Ανησυχία για την αλλαγή oρίων της λίμνης Ιωαννίνων

Τη δυνατότητα για επαναχάραξη των ορίων της λίμνης των Ιωαννίνων και άλλων λιμνών της χώρας ανοίγει μια νέα εγκύκλιος του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που εκδόθηκε τον Μάιο. Οι Κτηματικές Υπηρεσίες που έχουν την αρμοδιότητα θα μπορούν μετά από αυτοψίες και με την εκτίμηση σύγχρονων υδρολογικών δεδομένων (ύψος του νερού κ.ά.) να προχωρούν σε αλλαγές στην οριοθέτηση μετά από αιτήσεις ενδιαφερόμενων είτε αυτεπαγγέλτως.

Το ερώτημα που προκύπτει όμως και ήδη αποτελεί και τη βάση αντιδράσεων είναι αν οι νομοθετικές αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση έχουν ευρύτερες συνέπειες και στην προστασία του οικοσυστήματος, με αύξηση των πιέσεων για οικοδόμηση ή άλλες ανθρωπογενείς χρήσεις.

Στα Γιάννενα, μετά την οριοθέτηση της λίμνης παλιότερα, είχαν υπάρξει παράπονα από κατοίκους της πόλης, αλλά και περιοχών περιμετρικά, ότι αδικήθηκαν και ζητούνταν να γίνουν σημειακές αλλαγές στη χάραξη των ορίων για τις εκτάσεις τους. Τον τελευταίο χρόνο η κυβέρνηση από τη μεριά της έχει πάρει μια σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες, ήδη όμως εκφράζεται έντονη ανησυχία για τις συνέπειες που μπορεί να έχουν οι πρωτοβουλίες αυτές και για το αν θα είναι όντως σημειακές ή πιο μαζικές, με ριζικότερες αλλαγές στα όρια της λίμνης.

Παρέμβαση Τζούφη

Τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Περιβάλλοντος θα αναγκαστούν πάντως το επόμενο διάστημα να δώσουν εξηγήσεις και να παρουσιάσουν το σκεπτικό τους μετά την παρέμβαση της βουλευτή Ιωαννίνων Μερόπης Τζούφη, που προχώρησε σε κατάθεση ερώτησης στην οποία επισημαίνει ότι «η νέα εγκύκλιος του γενικού γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας, σε συνδυασμό με το θεσμικό πλαίσιο του νόμου 5092/2024 για την “αξιοποίηση του αιγιαλού”, ανοίγει τον δρόμο για τη νομιμοποίηση καταπατήσεων και την οικοπεδοποίηση παραλίμνιων εκτάσεων» και ότι «η εφαρμογή των διατάξεων του αιγιαλού σε λιμναία οικοσυστήματα, όπως η Παμβώτιδα, ενδέχεται να οδηγήσει σε ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική και πολεοδομική υποβάθμιση».

Η βουλευτής της Νέας Αριστεράς καταγγέλλει ακόμα «την απουσία του ΟΦΥΠΕΚΑ, της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Ηπείρου και της τοπικής αυτοδιοίκησης από τη διαδικασία, ενώ υπενθυμίζει πως η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία της λίμνης εκκρεμεί από το 2019, παρά την ολοκλήρωση της σχετικής νομοπαρασκευαστικής εργασίας». Ζητά δε απαντήσεις για την επιστημονική και θεσμική τεκμηρίωση των νέων χαράξεων, τη διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα της παραλίμνιας ζώνης, την εναρμόνιση με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας για περιοχές NATURA, την τύχη του Προεδρικού Διατάγματος και την περιβαλλοντική θωράκιση του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου.

Δημόσια διαβούλευση

Παρέμβαση όμως έκανε και η περιφερειακή παράταξη «Κοινό των Ηπειρωτών» με επικεφαλής τον Γιάννη Στέφο, που ζητά ανοιχτή και ουσιαστική δημόσια διαβούλευση πριν από οποιαδήποτε οριστικοποίηση των νέων ορίων. Σημειώνει δε ότι η σοβαρότητα, το εύρος και η διαδικασία της αλλαγής εγείρουν σημαντικά ερωτήματα και ανησυχίες, όπως η έλλειψη θεσμικής διαφάνειας και συμμετοχικότητας, αφού «δεν διασφαλίζεται ουσιαστική συμμετοχή των τοπικών θεσμικών φορέων, όπως ο Δήμος Ιωαννιτών, η Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και ο ΟΦΥΠΕΚΑ», καθώς και ότι προκαλούν κίνδυνο περιβαλλοντικής υποβάθμισης, αφού «η ενδεχόμενη “απελευθέρωση” παραλίμνιων εκτάσεων μπορεί να οδηγήσει σε ασφυκτικές πιέσεις για οικοδομική δραστηριότητα», ενώ «η μεταβολή των ορίων, χωρίς επαρκή περιβαλλοντική αξιολόγηση, υπονομεύει τη βιωσιμότητα του οικοσυστήματος της Παμβώτιδας», όπως υπογραμμίζει.