Παγιώνεται η ιδιωτική διαχείριση των σκουπιδιών

Το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου κι εν μέσω της θερινής ραστώνης έδειξε ότι στενεύει όλο και περισσότερο ο δρόμος για ένα ολοκληρωμένο δημόσιο σύστημα διαχείρισης των απορριμμάτων από τους δήμους της χώρας.

Παράδειγμα, ο Δήμος Ιωαννιτών, ο δέκατος μεγαλύτερος δήμος της χώρας, που αποφάσισε να προχωρήσει σε έναν νέο διαγωνισμό για ιδιώτες στην αποκομιδή των απορριμμάτων σε τέσσερις από τις πέντε δημοτικές ενότητές του (Ανατολής, Μπιζανίου, Περάματος και Παμβώτιδας) για τα επόμενα δύο χρόνια. Θα συνεχιστεί έτσι η ίδια πολιτική που είχε αποφασιστεί από τον δήμο και την προηγούμενη περίοδο.

Επί δημαρχίας Μ. Ελισάφ, πάντως, η ανάλογη απόφαση είχε συναντήσει εκτεταμένες αντιδράσεις, ένα μέρος των οποίων αφορούσε και τον τρόπο λήψης της απόφασης από δημοτική επιτροπή που είχε αυξημένες αρμοδιότητες με τον «νόμο Θεοδωρικάκου», όπως καταγγελλόταν. Και η τότε δημοτική αρχή, όπως και η σημερινή, έθετε ως επιχείρημα ότι δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, κυρίως λόγω των ελλείψεων προσωπικού.

Αυτή τη φορά οι αντιδράσεις είναι λιγότερες, κάτι που ίσως οφείλεται και στην παγίωση και την αποδοχή αυτής της κατάστασης που θέλει τους δήμους πλέον να μην μπορούν να σηκώσουν το βάρος τέτοιων υπηρεσιών ελλείψει προσωπικού και πόρων.

Αντίδραση ΠΟΕ-ΟΤΑ

Η πιο πρόσφατη αντίδραση, στις 29 Αυγούστου, ήταν της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΠΟΕ-ΟΤΑ), που κατήγγειλε τη δημοτική αρχή Ιωαννίνων «για μεθοδεύσεις με στόχο την ανάθεση της αποκομιδής των απορριμμάτων σε ιδιώτες και την πλήρη υπονόμευση του δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα των υπηρεσιών του δήμου». Η ομοσπονδία εστιάζει κυρίως το ενδιαφέρον της στο ότι δεν ενισχύεται η δημοτική υπηρεσία καθαριότητας. «Η Δημοτική Αρχή Ιωαννιτών, ως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις, απαξίωσε πλήρως την Υπηρεσία Καθαριότητας του δήμου. Στον δρόμο που χάραξε η προηγούμενη Δημοτική Αρχή, η οποία καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας της δεν αιτήθηκε ούτε μία θέση Εργάτη Καθαριότητας, έτσι και η νυν Δημοτική Αρχή αποφάσισε πως δεν θα κάνει κανέναν διορισμό Εργάτη Καθαριότητας ή Χειριστή Μηχανημάτων Εργου για το 2025, παρά τις τραγικές ελλείψεις προσωπικού», αναφέρει στην ανακοίνωσή της. Καλεί δε τη δημοτική αρχή «να ακυρώσει την απόφαση της Δημοτικής Επιτροπής, να προχωρήσει σε προσλήψεις προσωπικού, όπως επίσης και στην προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της Υπηρεσίας και κυρίως τις ανάγκες των Δημοτών».

Σε αυτό το πλαίσιο είχε προηγηθεί και η αντίδραση του Συλλόγου Εργαζομένων ΟΤΑ Νομού Ιωαννίνων.

Η απόφαση για την έγκριση των όρων δημοπράτησης και των τεχνικών προδιαγραφών του διαγωνισμού για την «παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων στον Δήμο Ιωαννιτών, προϋπολογισμού 1.633.476,80 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ για τα έτη 2024-2026, είχε ληφθεί κατά πλειοψηφία στη Δημοτική Επιτροπή στις 20 Αυγούστου, στην οποία και είχε εισαχθεί ως θέμα εκτός ημερήσιας διάταξης.

Την επομένη, στο προγραμματισμένο δημοτικό συμβούλιο, άνοιξε συζήτηση για το θέμα, με τη μείζονα αντιπολίτευση που είχε θητεύσει ως δημοτική αρχή το 2019-2023 να θέτει κυρίως ζήτημα ανακολουθίας από τη μεριά του σημερινού δημάρχου, Θωμά Μπέγκα, του οποίου η παράταξη είχε αντιδράσει στον αντίστοιχο διαγωνισμό της προηγούμενης δημοτικής αρχής.

Ελλειψη προσωπικού

Ο Θωμάς Μπέγκας υπερασπίστηκε τη βούλησή του για ένα διαφορετικό μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων, εκδήλωσε, όμως, την αδυναμία να προχωρήσει λόγω των ελλείψεων προσωπικού ρίχνοντας τις ευθύνες προς την πλευρά της κεντρικής εξουσίας που δεν προχωρά προγράμματα απασχόλησης και μόνιμες προσλήψεις. Οπως είπε στο δημοτικό συμβούλιο: «Σχέδιο υπάρχει για τη διαχείριση του συνόλου των απορριμμάτων από την υπηρεσία του δήμου και στο πλαίσιο ενός ρεαλιστικού σχεδιασμού βασιζόμασταν στην έλευση προσωπικού από το πρόγραμμα 55+, γι’ αυτό και καθυστερήσαμε να προκηρύξουμε τον διαγωνισμό, ο οποίος δεν ήταν στα αρχικά σχέδιά μας. Ολοι γνωρίζουμε ποιος ευθύνεται για το γεγονός ότι το πρόγραμμα της ΔΥΠΑ δεν έχει τρέξει μέχρι σήμερα. Μαζί με όλους τους δήμους της χώρας, μέσω της ΚΕΔΕ, διεκδικούμε μόνιμες προσλήψεις και, όπως έχω ξαναπεί, οι διεκδικήσεις θα ενταθούν το επόμενο διάστημα, όχι μόνο σε ό,τι αφορά το προσωπικό, αλλά και τους οικονομικούς πόρους. Τέλος, γι’ αυτούς που μας κατηγορούν, ήθελα να μου απαντήσουν αν γνωρίζουν κάποιον άλλο δήμο που διεκδίκησε με κάποια άλλη μέθοδο και κατάφερε να προσλάβει μόνιμο προσωπικό», σημείωσε.

«Κωλοτούμπα»

Η συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο κυμάνθηκε σε υψηλές εντάσεις, με την παράταξη του προηγούμενου δημάρχου Δημήτρη Παπαγεωργίου (διαδέχθηκε τον Μωυσή Ελισάφ) να κατηγορεί τη δημοτική αρχή για «κωλοτούμπα» σε σχέση με τη στάση που κρατούσε ως αντιπολίτευση το 2019-2023. «Η Δημοτική Αρχή έχει ακέραια την ευθύνη για όσα γίνονται και για όσα δεν γίνονται. Εχει ακέραια την ευθύνη για την αδυναμία να διαχειριστεί την πλημμυρισμένη πόλη, έχει ακέραια την ευθύνη για την ανάθεση της καθαριότητας σε ιδιώτες. Δική της η κωλοτούμπα και οφείλει να την εξηγήσει στους πολίτες», ανέφερε σε ανακοίνωσή της την επόμενη ημέρα από τη συνεδρίαση.

Η διελκυστίνδα επιχειρημάτων όμως μεταξύ δημοτικής αρχής και μείζονος αντιπολίτευσης δεν προσφέρει κάτι νέο σε αυτή καθεαυτήν την υπόθεση και έχει περισσότερο πολιτικά χαρακτηριστικά με τοπικά όρια. Στην πράξη, το γεγονός είναι ότι ένα μεγάλο μέρος της αποκομιδής των απορριμμάτων του δήμου θα συνεχίσει να γίνεται από ιδιωτικές εταιρείες, με την κυβέρνηση να μην έχει παρουσιάσει κανένα σχέδιο για υποστήριξη των δημοτικών υπηρεσιών καθαριότητας. Και ούτε υπάρχουν ενδείξεις ότι θα το κάνει.

Συνολικά, άλλωστε, η διαχείριση των απορριμμάτων στα περισσότερα και τα πιο βασικά στάδια αφορά ιδιωτικές επιχειρήσεις, από τη λειτουργία του ΧΥΤΑ ώς το «εργοστάσιο» διαχείρισης, για παράδειγμα. Οπότε μένει μόνο ως ερώτημα σε αυτή τη φάση το πώς και πότε θα μπορέσει ένας δήμος, όταν και αν έχει την πολιτική βούληση, να προχωρήσει με ένα μοντέλο δημόσιας διαχείρισης και να ανακτήσει με τις υπηρεσίες του τον έλεγχο των κρίσιμων σταδίων της διαχείρισης των απορριμμάτων που παράγονται στην πόλη του. Ερώτημα χωρίς απαντήσεις.