Η… επίθεση του γιγαντιαίου αθλητικού παπουτσιού!

Πού να ήξερε ο σκηνοθέτης Πάνος Κούτρας όταν γύριζε το 1999 την κωμωδία επιστημονικής φαντασίας «Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά» πόσο ακριβής θα αποδεικνυόταν! Προχθές το βράδυ πάνω από τον αττικό ουρανό δεν εμφανίστηκε βέβαια το εξωγήινο διαστημόπλοιο-μουσακάς του Κούτρα, ούτε ανέτειλε το... ολόγιομο φεγγάρι, αλλά ένα γιγαντιαίο αθλητικό παπούτσι, το διαφημιστικό τσιτάτο γνωστής εταιρείας αθλητικών ειδών «Feel Fast» και το εμπορικό σήμα της εταιρείας. Ξαφνιασμένοι κάτοικοι της πόλης που το παρατήρησαν διαπίστωσαν ότι επρόκειτο για σμήνη από drones που σχημάτιζαν παπούτσι, φράση και το σήμα του brand πάνω από την πόλη, με φόντο την Ακρόπολη.

Στα βιντεάκια και στις φωτογραφίες που τράβηξαν κάποιοι από αυτούς με τους σχηματισμούς των drones, η οπτική εντύπωση που δημιουργείται φέρει το γιγαντιαίο αθλητικό παπούτσι να πατά το μνημείο – σαν γόπα από τσιγάρο ή και σαν να είναι η Ακρόπολη τμήμα της σόλας του παπουτσιού! Αλλά και γενικώς εικόνες από ερασιτεχνικά βίντεο δημιουργούν την εντύπωση ότι χρησιμοποιείται ολόκληρη η πόλη ως πλατφόρμα προβολής του διαφημιστικού μηνύματος της εταιρείας.

Ποιος ευθύνεται για αυτή τη χυδαία χρήση της πόλης και του μνημείου για διαφημιστικούς σκοπούς; Οχι το υπουργείο Πολιτισμού, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ή η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, που δεν γνώριζαν τίποτα, ούτε βέβαια είχαν δώσει σχετική άδεια, όπως διευκρίνισαν εξαρχής. Την άδεια είχε παραχωρήσει ήδη από τις 30 Απριλίου το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιτροπής Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων, στο οποίο έχει παραχωρηθεί η χρήση του Ζαππείου. Τι σχέση έχει το Ζάππειο; Μα, εκεί διοργανώθηκε προχθές το βράδυ εκδήλωση προώθησης του νέου ζευγαριού αθλητικών παπουτσιών της Adidas και στο πλαίσιο αυτό έγινε και η επίδειξη με drones.

Παραχώρηση

Οπως εύκολα μπορεί κανείς να δει στο σχετικό έγγραφο που αναρτήθηκε στη «Διαύγεια», η εταιρεία DRNS Show Experience IKE (www.DRNS.gr) είχε αιτηθεί στην Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων, που υπάγεται στο υπουργείο Οικονομικών, την παραχώρηση 200 τ.μ. εξωτερικού χώρου στο πλάι του Ζαππείου Μεγάρου για τις 15 Μαΐου 2025 (προχθές) για τη διεξαγωγή drone show για λογαριασμό της εταιρίας Essence mediacom σχετικά με την προώθηση προϊόντος της Adidas Hellas. Το ποσό που καταβλήθηκε για την παραχώρηση του χώρου ανήλθε σε 380 ευρώ και το αίτημα της εταιρείας εγκρίθηκε ομόφωνα από το Δ.Σ. της Επιτροπής, που εξουσιοδότησε τον πρόεδρό της, αρχιτέκτονα-μηχανικό Γιώργο Παπαναστασίου, για την υπογραφή του σχετικού συμφωνητικού. Ετσι, η εικόνα της πόλης και της Ακρόπολης χρησίμευσε ως φόντο της διαφημιστικής επίδειξης έναντι 380 ευρώ.

Για να πετάξουν σμήνη από drones στον αττικό ουρανό χρειάστηκε βέβαια και άδεια της Πολιτικής Αεροπορίας. Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας μάς διαβεβαίωσε ότι ουδέποτε έλαβε σχετικό αίτημα. Διευκρινίσαμε λοιπόν ότι τη σχετική άδεια έδωσε η Διεύθυνση Drones της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας. Οπως μας επεσήμανε ο διοικητής της ΑΠΑ, Χρήστος Τσίτουρας, «η άδεια αφορούσε μόνο τον χώρο ακριβώς πάνω από το Ζάππειο, με πολύ συγκεκριμένες συντεταγμένες - καθώς εκεί κοντά είναι και το προεδρικό μέγαρο και το Μαξίμου. Επιπλέον όρος ήταν να ενημερωθεί για την πτήση των drones η Βουλή και το προεδρικό μέγαρο. Διαπιστώσαμε ότι πράγματι αυτή η ενημέρωση έγινε εγκαίρως, εξετάζουμε συνεπώς τώρα αν παραβιάστηκαν οι αυστηρές συντεταγμένες πτήσης που είχαμε δώσει».

Την αδειοδότηση εκ μέρους της Επιτροπής Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων και του Ζαππείου μας επιβεβαίωσε τηλεφωνικά και η κ. Παπαθανάση από το Ζάππειο Μέγαρο, αντιμετωπίζοντάς μας ωστόσο με ιδιαίτερη επιθετικότητα όταν τη ρωτήσαμε πώς ανέλαβε αυτή την ευθύνη το Ζάππειο. Η ίδια, όταν της επισημαίναμε ότι χρειαζόταν άδεια του ΥΠΠΟ καθώς το Ζάππειο είναι νεότερο μνημείο, μας απάντησε εξίσου επιθετικά: «Καμία σχέση, δεν τα ξέρετε καλά!» Τελικά όμως έχουμε δίκιο, όπως αποδεικνύεται κι από τη συνέντευξη που έδωσε αργότερα η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ όπου μίλησε ανοιχτά για παρανομία: «Εδώ είναι ακριβώς το μη νόμιμο. Δηλαδή, εδώ έχουμε ένα θέμα με την Ακρόπολη. Μπορεί να πει κανείς ότι η εικόνα, η λήψη, η γωνία που τραβήχτηκε η φωτογραφία είναι αυτή που δίνει την ψευδαίσθηση ότι όλο αυτό έχει γίνει πάνω από την Ακρόπολη. Εδώ όμως έχουμε ένα άλλο μνημείο, νεότερο μνημείο, που είναι το Ζάππειο, που ει μη τι άλλο, η διοίκησή του όφειλε πριν δώσει την άδεια να ζητήσει έγκριση από το υπουργείο Πολιτισμού. Εχουμε, δηλαδή, και εδώ παραβίαση του αρχαιολογικού νόμου», είπε. Και ξεκαθάρισε ότι το ΥΠΠΟ δεν θα παραχωρούσε τέτοια άδεια, καθώς «έχουμε στην ουσία μια διαφήμιση η οποία αποσκοπεί στην εμπορική εκμετάλλευση των συγκεκριμένων μνημείων: Ζάππειο και Ακρόπολη».

Αντιδράσεις

Αλλωστε από χθες το πρωί το υπουργείο Πολιτισμού είχε αντιδράσει άμεσα, δημοσιοποιώντας ανακοίνωση στην οποία διευκρίνιζε ότι «Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟ καταθέτουν εντός της ημέρας μήνυση κατά παντός υπευθύνου για παραβίαση της αρχαιολογικής νομοθεσίας». Σε συνέχεια αυτού η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών διέταξε προκαταρκτική έρευνα προκειμένου να διαπιστώσει εάν έχει παραβιαστεί η αρχαιολογική νομοθεσία και αν έχουν τελεστεί άλλες παραβάσεις. Είναι σαφές ότι το ΥΠΠΟ θα κινηθεί νομικά και για το αν βιντεοσκοπημένο υλικό ή φωτογραφίες χρησιμοποιηθούν για διαφημιστικούς σκοπούς της εταιρείας.

Χθες το απόγευμα με ανακοίνωσή της η Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων ανέφερε πως «η πτήση έγινε αποκλειστικά και μόνο εντός των χώρων του Ζαππείου», προσθέτοντας ότι το διοικητικό της συμβούλιο «τήρησε την ισχύουσα νομοθεσία και την εγκεκριμένη τιμολογιακή πολιτική για τη συγκεκριμένη μίσθωση». Εχει το δικαίωμα να παραχωρεί το Ζάππειο για ιδιωτικές εκδηλώσεις και με τι όρους όμως; Να αδειοδοτεί εκδηλώσεις με drones; Διότι, από ό,τι ξέρουμε, οι αρμοδιότητές της είναι περιορισμένες.

Σχετικές ανακοινώσεις εξέδωσε τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. όσο και το ΠΑΣΟΚ. «Η εικόνα μέσω σμήνους drones του αθλητικού παπουτσιού που “πατά” πάνω στην Ακρόπολη για διαφημιστικούς λόγους αποτελεί προσβλητική εμπορευματοποίηση του πυρήνα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Με ποιο κριτήριο έγινε η αποδοχή μιας τέτοιας πρότασης όταν τον περασμένο μήνα το υπουργείο Πολιτισμού δεν έδωσε άδεια στον σκηνοθέτη Γιώργο Λάνθιμο για τα γυρίσματα της ταινίας του στον αρχαιολογικό χώρο;» ανέφερε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ το ΠΑΣΟΚ επεσήμανε πως «η εικόνα ενός γιγαντιαίου αθλητικού παπουτσιού να “πατά” την Ακρόπολη μέσω προβολής με drones αποτελεί μια ακόμα θλιβερή υπενθύμιση της ανάγκης για ξεκάθαρα θεσμικά όρια και σεβασμό απέναντι στην πολιτιστική μας κληρονομιά».