Ενα «προφητικό» δημοσίευμα της «Εφ.Συν.»

Στις 20.10.2024 η εφημερίδα μας δημοσίευε στο κεντρικό της θέμα άρθρο με τίτλο «Το ΤΑΙΠΕΔ εξαϋλώθηκε, αλλά... όχι όλο!».

Εχει πράγματι ενδιαφέρον να διαβάσει κανείς τι λένε σε δύο σημεία και για κεντρικά ζητήματα από τη μία πλευρά η πρόσφατη έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου και από την άλλη για το ίδιο θέμα το δημοσίευμά μας.

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

1. ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ ΝΑ ’ΧΟΥΜΕ…

➥ Εκθεση Ελεγκτικού Συνεδρίου (σελ. 39-40)

Για το ελεγχόμενο έργο «ανακαινίσεις νοσοκομείων», ενώ η αρχική απόφαση ένταξης στο ΤΑΑ εκδόθηκε στις 13.1.2022, ο αριθμός των προς ένταξη νοσοκομείων οριστικοποιήθηκε 15 μήνες αργότερα, ήτοι στις 18.5.2023, με τη 2η τροποποίηση της απόφασης ένταξης, ενώ τότε αποφασίστηκε και ο ορισμός του ΤΑΙΠΕΔ και των 7 Υγειονομικών Περιφερειών ως φορέων υλοποίησης, καθώς αρχικά μόνο το υπουργείο Υγείας είχε οριστεί ως φορέας υλοποίησης. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου αναφέρθηκε ότι το έργο είχε ενταχθεί στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας τον Ιούνιο του 2021, με το υπουργείο Υγείας να έχει την ευθύνη για την επιλογή των έργων, χωρίς να έχει προηγηθεί μελέτη αναγκών.

Εξάλλου, στα ενταγμένα στο έργο νοσοκομεία με φορέα υλοποίησης την 1η ΥΠΕ, που συνιστούν το 30% των συνολικά ενταγμένων νοσοκομείων και τα οποία εκτελούνται με τη διαδικασία μελέτης-κατασκευής, λόγω έλλειψης προμελετών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, διαπιστώθηκε ότι το 65% είναι στη φάση αξιολόγησης των προσφορών, το 30% στη φάση προετοιμασίας του διαγωνισμού, ενώ για το 1% έχει κηρυχθεί άγονος ο διενεργηθείς διαγωνισμός.

Η κατάσταση των έργων (status), όπως παρουσιάζεται κατά τον χρόνο του ελέγχου, κρίνεται οριακή σε σχέση με την ολοκλήρωσή τους εντός της καταληκτικής προθεσμίας επίτευξης του οροσήμου, ειδικότερα, διότι α) από την επισκόπηση των αποφάσεων ένταξης και των σχετικών διακηρύξεων προκύπτει μια καθυστέρηση περίπου 5 μηνών στις ημερομηνίες δημοσίευσης των διακηρύξεων σε σχέση με εκείνες που αναφέρονταν ως εκτιμώμενες στις οικείες αποφάσεις ένταξης των υποέργων, και β) από την επεξεργασία των στοιχείων των διακηρύξεων προκύπτει ότι ο χρόνος ολοκλήρωσης των έργων υπολογίζεται από 11 έως 18 μήνες από την υπογραφή των συμβάσεων, γεγονός που καθιστά φιλόδοξη την εκπλήρωση του οροσήμου 170 στην εκτιμώμενη ημερομηνία (31.12.2025), ενώ εντός του ΟΠΣ ΤΑ δεν περιλαμβάνονται έγγραφα από τα οποία να προκύπτει η λήψη συγκεκριμένων διορθωτικών μέτρων για την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων.

➥ Πάνω απ’ όλα η υγεία (;)
(δημοσίευμα «Εφ.Συν.»)

Η μεγάλη πλειονότητα αυτών των κατακυρώσεων αφορά έργα του υπουργείου Υγείας (μεταρρύθμιση πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και ενεργειακή αναβάθμιση, λειτουργική ανακαίνιση και επέκταση των δομών του Εθνικού Συστήματος Υγείας (που περιλαμβάνουν ακόμη και αντικαταστάσεις WC, κλιματισμούς, φωτιστικά, χρωματισμούς κ.ά.). Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΑΙΠΕΔ (οικονομικές καταστάσεις χρήσης 2023):

Α. Για τη μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας: έχουν προκηρυχθεί 43 διαδικασίες ανάθεσης συνολικού ύψους 152,3 εκατ. και συμβασιοποιηθεί 11 έργα συνολικής αξίας 35,25 εκατ. ευρώ (ποσοστό 23,1%).

Β. Για τις παρεμβάσεις στις δομές του ΕΣΥ: έχουν προκηρυχθεί 45 διαδικασίες ανάθεσης συνολικού ύψους 136,1 εκατ. – συμβασιοποιηθεί 14 έργα συνολικής αξίας 56,27 εκατ. (ποσοστό 41%) και ολοκληρώθηκε ένα (1) έργο (!) αξίας 0,86 εκατ. ευρώ.

Η τελευταία χρονικά πληροφόρηση που παρέχεται στην ιστοσελίδα του Ταμείου για την πρόοδο αυτών των διαγωνισμών είναι το δελτίο Τύπου που εκδόθηκε στις 9.4.2024 με το οποίο «ανακοινώθηκε η υπογραφή των συμβάσεων για την εκτέλεση των έργων σε νοσοκομεία και κέντρα υγείας συνολικού ύψους 66,73 εκατ. ευρώ». Δηλαδή έχει καταγραφεί ελάχιστη πρόοδος σε σύγκριση με την 31.12.2023.

Παρά το γεγονός ότι είναι μικρό το ποσοστό των έργων που έχουν ολοκληρωθεί για την επέκταση και αναβάθμιση των δομών του ΕΣΥ και την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, η ΜΣΣΣ στις 26.8.2024 προκήρυξε διαγωνισμό για «σχεδιασμό και υλοποίηση επικοινωνιακής εκστρατείας για την ανάδειξη των έργων αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του ΕΣΥ» με προϋπολογισμό 2.843.754 ευρώ!

━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━

2. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥΣ

➥ Εκθεση Ελεγκτικού Συνεδρίου (σελ. 43)

Πρόβλημα υποστελέχωσης των Φορέων Υλοποίησης καταγράφηκε στην πλειονότητα των ελεγχόμενων υποέργων. Στο πλαίσιο αυτό συνήφθησαν συμβάσεις με εταιρείες τεχνικών συμβούλων με αντικείμενο την υποστήριξη στην υλοποίηση, διαχείριση και παρακολούθηση των δράσεων/υποδράσεων καθ’ όλη την περίοδο υλοποίησής τους.

Εν τούτοις, κατά τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι α) η υποστηρικτική δράση των τεχνικών συμβούλων δεν λειτούργησε έτσι ώστε να αποτραπεί η πλημμελής εφαρμογή των Διαδικασιών Δ2 και Δ6 του Εγχειριδίου του ΣΔΕ και να διασφαλισθεί η καταγραφή των καθυστερήσεων στις ημερομηνίες εκπλήρωσης οροσήμων στα αντίστοιχα έντυπα, και β) στις περισσότερες περιπτώσεις οι εκθέσεις των τεχνικών συμβούλων δεν περιείχαν αναφορές στις καθυστερήσεις, στις αιτίες αυτών ή στα ληφθέντα διορθωτικά μέτρα, αν και επισημαίνεται ότι ο ρόλος των τεχνικών συμβούλων είναι υποστηρικτικός και δεν δύναται να υποκαθιστά τις προβλεπόμενες από το ΣΔΕ αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων φορέων για την ορθή τήρηση του ΟΠΣ ΤΑ με την καταχώριση όλων των αναγκαίων δεδομένων παρακολούθησης (βλ. ανωτέρω παράγραφοι 43-44).

➥ Ολη η εξουσία στους συμβούλους!
(δημοσίευμα «Εφ.Συν.»)

Eχει προκηρύξει μέχρι τις 30.9.2024 είκοσι έναν (21) διαγωνισμούς για την πρόσληψη συμβούλων διαφόρων ειδικοτήτων. Η Μονάδα έστειλε το σήμα για το πάρτι που επρόκειτο να ακολουθήσει με τις προσλήψεις συμβούλων ήδη από τους πρώτους μήνες λειτουργίας της.

Το 1ο τετράμηνο του 2022 δημοσιεύτηκαν τέσσερις (4) προκηρύξεις για την πρόσληψη συμβούλων:

1. για την παροχή υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου για το σύνολο των έργων που διαχειριζόταν στη συγκεκριμένη περίοδο η Μονάδα, με τον προϋπολογισμό να ανέρχεται σε 16 εκατ. (μέγιστο όριο),
2. για τη δημιουργία Μηχανισμού Συμφωνίας-Πλαίσιο προκειμένου να υποστηριχθούν η ταχεία κινητοποίηση και η οικονομικά αποδοτική εκτέλεση των σκοπών και αρμοδιοτήτων της ΜΣΣΣ, για την παροχή σε αυτό νομικών, οικονομικών/χρηματοοικονομικών, τεχνικών και ελεγκτικών υπηρεσιών καθώς και την εκτέλεση καθηκόντων ανεξάρτητου ελεγκτή (μέγιστος προϋπολογισμός 15 εκατ.),
3. για την ανάθεση υπηρεσιών συμβούλου τεχνικής/διοικητικής υποστήριξης σε εξειδικευμένο και έμπειρο οικονομικό φορέα για την υλοποίηση του έργου της χρηματοδοτικής ενίσχυσης των νέων βιομηχανικών πάρκων (προϋπολογισμός 1.165.000) και
4. για την καθιέρωση ενός Μηχανισμού Συμφωνίας-Πλαίσιο για την εκπόνηση μελετών και τη σύνταξη τευχών δημοπράτησης έργων για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας (προϋπολογισμός 31.308.432 ευρώ).

Η συμβολή των ποικιλώνυμων συμβούλων που «προσλήφθηκαν» από τη ΜΣΣΣ δεν αποτιμάται θετικά αν χρησιμοποιήσουμε ως κριτήριο το χαμηλό ποσοστό ολοκλήρωσης των διαγωνιστικών διαδικασιών, που οφείλεται στον αριθμό των διαγωνισμών για τους οποίους η Μονάδα «υποχρεώθηκε» να παράσχει διευκρινίσεις, να προβεί σε τροποποιήσεις ή/και να παρατείνει τις σχετικές προθεσμίες με τελικό αποτέλεσμα τη χρονική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των διαγωνισμών. Ολα τα παραπάνω συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η προετοιμασία των διαγωνιστικών διαδικασιών που είναι το κύριο, αν όχι αποκλειστικό, μέλημα των ποικιλώνυμων συμβούλων ήταν πλημμελής.