχουν πρώιμες ενδείξεις ότι μπορεί να είναι αποτελεσματικός για ορισμένους ασθενείς. Επειδή δεν υπάρχουν εγκεκριμένες θεραπείες, ο FDA επιτρέπει την επείγουσα ερευνητική χρήση του άνοσου ορού για τη θεραπεία ασθενών με Covid-19 σύμφωνα με τα κριτήρια της έκτακτης ανάγκης IND.

ΠΗΓΕΣ: JAMA, FDA, ΕΚΠΑ