Επίδειξη πυγμής για την αξιολόγηση στο Δημόσιο

Δόγμα «σιδηράς πυγμής» για την αξιολόγηση στο Δημόσιο θέλει να επιβάλει η κυβέρνηση. Προωθούμενη ρύθμιση θα προσθέτει και την άρνηση της αξιολόγησης στα πειθαρχικά παραπτώματα που μπορούν να οδηγήσουν έναν δημόσιο υπάλληλο στην απόλυση, ενώ αρχική ποινή για όσους αξιολογούμενους ή αξιολογητές αρνηθούν να συμμετάσχουν στις αξιολογητικές διαδικασίες θα είναι η στέρηση μισθών δύο μηνών. Ολα αυτά, ενώ αφενός μεν μείζον ζήτημα άρνησης συμμετοχής στις διαδικασίες αξιολόγησης από πλευράς δημοσίων υπαλλήλων δεν υφίσταται, αφετέρου δε είναι σαφές ότι η κυβέρνηση θέλει να αλλάζει την ατζέντα της επικαιρότητας, θέλοντας να... επισκιάσει την τραγωδία-έγκλημα των Τεμπών.

Σύμφωνα λοιπόν με όσα έγιναν γνωστά, η κυβέρνηση θα προωθήσει προσεχώς προς ψήφιση ρύθμιση που συνοπτικά θα προβλέπει:

• Πρόστιμα ίσα με τη στέρηση δύο μισθών, ως πειθαρχική ποινή, για όσους αρνηθούν να συμμετάσχουν σε διαδικασίες αξιολόγησης (αξιολογούμενοι υπάλληλοι ή αξιολογητές προϊστάμενοι),
• Απόλυση (οριστική παύση) στην περίπτωση όπου κάποιος θα αρνηθεί να συμμετάσχει στις διαδικασίες αξιολόγησης σε δύο διαδοχικά έτη. Αυτό θα γίνει με την προσθήκη της άρνησης αξιολόγησης στα πειθαρχικά παραπτώματα που ήδη ισχύουν και οδηγούν σήμερα σε πειθαρχική παραπομπή με το ερώτημα της απόλυσης.

Ποινές

Η ρύθμιση καταγράφηκε στον κυριακάτικο Τύπο, με τον υπουργό Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιο, να επιβεβαιώνει τα δημοσιεύματα σε τηλεοπτικές δηλώσεις του (Action24) λέγοντας ότι «δεν γίνεται να υπάρχουν δημόσιοι υπάλληλοι οι οποίοι αρνούνται ιδεοληπτικά να αξιολογήσουν ή να αξιολογηθούν». Σύμφωνα με τον υπουργό, το εύρος των πειθαρχικών ποινών είναι ακόμη υπό εξέταση. «Θα έλεγα πάντως ότι η στέρηση ενός τμήματος της οικονομικής απολαβής που έχει ο δημόσιος υπάλληλος είναι κάτι το οποίο είναι και εύλογο, δεδομένου ότι δεν ανταποκρίνεται σε ένα βασικό καθήκον που έχει».

Στην προωθούμενη ρύθμιση αναφέρθηκε και ο πρωθυπουργός στο καθιερωμένο κυριακάτικο μήνυμά του. «Θα αυστηροποιηθούν και οι ποινές για τους δημόσιους υπαλλήλους που είναι συστηματικά “αρνητές αξιολόγησης”, οι οποίοι θα παραπέμπονται με ποινή οριστικής απόλυσης στα νέα Πειθαρχικά Συμβούλια. Η λογοδοσία δεν είναι απειλή. Είναι προϋπόθεση για ένα καλύτερο, δίκαιο και αποτελεσματικό Δημόσιο», έγραψε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ανάρτησή του.

Σε κάθε περίπτωση, κάποιο φαινόμενο «αρνητών αξιολόγησης» αυτήν τη στιγμή δεν υφίσταται στον δημόσιο τομέα. Δεν υπάρχει δηλαδή κάποιο μείζον ζήτημα που να μπλοκάρει τις διαδικασίες αξιολόγησης, παρά μόνο «διαφωνίες, κινητοποιήσεις και απεργίες-αποχές» όπως τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο Γιώργος Πετρόπουλος, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ. Ο έμπειρος συνδικαλιστής καταλογίζει στην κυβέρνηση «μεταρρυθμιστικό λαϊκισμό» και προσπάθεια αλλαγής ατζέντας:

• σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο: «θυμίζω ότι η πρώτη αναφορά για τα ζητήματα της αξιολόγησης του Δημοσίου ήταν σε αντιδιαστολή με το δυστύχημα-έγκλημα των Τεμπών, όπου ο πρωθυπουργός προσπάθησε έμμεσα να το συνδέσει με την αξιολόγηση στο Δημόσιο», σχολιάζει ο κ.Πετρόπουλος.
• σε ζήτημα με τα πραγματικά προβλήματα της δημόσιας διοίκησης, δηλαδή «να μη μιλήσει για θέματα όπως είναι για παράδειγμα οι ρουσφετολογικές πρακτικές, η έλλειψη προσωπικού, η υποχρηματοδότηση και κυρίως να μη μιλήσει για το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει στο Δημόσιο, που είναι οι εξευτελιστικοί, χαμηλοί μισθοί.

Ενδεικτικά αναφέρω ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι στην Ελλάδα έχουν τους χαμηλότερους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ενωση, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat», υπογραμμίζει το στέλεχος της ΑΔΕΔΥ.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η τιμωρητική λογική αποτελεί δομικό στοιχείο του τρόπου που προσεγγίζει η Ν.Δ. το πλαίσιο αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων. Υπενθυμίζεται το μοντέλο της αξιολόγησης με ποσοστώσεις -που οδηγούσε σε διαθεσιμότητες και απολύσεις- που είχε προωθήσει επί θητείας του στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης το 2014. Πρόκειται για το μόνο σύστημα αξιολόγησης στον δημόσιο τομέα που δεν εφαρμόστηκε ποτέ...

Ευθύνες

Το ζήτημα της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων επανήλθε ψηλά στην επικαιρότητα από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, στις αρχές του περασμένου Μάρτη κατά την προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση για το έγκλημα των Τεμπών στη Βουλή. Κληθείς να απαντήσει για τις ευθύνες του ίδιου και της κυβέρνησής του για την πρωτοφανή τραγωδία σε έναν σιδηρόδρομο όπου έχουν εισέλθει ιδιώτες, προανήγγειλε εισήγηση ώστε «να κατοχυρωθεί θεσμικά και συνταγματικά η αξιολόγηση στο Δημόσιο». Πίσω από αυτήν την εξαγγελία, συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των δημοσίων υπαλλήλων και στελέχη αντιπολιτευόμενων κομμάτων εντοπίζουν τον κίνδυνο άρσης της μονιμότητας στον δημόσιο τομέα.

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση προαναγγέλλει αλλαγές και στο πειθαρχικό δίκαιο του Δημοσίου και επιτάχυνση των πειθαρχικών διαδικασιών. Αναμένεται να προωθήσει τη δημιουργία ενός νέου πειθαρχικού οργάνου, του «Πειθαρχικού Συμβουλίου Ανθρωπίνου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα». «Φτιάχνουμε ένα ειδικό σώμα από περίπου 50 λειτουργούς του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, οι οποίοι θα έχουν αποκλειστικό και μόνο αντικείμενο την εξέταση όλων των πειθαρχικών διαδικασιών του δημοσίου τομέα», ανέφερε σχετικά ο κ. Λιβάνιος.

Αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Εντονη κριτική ασκούν στελέχη της αντιπολίτευσης στην προωθούμενη κυβερνητική ρύθμιση που συνδέει την αξιολόγηση με ποινές στέρησης μισθών και απολύσεων. Το μέλος του Πολιτικού Κέντρου του ΠΑΣΟΚ, Θανάσης Γλαβίνας, καταλόγισε στην κυβέρνηση «τιμωρητικό λαϊκισμό». «Νομίζω το υπόδειγμα για τη Νέα Δημοκρατία ως προς την αξιολόγηση, σύμφωνα με τα πεπραγμένα της, ήταν ο σταθμάρχης της Λάρισας», σχολίασε σκωπτικά (ΟPEN TV). Εκτίμησε ότι η προωθούμενη κυβερνητική ρύθμιση δεν έχει «καμία πιθανότητα επιτυχίας» και τάχθηκε υπέρ μιας «σοβαρής πραγματικής, αξιόπιστης αξιολόγησης, η οποία θα δώσει κίνητρα βελτίωσης στους υπαλλήλους και όχι τιμωρίας όπως η στέρηση μισθού».

Μάλιστα ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ, Κώστας Τσουκαλάς, παρατήρησε ότι «το σχέδιο όπως έχει διαρρεύσει έχει νομικά ζητήματα». Περαιτέρω, σχολίασε ότι όταν η κυβέρνηση νιώθει κοινωνική πίεση «πετά πυροτεχνήματα που έχουν τεράστια νομικά προσκόμματα» (ANT1).

Την αντίθεσή του εξέφρασε και το μέλος της Πολιτικής γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Ζαχαριάδης. Τόνισε (Action24) ότι πριν απ’ όλα «πρέπει να γίνουν πραγματικές κρίσεις προϊσταμένων, πρέπει να υπάρξει πραγματική αξιοκρατία και πρέπει να σταματήσουν πλήρως οι κομματικές τοποθετήσεις».