Γενικευμένη σύγχυση για την ασφάλεια στα τρένα

«Σιγήν ιχθύος» τηρεί ο αρμόδιος υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, γύρω από τα πρόσφατα περιστατικά που ανέδειξαν τα κενά ασφαλείας στον ελληνικό σιδηρόδρομο, την ώρα που η διοίκηση του ΟΣΕ εκτίθεται δημοσίως επιδεικνύοντας άγνοια για τις αρμοδιότητές της και η αρχή διερεύνησης (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) επαναλαμβάνει συστάσεις ασφαλείας που είχε εκδώσει από τον περασμένο Ιούνιο.

Το αίσθημα ανασφάλειας του επιβατικού κοινού που αναπτύχθηκε μετά το έγκλημα των Τεμπών πριν από ενάμιση χρόνο φούντωσε και πάλι, χωρίς η κυβέρνηση να έχει να επιδείξει κάτι χειροπιαστό για τα όσα έκανε προκειμένου να λειτουργήσουν τα συστήματα ασφαλείας. Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη Παρασκευή δύο τρένα του προαστιακού βρέθηκαν σε μονή γραμμή, κοντά στα Σεπόλια, να κινούνται αντίθετα το ένα από το άλλο. Λίγες ώρες αργότερα η γραμμή του οδοντωτού έκλεισε από πεσμένο κορμό στις ράγες και συρμός προς τη Χαλκίδα προσέκρουσε σε πεσμένο κορμό λίγο πριν από την Οινόη, εκθέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο τον μηχανοδηγό αλλά και τους επιβάτες.

Ο Χρ. Σταϊκούρας, που έχει την αρμοδιότητα της εποπτείας του σιδηροδρόμου, δεν έχει δημοσίως τοποθετηθεί, αφήνοντας τον υφυπουργό του Βασίλη Οικονόμου να βγαίνει δημόσια και να λέει πρακτικά ότι «δεν έγινε και τίποτε». Αντιθέτως, χθες εμφανίστηκε στην τηλεόραση η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), ο υπουργός Θ. Σκυλακάκης και ο γενικός γραμματέας Ευστ. Σταθόπουλος, και απάντησαν στα όσα είχαν γραφτεί για τους πεσμένους κορμούς και τα εμπόδια που βάζουν τα Δασαρχεία σχετικά με τον καθαρισμό του δικτύου από τον ΟΣΕ.

Είπαν δηλαδή ότι υπάρχει ο νόμος 998 από το 1979 (ο βασικός για τη διαχείριση των δασών), που επιβάλλει στον ΟΣΕ να καθαρίζει σε απόσταση 10 μέτρων εκατέρωθεν των γραμμών. Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Παναγιώτης Τερεζάκης, προσπάθησε να δικαιολογηθεί λέγοντας ότι υπάρχουν εργολαβίες για την υλοτόμηση των δέντρων και τον καθαρισμό των γραμμών, χωρίς να εξηγεί γιατί τα έργα προχωρούν με τόσο αργό ρυθμό (τρένα έχουν προσκρούσει σε πεσμένους κορμούς σε αλλεπάλληλα περιστατικά εδώ και σχεδόν δύο χρόνια). Ακόμη χειρότερα, ο πρόεδρος του ΟΣΕ, Γιάννος Γραμματίδης, δήλωσε δημόσια ότι δεν γνωρίζει τη διάταξη για τον καθαρισμό των σιδηροδρομικών γραμμών.

Στη γενικευμένη σύγχυση παρενέβη η αρχή διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), που συνεδρίασε εκτάκτως προχθές Κυριακή και ανακοίνωσε έκτακτα μέτρα χωρίς να πάρει θέση για την αρμοδιότητα. Οπως αναφέρει σχετικά, «ανεξαρτήτως ευθύνης καθαρισμού και αν αυτή ανήκει στον ΟΣΕ ή στη Γενική Διεύθυνση Δασών ή οποιονδήποτε άλλο δημόσιο φορέα, καλούνται οι υπεύθυνοι του ΟΣΕ σε συνεργασία με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς να προβούν σε άμεσο, πλήρη και αποτελεσματικό έλεγχο του συνόλου του εθνικού σιδηροδρομικού δικτύου και να προβούν σε καθαρισμό όλων των επικίνδυνων για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων σημείων από δένδρα, κλαδιά και άλλα τυχόν φερτά υλικά. Ο έλεγχος και ο καθαρισμός οφείλει να συμβεί το συντομότερο δυνατό και το αργότερο έως τις 31/10/2024 και κατόπιν να επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και δη κατ’ ελάχιστον μία φορά κάθε μήνα». Με λίγα λόγια ο ΟΣΕ καλείται να κουρέψει 50.000 στρέμματα γης...

Εάν υποτεθεί ότι αυτή η απόφαση λύνει κάπως τον «γόρδιο δεσμό» των αρμοδιοτήτων, δεν ισχύει το ίδιο για την άλλη απόφαση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ που αφορά τις ραδιοεπικοινωνίες μεταξύ μηχανοδηγών και σταθμαρχών. Στο περιστατικό της περασμένης Παρασκευής ο μηχανοδηγός της μιας αμαξοστοιχίας, που είναι και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Προσωπικού Ελξης, δήλωσε δημόσια ότι η σύγκρουση αποφεύχθηκε επειδή έτυχε να ακούσει τη λάθος εντολή του σταθμάρχη του ΟΣΕ από τον ασύρματο VHF. Με την εντολή αυτή ο σταθμάρχης (έχει ήδη τεθεί σε αργία ενός μηνός) έλεγε στο δεύτερο τρένο να μπει με αντίθετη πορεία στη μονή γραμμή, η οποία όμως ήταν ήδη κατειλημμένη.

Ολο αυτό το σκηνικό εμφανίστηκε ως περίπου φυσιολογικό, αφού τελικά κάποιος αντιλήφθηκε το σφάλμα. Ομως ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ στην έκτακτη συνεδρίαση της Κυριακής εξέδωσε και δεύτερη απόφαση, με την οποία επαναλαμβάνει τη Σύσταση που είχε εκδώσει τον περασμένο Ιούνιο. Στη Σύσταση αυτή καλούσε «τα ενδιαφερόμενα μέρη» να εγκαταστήσουν ένα σύστημα επικοινωνίας «που επιτρέπει την άμεση επαφή ένας προς έναν μεταξύ των σταθμαρχών και των μηχανοδηγών». Αυτό όμως παραπέμπει στο σύστημα GSM-R και όχι στον ασύρματο VHF ο οποίος πρωτίστως αποκάλυψε την περασμένη Παρασκευή το λάθος του σταθμάρχη.