«Κινδυνεύουμε να μας αφήσουν να καούμε μέσα στο τσιμέντο»

Στο έλεος της πύρινης λαίλαπας που ξεκίνησε το μεσημέρι της Κυριακής από την περιοχή του Βαρνάβα και επεκτάθηκε σε μέτωπο άνω των 50 χιλιομέτρων εξακολουθούσε να βρίσκεται μέχρι αργά χθες το βράδυ η βορειοανατολική Αττική. Σαν Λερναία Υδρα η φωτιά κατάπιε τα πάντα στο πέρασμά της και εξαπλώθηκε ανενόχλητη αφήνοντας πίσω της σχεδόν 100.000 στρέμματα καμένης γης. Βαρνάβας, Σταμάτα, Ροδόπολη, Μαραθώνας, Γραμματικό, Αφίδνες, Νέα Μάκρη, Παλαιά και Νέα Πεντέλη, Χαλάνδρι, Βριλήσσια, Διόνυσος, Γέρακας. Ανυπολόγιστη καταστροφή. Πρωτοφανής αποτυχία αντιμετώπισης της κατάστασης. Η μάχη με τις φλόγες κατέληξε να δίνεται μέσα στον αστικό ιστό και ύστερα από τριάντα ώρες δεν είχε οριοθετηθεί ούτε ένα από τα επικίνδυνα μέτωπα.

Συσκέψεις επί συσκέψεων στα επιχειρησιακά κέντρα συντονισμού δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Κάτοικοι και εθελοντές κατήγγειλαν επί ώρες ότι δεν υπήρξε κανένας συντονισμός. Οργισμένοι κατηγορούσαν την κυβέρνηση ότι ήταν ηχηρά απούσα και βασίζονταν ο ένας στον άλλον. Εφταναν στο σημείο να προσπαθούν να στήσουν αυτοσχέδιες αντιπυρικές ζώνες εκεί που, παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις των αρμοδίων, η πολιτεία δεν είχε προβλέψει να δημιουργηθούν αναχώματα.

Σκηνές απόκοσμες και τριτοκοσμικές έκαναν τον γύρο του Διαδικτύου, μόνο που αυτή τη φορά οι πολίτες δεν σχολίαζαν ότι ήταν στο ίδιο έργο θεατές. Οι εικόνες με τα σπίτια να καίγονται σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από το κέντρο της Αθήνας ήταν τόσο πρωτόγνωρες που οι πολίτες έβγαζαν κραυγές απόγνωσης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης: Κινδυνεύουμε να μας αφήσουν να καούμε μέσα στο τσιμέντο!

Εικόνες Aποκάλυψης

Η μέρα είχε γίνει νύχτα από το ξημέρωμα. Σπίτια, ποιμνιοστάσια, επιχειρήσεις, καταστήματα, οικόπεδα, φυτώρια, θερμοκήπια, αυτοκίνητα, αποθήκες, σχολεία παραδομένα στο έλεος της πυρκαγιάς. Εξαντλημένοι και αποκαμωμένοι οι πυροσβέστες σταματούσαν για μια ανάσα και συνέχιζαν το καθήκον τους όπου έβλεπαν εστία. Και ένα Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων που έκανε κυρίως εκκενώσεις οικισμών και κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, δημιουργώντας την εντύπωση ότι είχε εναποθέσει τις ελπίδες του στον θεό Αίολο να μαζέψει στον ασκό του τους ισχυρούς ανέμους.

Οι πολίτες αψηφούσαν τις οδηγίες των αρμοδίων. Δεν έφευγαν από τα σπίτια τους γιατί ήξεραν ότι ήταν οι μόνοι που προσπαθούσαν να τα σώσουν, γνώριζαν ότι από αυτούς περίμεναν οι πυροσβέστες ή οι αστυνομικοί να τους κατευθύνουν στις γειτονιές τους. Αρπαζαν λάστιχα, κουβάδες, κλαδιά, φτυάρια, δημιουργούσαν ανθρώπινες αλυσίδες και ρίχνονταν στη μάχη της πυρόσβεσης μέσα σε αποπνικτικές συνθήκες από τους καπνούς και τις υψηλές θερμοκρασίες και ενώ ακούγονταν εκρήξεις δίπλα τους. Δεν ήταν λίγες οι φορές που αναγκάστηκαν να τρέξουν να σωθούν κυριολεκτικά πριν περικυκλωθούν από τις φλόγες.

«Δεν είναι η πρώτη φορά που καίγεται η Πεντέλη, αλλά αυτό δεν το έχουμε ξαναδεί. Κινδυνεύει το σπίτι μας, τα εναέρια μέσα είναι άφαντα, λέμε στην Πυροσβεστική να έρθει και δεν έχει νερό», μας έλεγε ηλικιωμένος κάτοικος στο Ντράφι. Οταν έβλεπαν κάμερες και δημοσιογράφους οι κάτοικοι πλησίαζαν για να δώσουν στίγμα πού βρίσκονταν τα σπίτια τους που καίγονταν και ξαναρίχνονταν στη μάχη. «Στην Πεντέλη έχουμε μια εγκληματική αμέλεια εκ μέρους του κράτους και του δήμου. Μόνος μου, με τη βοήθεια του γιου μου, έσωσα το σπίτι μου. Για ώρες δεν υπήρχε ούτε ένα πυροσβεστικό και όταν είδαμε ένα, ξάπλωσα στη μέση του δρόμου για να το αναγκάσω να σταματήσει. Είμαστε εντελώς αβοήθητοι και ευτυχώς δεν θρηνούμε θύματα», μας είπε ο Νίκος Τόλιος, δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Πεντέλης.

Δεκάδες καταγγελίες

Εκκλήσεις για βοήθεια έκαναν ακόμα και οι πυροσβέστες. «Βρίσκομαι στην οδό Καλαβρύτων στα Βριλήσσια. Εδώ οι άνθρωποι προσπαθούν να σβήσουν τις φωτιές, απεγκλωβίζονται ηλικιωμένοι. Καίγονται πάρα πολλά σπίτια και δεν βλέπω ούτε ένα πυροσβεστικό. Εδώ δεν υπάρχει τίποτα, μόνο εθελοντές» περιέγραψε (Mega) ο εθελοντής πυροσβέστης Μάνος Χατζάκης. Σε ανάρτησή τους στο Facebook οι Εποχικοί Πυροσβέστες κάνουν λόγο για ανυπολόγιστη καταστροφή και καταγγέλλουν ότι το «νέο δόγμα του υπουργείου απέτυχε. Ο πρωθυπουργός πρέπει να αναθεωρήσει την εμπιστοσύνη του σε στελέχη που από το 2020 έχουν πιαστεί από την καρέκλα και έχουν κάψει, με τη διαχείρισή τους και τις δήθεν γνώσεις τους, την Ελλάδα από άκρη σε άκρη. Και δεν μιλάμε για τον εκάστοτε υπουργό, ο οποίος αλλάζει σχεδόν κάθε χρόνο...».

Σε ερώτηση δημοσιογράφου (ΣΚΑΪ) αν έχουν καεί σπίτια στην Πεντέλη, κάτοικος της περιοχής μιλούσε στην κάμερα κλαίγοντας: «Πολλά. Σας το λέω και έχω ανατριχιάσει. Κρίμα ο κόπος τους, κρίμα η ταλαιπωρία τους, κρίμα για όλα. Δεν υπάρχει τίποτα, με πέντε-δέκα πυροσβεστικά δεν γίνεται τίποτα. Ολοι είναι με ένα λάστιχο. Κι εγώ πήγα να βοηθήσω, την αγαπάω την Πεντέλη, έχω μεγαλώσει εδώ, δεν έχω λόγια». Η αγανάκτηση ξεχείλιζε. «Να καούμε μες στην πόλη; Γίνονται αυτά μέσα στον αστικό ιστό; Δεν λειτουργεί τίποτα στο κράτος εκτός από τη φορολογία» ξέσπασε κάτοικος (Mega) στο Πάτημα Βριλησσίων.

«Νίκο, κατέβα κάτω τώρα, δεν μπορείς να κάνεις κάτι μόνος σου» φώναζαν κάτοικοι στη Νέα Πεντέλη σε έναν νεαρό που, ανεβασμένος στη στέγη του σπιτιού του, προσπαθούσε με μια μάνικα να σβήσει τις φλόγες που ξεπηδούσαν από το εσωτερικό θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του. Το Κλειστό Γυμναστήριο Πεντέλης παραδόθηκε στις φλόγες. Δύο οχήματα της Πυροσβεστικής κάηκαν στον Νέο Βουτζά. Εκκενώθηκαν το Παίδων Πεντέλης, το 414 Στρατιωτικό Νοσοκομείο και το Γενικό Νοσοκομείο Μελισσίων «Αμαλία Φλέμινγκ».

Οι κάτοικοι μας έλεγαν ότι κάηκαν τα απορριμματοφόρα του Δήμου Πεντέλης, ενώ άλλοι αναφέρθηκαν στα ακαθάριστα οικόπεδα, αλλά και σε όσα καθαρίστηκαν αλλά δεν είχε γίνει η αποκομιδή των ξερόχορτων με αποτέλεσμα να αποτελέσουν εύφλεκτα υλικά. Γι' αυτά τα οικόπεδα η κυβέρνηση πρόλαβε να θεσπίσει πρόστιμα σε όποιον δεν τα καθάριζε και παρακινούσε τους πολίτες να καταγγείλουν ο ένας τον άλλον προτάσσοντας την ατομική ευθύνη, αλλά η ίδια δεν ανέλαβε τις ευθύνες της.

Οι πολλές καταγγελίες των κατοίκων ανάγκασαν τον εκπρόσωπο Τύπου της Πυροσβεστικής, πύραρχο Βασίλη Βαθρακογιάννη, να σημειώσει σε έκτακτη ενημέρωση: «Η περίμετρος της πυρκαγιάς είναι μεγάλη και σε πολλές περιπτώσεις τα εναέρια μέσα δεν είναι διακριτά λόγω της διασποράς τους αλλά και των πυκνών καπνών». Λες και δεν έβλεπαν οι κάτοικοι ότι βρίσκονταν στο έλεός τους.

Μέχρι αργά το βράδυ η κατάσταση παρέμενε εξαιρετικά δύσκολη στη βορειοανατολική Αττική, κυρίως σε Νταού Πεντέλης, Παλαιά και Νέα Πεντέλη, Μαραθώνα προς Γραμματικό, Διόνυσο και Πάτημα Βριλησσίων, ενώ η κατάσταση ήταν βελτιωμένη σε Αφίδνες και Καλέντζι. Το 112 ήχησε ξανά λίγο πριν ακινητοποιηθούν τα εναέρια μέσα, στέλνοντας μήνυμα εκκένωσης της περιοχής Δέση στον Γέρακα.

Μέσω της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας η χώρα μας ζήτησε βοήθεια από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Ανταποκρίθηκαν η Γαλλία με την αποστολή ενός ελικοπτέρου, η Ιταλία με την αποστολή δύο αεροσκαφών που αναμένεται να φτάσουν σήμερα και η Τσεχία με την αποστολή 75 πυροσβεστών και 25 οχημάτων, εκ των οποίων τα 9 υδροφόρα, με αναμενόμενη άφιξη επίσης σήμερα. Αναμενόταν η οριστικοποίηση της συνδρομής από Ισπανία και Τουρκία.

Κινδύνευσε το Αστεροσκοπείο

Στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, στον Λόφο Κουφού στην Πεντέλη, έφτασαν οι φλόγες απειλώντας σημαντικές εγκαταστάσεις, τεχνολογίες, κόπους και ερευνητικές προσπάθειες χρόνων. Ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής Ερευνών του Αστεροσκοπείου Αθηνών, έκρουσε άμεσα τον κώδωνα του κινδύνου, σημειώνοντας ότι «αν καταστραφεί ο σταθμός, θα είμαστε τελείως “τυφλοί” και για την πυρκαγιά που είναι σε εξέλιξη αλλά και για την υπόλοιπη Ελλάδα». Ευτυχώς τα χειρότερα αποφεύχθηκαν ύστερα από παρέμβαση πυροσβεστικών δυνάμεων.

Σε νοσοκομεία 15 άτομα

Από την Κυριακή ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ είναι σε διασπορά στην περίμετρο της πυρκαγιάς, ενώ έχουν τεθεί σε αυξημένη ετοιμότητα το Γενικό Νοσοκομείο Αττικής «Σισμανόγλειο», το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γεώργιος Γεννηματάς» και το Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος «Η Σωτηρία». Μέχρι χθες το βράδυ οι διασώστες και γιατροί του ΕΚΑΒ παρείχαν προνοσοκομειακή φροντίδα σε δεκαπέντε περιστατικά, εκ των οποίων τα δεκατρία αφορούσαν ελαφρά αναπνευστικά προβλήματα πολιτών και τα άλλα δύο πυροσβέστες που ο ένας υπέστη ελαφρά εγκαύματα στα χέρια και ο άλλος αντιμετώπιζε αναπνευστικά προβλήματα.