80 χρόνια από το μπλόκο της Κοκκινιάς

Εκδήλωση-Συζήτηση

Κυριακή 15 Σεπτέμβρη 7μμ, Μάντρα Μπλόκου Κοκκινιάς (Ηλιουπόλεως 102 Α)

Ομιλητές/ριες

• Νίκος Αμπανάβας, εκπαιδευτικός-συγγραφέας
• Κατερίνα Θωΐδου, Δημοτική Σύμβουλος Νίκαιας-Ρέντη
• Κώστας Παπαδάκης, Πολιτική Αγωγή στη Δίκη της Χρυσής Αυγής- Δημοτικός Σύμβουλος Αθήνας
• Λέανδρος Μπόλαρης, συγγραφέας

Θα προβληθεί σπάνιο φωτογραφικό υλικό της εποχής σε επιμέλεια του Κυριάκου Νικολαΐδη

Το καλοκαίρι του 1944 οι εργατογειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά πλημμύρισαν με αίμα. Τα «μπλόκα» -εκκαθαριστικές επιχειρήσεις μέσα στον ιστό της πόλης είχαν αποτέλεσμα εκατοντάδες δολοφονημένους και εκτελεσμένους και χιλιάδες συλληφθέντες που οδηγήθηκαν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου και πολλοί σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στην Γερμανία. Ήταν το αποτέλεσμα μιας συνειδητής και οργανωμένης επιλογής των ναζιστικών αρχών Κατοχής και της δωσιλογικής κυβέρνησης του Ι. Ράλλη, που είχε την έμμεση και άμεση στήριξη από την άρχουσα τάξη.

Το πιο γνωστό από τα μπλόκα της κατοχής είναι αυτό της Κοκκινιάς. Τα ξημερώματα της 17ης Αυγούστου 3.000 βαριά οπλισμένοι Γερμανοί στρατιώτες και ταγματασφαλίτες εισβάλλουν στην Κοκκινιά. Συγκεντρώνουν όλο τον ανδρικό πληθυσμό ηλικίας από 14-60 ετών, 25.000 άντρες συνολικά, στην πλατεία Οσίας Ξένης. Για ώρες κάτω από τον καυτό ήλιο, κουκουλοφόροι ρουφιάνοι διάλεγαν αγωνιστές από το πλήθος και με βασανιστήρια μεταφέρονταν στη μάντρα του παλιού ταπητουργείου της Oriental Carpet όπου κι εκτελούνταν. 74 αγωνιστές εκτελέστηκαν εκείνη την ημέρα στη Μάντρα του Μπλόκου. Συνολικά 350 αγωνιστές υπολογίζεται ότι έπεσαν νεκροί στην Κοκκινιά από τα πυρά των ναζί. Άλλοι 8.000 από τους συγκεντρωθέντες στην πλατεία της Οσίας Ξένης, μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Από κει 1.800 θα καταλήξουν στα κολαστήρια του Άουσβιτς, του Νταχάου, του Μπούχενβαλντ κι αλλού.

Το μπλόκο της Κοκκινιάς ήταν η συνέχεια της τριήμερης μάχης που είχε δώσει ο ΕΛΑΣ της συνοικίας τον Μάρτη όταν οι ναζί και οι ταγματασφαλίτες έκαναν μια μεγάλη επιδρομή ανάμεσα στ' άλλα και για αντίποινα για απεργίες στους σιδηροδρόμους, στο εργοστάσιο του Παπαστράτου και άλλων εργοστασίων τη ευρύτερης περιοχής.
Σήμερα οι εξελίξεις στην Ευρώπη με την απειλητική άνοδο των ψήφων των φασιστών στη Γαλλία και τη Γερμανία, τα πρωτοφανή πογκρόμ των φασιστών κατά των μεταναστών στη Βρετανία είναι μια δραματική προειδοποίηση για το που οδηγούν οι πολιτικές των κυβερνήσεων που επιτίθενται στα δικαιώματα των εργαζόμενων και της νεολαίας στην εργασία, την παιδεία και την υγεία και την ίδια στιγμή κλιμακώνουν την εμπλοκή στον πόλεμο στην Ουκρανία, τη στήριξη στη γενοκτονία των Παλαιστίνιων, παίζοντας χυδαία το χαρτί του ρατσισμού και της ισλαμοφοβίας.

Αυτές οι πολιτικές είναι που ανοίγουν το δρόμο στην άκρα δεξιά. Όλοι και όλες που δώσαμε τη μάχη ενάντια στον πιο δολοφονικό πυρήνα της Χρυσής Αυγής Νίκαιας που δολοφόνησε τον Παύλο Φύσσα και πλημμυρίσαμε τη Λ.Αλεξάνδρας στις 7 Οκτώβρη 2020, την ημέρα που η Χρυσή Αυγή καταδικάστηκε ως εγκληματική οργάνωση, ξέρουμε πολύ καλά ότι η κινητοποίηση του αντιφασιστικού κινήματος στις γειτονιές έβαλε τη σφραγίδα της στην καταδίκη και τη φυλάκιση της ηγεσίας των ναζί και έσπασε την ασυλία και την κάλυψη των φασιστών από την κυβέρνηση των Μπαλτάκων, την Αστυνομία και τον κρατικό μηχανισμό.

Η μάχη ενάντια στην άνοδο της ακροδεξιάς και τους φασίστες είναι μάχη με την ίδια την κυβέρνηση της ΝΔ που με τις δολοφονίες προσφύγων στην Πύλο και το Αιγαίο, με τους φράχτες και τις ρατσιστικές επιχειρήσεις σκούπα τους ανοίγει το δρόμο. Γι' αυτό, στηρίζουμε την καμπάνια για δικαιοσύνη στα θύματα της Πύλου, για να πάνε φυλακή οι δολοφόνοι του Λιμενικού, της κυβέρνησης και της FRONTEX που προκάλεσαν το ναυάγιο και τον πνιγμό των 600 προσφύγων. Για ανοιχτά σύνορα, άσυλο, χαρτιά και στέγη για μετανάστες και πρόσφυγες. Δίνουμε τη μάχη για να καταδικάσουμε ξανά τους χρυσαυγίτες δολοφόνοι στο Εφετείο, με ακόμη πιο βαριές ποινές, για να μείνουν εκεί που ανήκουν, στη φυλακή και μόνο.

Στις 15 Σεπτέμβρη τιμούμε τους πεσόντες του Μπλόκου της Κοκκινιάς-Στις 18 Σεπτέμβρη διαδηλώνουμε στη μνήμη του Παύλου Φύσσα
80 Χρόνια μετά το Μπλόκο της Κοκκινιάς συνεχίζουμε τους αγώνες ενάντια στο ρατσισμό και τη φασιστική απειλή, δυναμώνουμε την αριστερά της ελπίδας και της ανατροπής για να μπουν οι ζωές μας πάνω από τα κέρδη τους.

Δήλωση - Νίκος Αμπανάβας

Η ιδέα της "ΑΝΤΑΡΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΚΚΙΝΙΑ" να συνδέσει το θέμα της εκδήλωσης-συζήτησης («80 χρόνια από το Μπλόκο της Κοκκινιάς») και με τη διαδήλωση στη μνήμη του Παύλου Φύσσα στις 18 Σεπτέμβρη (τρεις μέρες μετά) είναι εξαιρετικά εύστοχη. Επιπλέον εύστοχη ήταν και η επιλογή του τόπου της εκδήλωσης. 

Η Μάντρα του Μπλόκου της Κοκκινιάς αποτελεί σύμβολο μαρτυρίου και ηρωισμού του αντιφασιστικού αγώνα του Κοκκινιώτικου λαού στη διάρκεια της Κατοχής. Δε θα βρούμε εύκολα τόσους μνημονικούς τόπους αντιφασιστικού αγώνα σε άλλες συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά, όπως στη συνοικία της Κοκκινιάς. 

Από την εποχή του μεσοπολέμου οι φτωχοί πρόσφυγες της Κοκκινιάς ζώντας μέσα σε στερήσεις, άθλιες συνθήκες διαβίωσης και τον κοινωνικό αποκλεισμό έμαθαν να αυτοοργανώνονται, να αυτοσυντηρούνται και γενικά να ξεχωρίζουν για τη μαζικότητα, την αποφασιστικότητα και την ενότητα της δράσης τους. Γι' αυτό και στην Κατοχή στο σύνολό τους οι Κοκκινιώτες σχεδόν ήταν οργανωμένοι στο ΕΑΜ και πολλοί ένοπλα στον ΕΛΑΣ προσφέροντας τα μέγιστα στον αντιφασιστικό αγώνα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ναζί κατακτητές χτύπησαν την Κοκκινιά, όχι μία όπως έκαναν σε άλλες συνοικίες, αλλά τρεις φορές. Μία στην τριήμερη επιδρομή (4-7 Μαρτίου 1944), στο Μπλόκο της Κοκκινιάς (17 Αυγούστου 1944) με πάνω από 200 νεκρούς και τέλος στο μνημόσυνο για τους εκτελεσθέντες του Μπλόκου στις 24 Σεπτεμβρίου 1944 που έκαναν οι Κοκκινιώτες για να τιμήσουν τους αγωνιστές. 

Εμείς οι Κοκκινιώτες που γνωρίζουμε την ιστορία της περιοχής πάντοτε θεωρούσαμε βέβηλη την παρουσία της Χρυσής Αυγής στους δρόμους και τις πλατείες μας. Από αυτή την άποψη εκδήλωση όπως αυτή δεν δίνει μόνο νόημα και περιεχόμενο στο σύνθημα των λαών ΠΟΤΕ ΠΙΑ ΦΑΣΙΣΜΟΣ, αλλά αποκαλύπτει και κάτι άλλο. Ότι οι ναζί κατακτητές και οι Ιταλοί φασίστες που εισέβαλαν στην πατρίδα μας έφυγαν και δεν άφησαν πίσω τους μόνο νεκρούς και ερείπια, αλλά και τους ιδεολογικούς τους απογόνους οι οποίοι απειλούν και σκοτώνουν.

Νίκος Αμπανάβας
Εκπαιδευτικός-συγγραφέας