Αμφίθυμοι μεταξύ τεχνοφιλίας και τεχνοπεσιμισμού, με μεγάλες προσδοκίες για το μέλλον, ανήσυχοι από την υπερβολική εξάρτηση από την τεχνολογία και φοβισμένοι για πιθανή απώλεια θέσεων εργασίας εμφανίζονται οι Ελληνες σχετικά με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), σύμφωνα με έρευνα που εκπόνησε και δημοσίευσε το Ινστιτούτο Eteron.
Η έρευνα, η οποία διεξήχθη από το Eteron σε συνεργασία με την AboutPeople την περίοδο 9-11 Νοεμβρίου, είχε πανελλαδικό δείγμα 1.102 ατόμων, το οποίο συγκεντρώθηκε μέσω διαδικτύου, με δομημένο ερωτηματολόγιο και εξετάζει τη στάση των πολιτών ως προς την Τεχνητή Νοημοσύνη απέναντι στις ευκαιρίες και τους κινδύνους που φέρνει. Σχεδιάστηκε από τον διευθυντή του Eteron, Χρήστο Παπαγιάννη, υπό την επίβλεψη του επίκουρου καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ, Toon Van Overbeke.
Είναι η πρώτη μελέτη μετά τις πρόσφατες φιλόδοξες ανακοινώσεις του πρωθυπουργού ότι η χώρα θα φιλοξενήσει ένα από τα επτά νέα «AI Factories» (εργοστάσια ΤΝ). Ανεξάρτητα από τις εξαγγελίες, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται χαμηλότερα στον δείκτη ετοιμότητας για την Τεχνητή Νοημοσύνη από την πλειονότητα των κρατών-μελών της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων της Λιθουανίας, της Πολωνίας και της Τσεχίας. Μόλις το 4% των ελληνικών επιχειρήσεων έχουν ενσωματώσει τέτοια συστήματα στη λειτουργία τους, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ως προς τα κύρια ευρήματα της μελέτης του Eteron, παρατηρείται ένα υψηλό επίπεδο διάδοσης ή/και επίγνωσης των εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης (π.χ. ChatGPT, Siri, Alexa και Google Assistant), με το 94,1% να έχει τουλάχιστον ακούσει για αυτές και μόλις το 5,9% να μη γνωρίζει τίποτα. Ωστόσο η πλειονότητα (το 61%) των πολιτών δεν έχει χρησιμοποιήσει ούτε μία φορά κάποια εφαρμογή, εκ των οποίων το 14,2% δηλώνει ότι ενδιαφέρεται να το πράξει. Μόλις το 39% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει εργαλεία όπως το ChatGPT ενώ μόνο το 12,3% αναφέρει ότι τα χρησιμοποιεί τακτικά. Στο ποσοστό αυτό υπερεκπροσωπούνται τα νεότερα και πιο μορφωμένα άτομα, δείχνοντας ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη απευθύνεται επί του παρόντος σε μια σχετικά μικρή και εξειδικευμένη ομάδα ανθρώπων.
Ως προς τις χρήσεις τέτοιων εφαρμογών οι περισσότεροι τις χρησιμοποιούν για αναζήτηση πληροφοριών (60,3%), μετάφραση κειμένων (35,9%) και ψυχαγωγία (25,1%). Οι Ελληνες εμφανίζονται μοιρασμένοι και ελαφρώς πεσιμιστές: το 37,1% δηλώνει απαισιόδοξο για τις επιπτώσεις της ΤΝ, ενώ το 34,9% αισιοδοξεί. Το υπόλοιπο 23,7% διατηρεί ουδέτερη στάση, σημειώνοντας ότι ο αντίκτυπος θα είναι ισορροπημένος.
«Πρόκειται για μια αναμενόμενη εξέλιξη καθώς οι Ευρωπαίοι χαρακτηρίζονται για τον πεσιμισμό τους αναφορικά με τις προοπτικές της ΤΝ», υπογραμμίζει ο Χρήστος Παπαγιάννης, προσθέτοντας πως «αντίστοιχα δεδομένα καταγράφονται και σε αρκετές έρευνες, που αφορούν και τις ΗΠΑ (Tyson & Kikuchi, 2023), με αποτέλεσμα να γίνεται συχνά σύγκριση για την απόκλιση Δύσης και Παγκόσμιου Νότου, με τις χώρες της δεύτερης κατηγορίας να εμφανίζουν συνήθως μεγαλύτερα ποσοστά αισιοδοξίας. Ενδεικτικά στην Κίνα το 78% του πληθυσμού θεωρεί ότι τα οφέλη της Τεχνητής Νοημοσύνης υπερτερούν του όποιου κινδύνου».
Οι Ελληνες απαιτούν διαφάνεια (41,7%) και ισχυρές νομοθετικές πρωτοβουλίες (39,8%) για την ασφάλεια της ΤΝ, ενώ η πλειονότητα προτιμά έναν συνδυασμό κρατικής και διεθνούς ρύθμισης. Στους βασικούς κινδύνους εντοπίζουν την υπερβολική εξάρτηση από την τεχνολογία (63,8%), την έλλειψη διαφάνειας (58,7%) και την απώλεια θέσεων εργασίας (58%). Οσον αφορά τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, όπως το ChatGPT, το 59,3% των ερωτηθέντων τα βρίσκει χρήσιμα, το 18,3% όχι, ενώ το 22,4% δεν εκφέρει γνώμη. Αντίθετα, οι στοχευμένες διαφημίσεις στα social media θεωρούνται αρνητικές από το 46% των ερωτηθέντων.
Ωστόσο ίσως το πιο ενδιαφέρον και ταυτόχρονα ανησυχητικό είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα (το 72,1%) θεωρεί χρήσιμη την εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης για την «αναγνώριση προσώπου στα σύνορα». Υπενθυμίζεται ότι ένας συνασπισμός οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα πιέζει για την «απαγόρευση της χρήσης πειραματικών τεχνολογιών εναντίον ανθρώπων που διασχίζουν σύνορα και την αποτελεσματική ρύθμιση ώστε να διασφαλιστεί ότι η ΤΝ χρησιμοποιείται με ασφάλεια και υπευθυνότητα».
Μεταξύ αυτών και η ΜΚΟ Statewatch, που παρακολουθεί συστηματικά την εφαρμογή των κανόνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες στην Ευρώπη, η οποία σε έκθεσή της υπογραμμίζει ότι ο πρόσφατος νόμος της Ε.Ε. για την TN (ΑΙ Act) δεν κάνει καμία αναφορά στην ανάγκη τήρησης των διεθνών νομικών υποχρεώσεων και δεν περιέχει ιδιαίτερα αυστηρές διατάξεις για τη ρύθμιση της χρήσης τεχνολογιών ΤΝ για σκοπούς μετανάστευσης, ασύλου και ελέγχου των συνόρων. Προειδοποιεί για την «αυξανόμενη ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στις διοικητικές διαδικασίες και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, τις ολοένα και πιο επεμβατικές τεχνολογίες παρακολούθησης για σκοπούς συνοριακού ελέγχου και την εισαγωγή νέων μορφών βιομετρικής ταυτοποίησης για την περαιτέρω αυτοματοποίηση των συνοριακών ελέγχων».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας