Η ελληνική πρωτεύουσα είναι σύμφωνα με την μεγάλη εφημερίδα μια περιοχή σημαντικού ενδιαφέροντος εξαιτίας τους κινδύνου εκδήλωσης πυρκαγιάς που θα μπορούσε να αποδειχτεί ιδιαίτερα καταστροφική, θυμίζοντας φαινόμενα όπως στο Λος Άντζελες πριν από μερικούς μήνες.
Αυτό επισημαίνουν οι Financial Times σε ρεπορτάζ τους βάζοντας στο μικροσκόπιο την Αθήνα και χαρακτηρίζοντάς την ως «εύκολο στόχο» για μια τέτοια καταστροφή.
Η εφημερίδα υπενθυμίζει τη μεγάλη φωτιά του 2024 που έφτασε έως το Πάτημα Χαλανδρίου και σημειώνει «η Αθήνα, με 3,6 εκατομμύρια κατοίκους στη μητροπολιτική περιοχή της, γλίτωσε από μια καταστροφική πυρκαγιά, αλλά μόνο για λίγο».
Φιλοξενεί δηλώσεις του καθηγητή περιβαλλοντικής γεωγραφίας στο London School of Economics and Political Science, Τόμας Σμιθ, ο οποίος τονίζει «αυτό που έλειπε ήταν ο άνεμος» και προσθέτει πως αυτός είναι ένας κρίσιμος παράγοντας που μπορεί να μετατρέψει μια πυρκαγιά από διαχειρίσιμη σε καταστροφική.
Η Αθήνα μπαίνει σε μια λίστα με άλλες μεγάλες πόλεις όπως το Ντάλας, το Κέιπ Τάουν, το Σίδνεϊ και η Λισαβόνα και οι οποίες χαρακτηρίζονται εξαιρετικά ευάλωτες σε καταστροφές που σχετίζονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη εξαιτίας γεωγραφικών και κλιματολογικών συνθηκών.
Πέρα από τις πυρκαγιές, όπως αυτές του Λος Άντζελες, κίνδυνο αποτελούν και πλημμυρικά φαινόμενα όπως αυτά που διέλυσαν τη Βαλένθια πέρυσι, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, το ένα μπορεί να ακολουθεί το άλλο.
Από την πλευρά της η Εριν Κάχλαν ντε Πέρεζ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Tufts, ειδική σε θέματα κλιματικών κινδύνων, επισημαίνει πως αυτές οι περιοχές «έχουν σταθεί τυχερές», αλλά οι πιθανότητες μπορεί να είναι και εναντίον τους. Αυτό γιατί το 2025, παρά το φαινόμενο La Niña που έφερε δροσιά νωρίτερα φέτος, αναμένεται ως ένα από τα θερμότερα έτη που έχουν καταγραφεί και οι επιστήμονες προειδοποιούν για αυξημένο κίνδυνο καταστροφών.
Η κλιματική αλλαγή φέρνει αύξηση της ακραίας ζέστης, που συμβάλλει στην τροφοδότηση των πυρκαγιών, αλλά οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να φέρουν και πιο έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες, γιατί ο θερμότερος αέρας συγκρατεί περισσότερη υγρασία.
Οι δηλώσεις Ελλήνων ειδικών και το καμπανάκι για τον Υμηττό
Σύμφωνα με τον Χρήστο Γιαννακόπουλο από το Εθνικό Αστεροσκοπείο σε ένα σενάριο συνήθους λειτουργίας όπου δεν υπάρχει σημαντική πρόοδος στη μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου, η πόλη ενδέχεται να έχει έως και 40 μέρες παραπάνω με μέγιστες θερμοκρασίες άνω των 35 βαθμών Κελσίου, κάθε χρόνο έως το 2050.
Από την πλευρά του ο Κώστας Λαγουβάρδος, μιλώντας στους Financial Times, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τον Υμηττό σημειώνοντας «νομίζω ότι θα είναι το επόμενο».
Πραγματοποιώντας προσομοιώσεις σε συνεργασία με τον Θεόδωρο Γιανναρό, κατέγραψε ενδείξεις πως μια πυρκαγιά που θα ξεκινούσε στους βόρειους πρόποδες του βουνού θα εξελισσόταν πολύ γρήγορα εάν τροφοδοτούνταν από ισχυρούς ανέμους.
«Χρησιμοποιώντας το ξηρό δάσος και τη βλάστηση του βουνού ως πηγή καυσίμου, οι φλόγες θα μπορούσαν να κατευθυνθούν γρήγορα προς την πόλη, κοντά σε μια περιοχή όπου βρίσκεται το Πανεπιστήμιο Αθηνών» αναφέρουν οι FT με τον Κώστα Λαγουβάρδο να σημειώνει ότι το βουνό «είναι πολύ κοντά στα όρια της πόλης».
Προσθέτει, δε, πως αν και το βουνό είναι «υπό αυστηρή προστασία» όταν υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς, μια πυρκαγιά «μπορεί να συμβεί».
Αθήνα ο τέλειος συνδυασμός για φωτιά
Όπως επισημαίνει ο ειδικός του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων, Τζο Μακ Νόρτον, μιλώντας στους FT σημειώνει ότι η «ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, όπως και άλλες ευάλωτες περιοχές, έχει τον "«τέλειο συνδυασμό" στοιχείων που απαιτούνται για μια σημαντική πυρκαγιά» και εξηγεί πως «οι πυρκαγιές χρειάζονται καύσιμη ύλη, συχνά υπό μορφή βλάστησης, μια πηγή ανάφλεξης, όπως ακραία ζέστη ή πυρκαγιά που προκλήθηκε από τον άνθρωπο, και τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρών ανέμων».
Αυτό επιδεινώνεται από την αστική εξάπλωση, καθώς από τη δεκαετία του 1950 η δόμηση στην Αθήνα έχει εξαπλωθεί από το ιστορικό κέντρο της πόλης, καθώς τα νέα κτίρια πλησιάζουν όλο και περισσότερο τα βουνά, τους λόφους και τη θάλασσα. Αυτό συμβάλλει στη δημιουργία μεγαλύτερης επαφής της άγριας φύσης και των αστικών περιοχών ή της επαφής αγροτικών και αστικών περιοχών και σε αυτές τις περιπτώσεις η ανθρώπινη δραστηριότητα μπορεί να προκαλέσει μια πυρκαγιά ακούσια, εξαιτίας της συγκέντρωσης του πληθυσμού.
Τι μαθαίνουμε από το Λος Άντζελες
Τα ασταθή καιρικά φαινόμενα είναι ένας ακόμη παράγοντας κινδύνου, όπως καταγράφηκε και στην μεγάλη καταστροφή στις ΗΠΑ.
Το Λος Άντζελες είχε περάσει μια εξαιρετικά βροχερή περίοδο, κάτι που έφερε ανάπτυξη θαμνώδους βλάστησης. Ακολούθησε παρατεταμένη ξηρασία, κάτι που δημιούργησε σημαντική καύσιμη ύλη για μια πυρκαγιά.
Αυτό ήταν η τέλεια καταιγίδα, σημειώνουν οι Financial Times, με τους επιστήμονες να προειδοποιούν ότι μια παρόμοια κατάσταση θα μπορούσε να ζήσει και η Αθήνα.
Μια περίοδος βροχών ακολουθούμενη από ξηρασία θα εξασφάλιζε άφθονο καύσιμο, καθώς, εκτός από τα πεύκα η θαμνώδης βλάστηση στην πρωτεύουσα είναι εξαιρετικά συχνή. Αυτό έχει αυξηθεί με την παρακμή της γεωργίας και την απώλεια των αιγοπροβάτων που παραδοσιακά διατηρούσαν τη βλάστηση υπό έλεγχο.
Οι άνεμοι Santa Anna και το Μάτι
Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο αποτελούν οι ισχυροί άνεμοι, όπως οι Santa Anna που τροφοδότησαν τις πυρκαγιές στο Λος Άντζελες, με την Αθήνα να είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη σε ισχυρούς, βόρειους και ξηρούς ανέμους.
Η Αθήνα, άλλωστε, έχει δραματική εμπειρία από κάτι τέτοιο, από το καλοκαίρι του 2018 με την φονική πυρκαγιά στο Μάτι που είχε περισσότερα από 100 θύματα.
Στο κάδρο και οι πλημμύρες
Οι πυρκαγιές, πάντως, έχουν και μακροπρόθεσμες συνέπειες, καθώς η βλάστηση που καίγεται καθιστά το έδαφος λιγότερο ικανό να απορροφήσει το νερό, με το αποτέλεσμα να είναι η αύξηση των πλημμυρικών φαινομένων.
«Μια πυρκαγιά μπορεί να προκαλέσει ζημιές στα προάστια, ειδικά στα πράσινα, αλλά το πρόβλημα δεν τελειώνει εκεί. Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πλημμυρών», λέει ο Μιχάλης Διακάκης, εμπειρογνώμονας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών σε καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα και ακραία φαινόμενα.
Σύμφωνα με έρευνα του κ. Διακάκη, ο κίνδυνος αυτός διαρκεί έως και μια δεκαετία μετά από μια πυρκαγιά σε ορισμένες περιοχές και μπορεί να είναι πολύ πιο καταστροφικός για τα κέντρα των πόλεων. «Είναι εύκολο να φράξεις ένα κρίσιμο ποτάμι σε ένα τμήμα, ωθώντας το νερό προς τα έξω και πλημμυρίζοντας την περιοχή. Η πλημμύρα θα καταλήξει τελικά στο κέντρο της πόλης».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας