«Ο τουρίστας να γίνει περιηγητής»

Μπορεί ένας δήμος στην Κρήτη εν μέσω τουριστικής φρενίτιδας να καθορίσει το προϊόν που θα προσφέρει στους επισκέπτες του με βάση το πολιτιστικό και φυσικό του απόθεμα; Μπορεί να δει πιο πέρα από τη συνήθη «ανάπτυξη» της ξενοδοχοποίησης και του μαζικού τουρισμού;

Θετικά προσπαθεί να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα ο Δήμος Αγίου Βασιλείου, στα νότια του νομού Ρεθύμνου. Ακριβώς στο peak της τουριστικής σεζόν, στις 12 Αυγούστου, οι άνθρωποι του δήμου παρουσίασαν μια ενδελεχή πρόταση που σκοπεύει σε αυτό ακριβώς, τη σύνδεση των πολλών πολιτιστικών μνημείων με μοναδικές φυσιολατρικές διαδρομές στην ενδοχώρα και στο ορεινό του κομμάτι και βέβαια σε συνδυασμό με το μοναδικό παράλιο μέτωπο του νότιου Ρεθύμνου, από την Αγία Γαλήνη και τον Πρέβελη μέχρι τον Πλακιά και το Ροδάκινο.

Στο «Στρατηγικό Σχέδιο για μία Βιώσιμη, Αειφόρο και Καινοτόμο Ανάπτυξη», όπως είναι ο πλήρης τίτλος της πρότασης, αν και δεν γίνεται καμία αναφορά σε άλλες «αναπτυξιακές σειρήνες» που χτυπούν το τελευταίο διάστημα την πόρτα του δήμου, εντούτοις όσοι γνωρίζουν τα τοπόσημα που περιλαμβάνονται μπορούν να αναγνωρίσουν πως δείχνει ξεκάθαρα έναν δρόμο σαφώς διαφορετικό από την άκρατη ξενοδοχοποίηση και φυσικά ενάντια σε άλλες «επενδύσεις» όπως η εγκατάσταση ανεμογεννητριών στις βουνοκορφές κτλ.

Τα τελευταία χρόνια ο Δήμος Αγίου Βασιλείου βρίσκεται σχεδόν κάθε καλοκαίρι στις ειδήσεις, καθώς εκεί σημειώνονται οι μεγάλες πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων στην Κρήτη (Σαχτούρια, Μέλαμπες, Κρύα Βρύση κτλ). Πρόσφατα βρέθηκε στην επικαιρότητα για τις καρποφόρες προσπάθειες των κινημάτων να αποτρέψουν την εγκατάσταση ξενοδοχείου πάνω στο σπουδαίο γεωλογικό μνημείο του Παλίγκρεμνου (δίπλα στον Πλακιά) αλλά και για τους διαρκείς αγώνες των κατοίκων της Αδράκτου και άλλων περιοχών να αποτρέψουν την εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε απόσταση αναπνοής από τα σπίτια τους.

Τι περιλαμβάνει

Η μελέτη που εκπονήθηκε από τον Σταύρο Ρακιντζή, πολιτικό και κοινωνικό επιστήμονα και δημοσιογράφο, χωρίζει την έκταση του δήμου σε εννέα κομβικές περιοχές για τις οποίες προτείνεται η δημιουργία πολιτιστικών διαδρομών. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται μνημεία ιδιαίτερου αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, φυσικοί τόποι ιδιαίτερης οικολογικής και αισθητικής σημασίας, γεωλογικοί σχηματισμοί που συνδέονται ή μπορούν να συνδεθούν με θρύλους και μνημεία που βρίσκονται μέσα σε τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.

«Προσπαθούμε συνδέοντας την άυλη πολιτιστική κληρονομιά και την παράδοση με τα φυσικά τοπία και τα αξιοθέατα να δημιουργήσουμε μια νέα μορφή πολιτιστικού τουρισμού με ένα σύγχρονο branding για την περιοχή» λέει στην «Εφ.Συν.» ο Σταύρος Ρακιντζής, επισημαίνοντας ότι για να υλοποιηθεί το σχέδιο απαιτείται η ενεργός συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.

«Ο επισκέπτης γίνεται ουσιαστικά περιηγητής και ο λόγος επίσκεψης είναι η εμπειρία, να γνωρίσει πραγματικά τον τόπο. Αυτή η τάση διαμορφώνει έναν πολιτιστικό και φυσιολατρικό προορισμό, η οποία και ολοένα αυξάνεται στις προτιμήσεις» τονίζει ο ίδιος. Οπως επισημαίνεται και στη μελέτη, το έργο έχει δυναμικό χαρακτήρα και σε επόμενη φάση μπορούν να περιληφθούν αντίστοιχες προτάσεις για την ανάδειξη και ένταξη στον σχεδιασμό αρχαίων πόλεων, σπηλαίων, ερειπωμένων οικισμών, οθωμανικών μνημείων κτλ.

Ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου, Γιάννης Ταταράκης, αναφέρει: «Για εμάς αποτελεί βασική πολιτική επιλογή η αειφόρος και βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής με κύρια προτεραιότητα την προστασία και τη διατήρηση του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου», ενώ για τα επόμενα βήματα αναφέρει πως το Στρατηγικό Σχέδιο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και στο εξής κινούνται οι διαδικασίες για την εξεύρεση εθνικών ή κοινοτικών πόρων για την υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων με πρώτο βήμα τη δημιουργία ενός Φορέα Διαχείρισης που θα συντονίζει και θα διευθύνει το έργο.

● Ολο το σχέδιο εδώ: https://online.fliphtml5.com/kkjvg/vrey/

Τα σημεία ενδιαφέροντος

Οι εννέα περιοχές του Δήμου Αγίου Βασιλείου και χαρακτηριστικά τοπόσημα για τα οποία προτείνεται η ανάδειξη, προστασία και σύνδεσή τους σε πολιτιστικές - φυσιολατρικές διαδρομές.

1. ΦΑΡΑΓΓΙ ΚΟΥΡΤΑΛΙΩΤΗ - ΠΡΕΒΕΛΗ

Η Παλιά Καμάρα στην Κοξαρέ

Το Κουρταλιώτικο Φαράγγι

Φαράγγι Φραττί

Η γέφυρα του Πρέβελη

Γέφυρα Μπουρτζούκου ή Μικρή Καμάρα Πρέβελη

Λιμνοθάλασσα του Πρέβελη

2. ΜΟΥΡΝΕ

Αλσύλλιο στη Μουρνέ και διαμόρφωση μονοπατιών

3. ΚΑΡΙΝΕΣ - ΛΑΜΠΙΝΗ - ΜΙΞΟΡΡΟΥΜΑ

Αγιοβασιλιώτικη στράτα και οι τρεις γέφυρες

Η απολιθωμένη χελώνα των Καρινών

Φαράγγι και Δάσος Καρινών

Παραδοσιακός οικισμός Κάτω Μιξόρρουμα

4. ΣΠΗΛΙ - ΓΙΟΥΣ ΚΑΜΠΟΣ - ΑΓΙΑ ΦΩΤΙΑ

Οροπέδιο Γιους Κάμπος

Φαράγγι και παλιό υδραγωγείο της Αγίας Φωτιάς

5. ΚΙΣΣΟΣ - ΚΕΔΡΟΣ - ΚΡΥΑ ΒΡΥΣΗ - ΟΡΝΕ

Δάσος στους Βατολάκους

Καταρράκτης Ρεχτάρα Διγενή

Φαράγγι Γρε Δάφνης και αναρριχητικό πεδίο

Μιτάτο στις Βανιάκες

Του ληστή ο τρόχαλος

Το καταφύγιο της Κρύας Βρύσης

Καταρράκτες Γρε Δάφνης και Σεληνάρας

Αρχαιολογικός χώρος στη θέση Κάστελλος

6. ΑΓΙΑ ΓΑΛΗΝΗ - ΜΕΛΑΜΠΕΣ

Βράχος Δαιδάλου και Ικάρου

Η σπηλιά του Δαιδάλου

7. ΑΚΟΥΜΙΑ - ΑΣΙΔΕΡΩΤΑΣ - ΤΡΙΟΠΕΤΡΑ - ΣΑΧΤΟΥΡΙΑ - ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

Οι πτυχώσεις της Αποπλύστρας

Τριόπετρα

8. ΚΕΡΑΜΕ - ΔΡΥΜΙΣΚΟΣ - ΑΡΔΑΚΤΟΣ

Οι ναοί της Κοίμησης της Παναγίας Δρυμίσκου και της Παναγίας της Γέννησης

9. ΠΛΑΚΙΑΣ - ΡΟΔΑΚΙΝΟ, ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ - ΚΑΛΗ ΣΥΚΙΑ

Οι Παλαιολιθικές θέσεις του Πλακιά

Παλίγκρεμνος

Τα τούνελ του Πλακιά

Φοίνικας Λαμπαίων

Ο απολιθωμένος δράκος του Πλακιά

Η Γέφυρα και το Φαράγγι Ροδακίνου

Το φαράγγι του Κοτσυφού

Ο Κυπαρισσώνας, το δάσος του Τιμίου Σταυρού

Το Κυπαρισσόδασος

■ Εκτός των παραπάνω στις εννέα χωρικές ενότητες περιλαμβάνονται συνολικά 55 μοναστήρια και ιεροί ναοί, κάποιοι εκ των οποίων περιλαμβάνουν σπάνιες τοιχογραφίες, ενώ ξεχωριστή ενότητα αποτελούν οι ναοί στους οποίους υπάρχει σπάνια εικονογραφία των «τιμωριών των κολασμένων» που αποτελεί ιδιαίτερο κεφάλαιο στη βυζαντινή και αρχική μεταβυζαντινή τέχνη.